Ginekomastia
Z Wikipedii
Przerost sutka | |
ICD-10: |
N62
|
N62.0 {{{X.0}}} |
|
N62.1 {{{X.1}}} | |
N62.2 {{{X.2}}} | |
N62.3 {{{X.3}}} | |
N62.4 {{{X.4}}} | |
N62.5 {{{X.5}}} | |
N62.6 {{{X.6}}} | |
N62.7 {{{X.7}}} | |
N62.8 {{{X.8}}} | |
N62.9 {{{X.9}}} |
Ginekomastia (łac. gynaecomastia, ang. gynecomastia) – powiększenie się sutka u mężczyzny, na skutek rozrostu tkanki gruczołowej, włóknistej i tłuszczowej. Gruczoł piersiowy ulega jednostronnemu lub obustronnemu powiększeniu, jest obrzmiały i mogą być bolesny. Ginekomastia spowodowana jest zaburzeniami hormonalnymi, najczęściej na skutek leczenia hormonalnego (leczenie raka stercza).
Spis treści |
[edytuj] Epidemiologia
Występuje w każdym wieku: u 60-90% wszystkich noworodków płci męskiej, u chłopców w okresie dojrzewania (około 50% chłopców w wieku 13-14 lat) i w okresie starzenia (50-80 lat). Ogólnie, gienkomastia idiopatyczna (bez uchwytnej przyczyny) dotyczy około 36% zdrowych mężczyzn.
[edytuj] Ginekomastia fizjologiczna
Ginekomastia przejściowa, związana z okresem dojrzewania, zwiazana jest ze zwiększeniem stosunku wolnego estradiolu do testosteronu w osoczu i powinna samoistnie zaniknąć, zwykle w przeciagu kilku miesięcy. Czasami jednak ginekomastia moze się utrwalić, w związku z przerostem tkanki łącznej i tłuszczowej, stanowiąc problem kosmetyczny i psychologiczny (dojrzewający chłopcy mogą przeżywać z tego powodu rozmaite rozterki, przestać wierzyć we własną męskość. Powstają kłopoty z rozebieraniem się w miejscu publicznym, unikają ćwiczeń na lekcji wychowania fizycznego). W Polsce jedyną dopuszczoną metodą leczenia jest operacyjne wycięcie nadmiaru tkanki. Uważa się, że powinna niepokoić ginekomastia bardzo nasilona i (lub) trwajaca dłuzej niż rok.
[edytuj] Ginekomastia patologiczna
Przyczyny ginekomastii niefizjologicznej mogą być następujące:
- pierwotna niewydolność hormonalna jąder (hypogonadismus hypergonadotropicus):
- zespół Klinefeltera
- wrodzony brak jąder (agenesia testium)
- agenezja komórek Leydiga
- kastracja
- nabyty zanik jąder (atrophia testium), po przebytym zapaleniu, urazie, niedokrwieniu
- upośledzenie czynności hormonalnej jąder związane z wiekiem.
- nowotwór jądra (leydigioma, sertolioma) lub inne guzy hormonalnie czynne (np. nadnercza)
- choroby wątroby (marskość) - w zwiazku ze zwolnieniem metabolizmu estrogenów i androgenów;
- przewlekła niewydolność nerek - z tego samego powodu co marskość wątroby;
- nadczynność tarczycy - wiąże się ze zwiększoną syntezą SHBG w wątrobie; białko to ma większe powinowactwo do testosteronu niż do estradiolu, przez co zmniejsza się fracja wolnego testosteronu w osoczu;
- zespoły paranowotworowe
- otyłość - wiaże się ze zwiększoną lokalnie aktywnością aromatazy, pzrekształacającej testosteron do estradiolu;
- nadmierna wrazliwość gruczołu sutkowego na estrogeny
- działanie leków:
- glikozydy naparstnicy
- niektóre diuretyki o działaniu antyandrogenowym (przede wszystkim spironolakton);
- agoniści receptorów 5-HT1A (np. buspiron) i H2 (ranitydyna)
- inhibitory pompy protonowej (omeprazol))
- inhibitory konwertazy angiotensyny (enalapryl)
- blokery kanałów wapniowych (werapamil)
- leki przeciwgrzybicze (ketokonazol)
- opiaty, heroina, marihuana.
[edytuj] Różnicowanie
- rak sutka
- hiperprolaktynemia
- ginekomastia rzekoma (przerost tkanki tłuszczowej w okolicy sutków; staetomastia, lipomastia).
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Szczeklik (red.) Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.