HAT-P-1b
Z Wikipedii
Krais (nazwa katalogowa: HAT-P-1b) – odkryta we wrześniu 2006 planeta pozasłoneczna orbitująca wokół jednego ze składników gwiazdy podwójnej ADS 16402 B, znajdująca się około 450 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Jaszczurki. Spośród planet o znanej średnicy, HAT-P-1b jest największą (stan na IX 2006). Posiada też najmniejszą gęstość, cztery razy mniejszą od gęstości wody. Jej średnica została wyznaczona na 1,38 średnicy Jowisza, a masa to połowa jego masy. Planeta nie posiada skalnego jądra.
Jej gęstość Należy do klasy gazowych olbrzymów, składa się głównie z wodoru i helu.
HAT-P-1b znajduje się około 0,05 AU od ADS 16402 B, a jej rok wynosi 4,5 dni.
HAT-P-1b nie jest najcięższą planetą jaką odkryto. Istnieje wiele innych gazowych olbrzymów, których masa jest wielokrotnie większa. Dla większości z nich, ze względu na skąpe dane obserwacyjne i trudności techniczne, średnica nie została wyznaczona. HAT-P-1b jest natomiast niewątpliwie planetą o unikatowych cechach. Jej znikoma gęstość nie będąca skutkiem rozdmuchiwania atmosfery przez wiatr słoneczny gwiazdy, wokół której krąży, jak to ma miejsce w przypadku gorących jowiszy, stoi w sprzeczności ze wszystkimi znanymi obecnie teoriami na temat powstawania planet.
Spis treści |
[edytuj] Odkrycie
HAT-P-1b została odkryta w ramach programu HATNet Project używającego teleskopów w znajdujących się w Arizonie i na Hawajach, odkrycie nowej planety ogłoszono oficjalnie 14 września 2006. Nowo odkryta planeta została zauważona gdyż w czasie tranzytu zasłania nieco gwiazdę którą okrąża, przez co zmienia się nieco obserwowana jasność tej gwiazdy. W momencie zasłonięcia gwiazdy ADS 16402 B przez HAT-P-1b jej jasność, obserwowana z Ziemi, spada o 0,6%.
[edytuj] Orbita i masa
HAT-P-1b znajduje się zaledwie 8,24 miliona kilometrów od ADS 16402 B i należy do kategorii gorących jowiszy. Obecnie nie ma jeszcze wystarczających danych aby wyliczyć mimośród orbity ale planeta znajduje się tak blisko słońca, że jeżeli w tym systemie nie ma innych obiektów o znacznej masie jej orbita jest zapewne bardzo zbliżona do kołowej. Okres orbitalny (miejscowy rok) HAT-P-1B wynosi zaledwie 4,5 dni.
Masa planety została wyliczona na podstawie zmian w prędkości radialnej ADS 16402 B co z kolei zostało wyliczone obserwując przesunięcie dopplerowskie w widmie gwiazdy. Połączenie tych informacji ze znaną inklinacją planety pozwoliło na wyliczenie jej masy wynoszącej ok. połowę masy Jowisza oraz gęstości – 290 ± 30 kg/m³.
[edytuj] Charakterystyka
Biorąc pod uwagę znaczne rozmiary i stosunkowo niską masę HAT-P-1b jest najprawdopodobniej gazowym olbrzymem składającym się głównie z wodoru i helu i nie ma dobrze zdefiniowanej powierzchni. Według obecnych teorii uważa się, że takie planety powstały najprawdopodobniej na obrzeżach układów planetarnych i pod wpływem procesu migracji planetarnej przesunęła się bliżej swojego słońca.
Ze wszystkich znanych HAT-P-1b jest obecnie planetą o najniższej gęstości, a jej rozmiary są znacznie większe niż przewidują to wszystkie obecne teorie na temat powstawania planet. Nie jest wykluczone, że wewnątrz planety znajduje się jakieś źródło ciepła, według jednej z hipotez może być to powodowane przez siły pływowe wynikające z wysokiej ekscentryczności orbity, niemniej wartość ta nie jest jeszcze znana, a inna podobnie "rozdęta" planeta HD 209458 b porusza się po orbicie kołowej.
Innym hipotetycznym wytłumaczeniem jest bardzo duże nachylenie osi planety w stosunku do płaszczyzny orbity, jak Uran w naszym systemie planetarnym.
