Metr

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy jednostki długości. Zobacz też: inne znaczenia słowa metr.

metr (m)
Nazwa	metr
Symbol	m
Układ	SI
Wymiar	długość
Opisywane wielkości fizyczne	długość, szerokość, odległość, droga, grubość
Typowe symbole wielkości	l, L, x, s, w
w jednostkach układu SI	podstawowa
w jednostkach układu CGS	$\mathrm{1\,m = 10^2\,cm}$
w jednostkach anglosaskich	$\mathrm{1\,m \approx 1{,}094\,yd}$
Pochodzenie nazwy	gr. μέτρον (métron) - miara

Metr to jednostka podstawowa długości w układach: SI, MKS, MKSA, MTS, oznaczenie m. W myśl definicji zatwierdzonej przez Generalną Konferencję Miar i Wag w 1983 jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 s.

Wzorzec metra z lat 1889–1960

Poprzednio metr zdefiniowany był jako:

(1795 - 1889) długość równa 10^-7 długości mierzonej wzdłuż południka paryskiego od równika do bieguna. Na podstawie tej definicji wykonano irydowo-platynowy wzorzec metra. W trakcie powtórnych pomiarów stwierdzono różnice między wzorcem a definicją. Wzorzec przechowywany jest w Międzynarodowym Biurze Miar i Wag w Sèvres koło Paryża).
(1889 - 1960) Generalna Konferencja Miar (1889) określiła metr jako odległość między odpowiednimi kreskami na wzorcu, równą 0,999914 · 10^-7 ćwiartki południka ziemskiego.
(1960 - 1983) długość równa 1 659 763,73 długości fali promieniowania w próżni odpowiadającego przejściu między poziomami 2p¹⁰ a 5d⁵ atomu ⁸⁶Kr (kryptonu 86).

Inne jednostki długości: angstrem, cal, jard, mikron, mila, parsek, rok świetlny, sążeń, stopa, wiorsta.

[edytuj] Przedrostki SI

Wielokrotności i podwielokrotności jednostki (wyróżniono najczęściej używane):

Wielokrotności			Podwielokrotności
Mnożnik	Nazwa	Symbol	Mnożnik	Nazwa	Symbol
10⁰	metr	m
10¹	dekametr	dam	10^–1	decymetr	dm
10²	hektometr	hm	10^–2	centymetr	cm
10³	kilometr	km	10^–3	milimetr	mm
10⁶	megametr	Mm	10^–6	mikrometr	µm
10⁹	gigametr	Gm	10^–9	nanometr	nm
10¹²	terametr	Tm	10^–12	pikometr	pm
10¹⁵	petametr	Pm	10^–15	femtometr	fm
10¹⁸	eksametr	Em	10^–18	attometr	am
10²¹	zettametr	Zm	10^–21	zeptometr	zm
10²⁴	jottametr	Ym	10^–24	joktometr	ym

Wielokrotności wyższe niż kilometr są praktycznie nieużywane. Do opisywania odległości w skali astronomicznej stosuje się raczej tysiące i miliony kilometrów lub jednostki pozaukładowe: rok świetlny, parsek, jednostka astronomiczna.