IJssel
Z Wikipedii
IJssel (t. Gelderse IJssel) - rzeka w środkowej Holandii (prowincje Geldria i Overijssel). Długość - 120 km, średni przepływ - 300 m³/s.
IJssel jest jednym z ujściowych ramion Renu. Oddziela się od Renu pod Arnhem i płynie na północ. Przepływa m.in. przez Zutphen, Deventer i Zwolle, po czym koło miasta Kampen uchodzi do Zwarte Meer - odnogi sztucznego jeziora IJsselmeer.
Do czasów średniowiecza bieg IJssel był dłuższy - rzeka uchodziła do Morza Północnego w miejscu zwanym Vlie (Vliestroom) pomiędzy dzisiejszymi wyspami Vlieland i Terschelling. Później, do czasu budowy wielkiej tamy Asfluitdijk i utworzenia sztucznego jeziora IJsselmeer IJssel uchodził do zatoki Zuiderzee.
Bifurkacja IJssel od Renu jest prawdopodobnie sztuczna. Pierwotnie dzisiejszy IJssel był samodzielną rzeką - dalszym ciągiem niewielkiej rzeki Oude IJssel wypływającej na pograniczu niemiecko-holenderskim. Odcinek pomiędzy Arnhem a Doesburgiem, łączący Ren i Oude IJssel, został przekopany w czasach podbojów rzymskich przez rzymskie wojska pod wodzą generała Druzusa Starszego jako rubież obronna przeciw plemionom germańskim i jako wojskowa droga wodna. Od tej pory Ren stał się głównym źródłem wody dla IJssel, jednak w porównaniu do pozostałych ramion Delty Renu rzeka zachowała pewną odrębność - przyjmuje dopływy (Berkel, Schipbeek) i buduje swoją własną deltę, a ilość wód z dopływów wystarczyłaby do jej samodzielnej egzystencji.