Jan III Waza
Z Wikipedii
Jan III Waza (ur. 20 grudnia 1537, zm. 17 listopada 1592), król Szwecji od 1569, drugi syn Gustawa I Wazy.
Książę Finlandii od 1556; w 1562 poślubił Katarzynę Jagiellonkę. W latach 1563–1567 więziony przez brata, Eryka XIV; uwolniony, obalił go przy poparciu możnych i objął tron. W 1570 pokojem w Szczecinie zakończył wojnę z Danią (północna wojna siedmioletnia); w walkach z Rosją 1572–1583 jego dowódcy zdobyli m.in. Narwę.
W 1587 zgodził się na elekcję syna Zygmunta na tron polski; wykształcony, interesował się teologią i historią, usiłował doprowadzić do zbliżenia między luteranizmem a katolicyzmem. Interesował się sztuką, szczególnie architekturą. Po śmierci Katarzyny poślubił Gunnillę z którą miał syna Jana urodzonego w 1589 roku. W tym samym roku Jan III zawiedziony niechęcią Polaków do walki przeciwko Moskwie próbował ściągnąć swojego syna do Szwecji. Jego decyzję zablokowała arystokratyczna Rada Państwa za co utracili swoje stanowiska. Jan III chcąc złamać szwedzką arystokrację zawarł przymierze z Karolem Sudermańskim. Jednak będąc już śmiertelnie chorym Jan przywrócił urzędy odtrąconym arystokratom wymuszając na nich przyrzeczenie, iż po śmierci króla nie dopuszczą Karola do rządów w kraju.
Jego dewizą było łacińskie zdanie "Deus protector noster" (Bóg jest naszym obrońcą).
| Poprzednik Eryk XIV |
 |
Król Szwecji 1569–1592 |
|
Następca Zygmunt III Waza |
