Jan I Dobry
Z Wikipedii
Jan I Dobry lub Wielki, port. João I (ur. 11 kwietnia 1357 w Lizbonie, zm. 14 sierpnia 1433 w Lizbonie), król Portugalii od 1385 roku.
Jan był od 1364 r. wielkim mistrzem zakonu Avis. Po śmierci brata, Ferdynanda (1383) w Portugalii zapanował krótki okres interregnum, gdyż Ferdynand nie miał męskiego potomka. Ślub jego jedynej córki, Beatrycze, z Janem I, królem Kastylii sprawiłby, że Portugalia zostałaby podporządkowana Kastylii, na co miejscowa ludność nie chciała się zgodzić.
Wreszcie, po dwóch latach anarchii, 6 kwietnia 1385 r. cortes, czyli rada królestwa podjęła decyzję o ogłoszeniu królem nieślubnego brata zmarłego monarchy, Jana d'Aviz. Doprowadziło to do wojny z Kastylią. Armia kastylijska latem 1385,wspierana przez kawalerie Francuzką i prowadzona przez Jana I, wkroczyła do Portugalii z zamiarem zdobycia Lizbony i odebrania tronu Janowi I d'Aviz. Ponieważ działo się to podczas wojny stuletniej, z pomocą Portugalii przeciw Francji stanęła Anglia. Wojska Kastylijskie zostały rozgromiane w Bitwie pod Aljubarrota, przez znacznie mniejsze siły pod dowództwem Jana I Dobrego i Nuno Alvaresa Pereirę. Wojna z Kastylią została wygrana i nowy król został uznany przez pozostałe państwa. Kastylia zrezygnowała z roszczeń po śmierci swojego króla, w 1390 r. W 1415 zajął Ceute, miasto w północnym Maroku. Był to pierwszy krok do przejęcia handlu morskiego z Magrebem.
W 1387, w dowód przyjaźni z Anglią, Jan poślubił córkę Jana z Gandawy, księcia Lancaster - Filipę Lancaster. Para miała kilkoro dzieci:
- Branca (1388-1389),
- Alfons (Alfonso, 1390-1400),
- Edward (Duarte, 1391-1438), król Portugalii,
- Piotr (Pedro, 1392-1449), książę Coimbry,
- Henryk Żeglarz (Enrique, 1394-1460), książę Viseu,
- Izabela (Isabel, 1397-1471), żona Filipa III Dobrego - księcia Burgundii,
- Branca II (1398),
- Jan (João, 1400-1442), ojciec Izabeli Portugalskiej - tym samym dziadek Izabeli Kastylijskiej.
Ponadto, Jan miał jeszcze dwoje dzieci z Inês Pires:
Janowi udało się nie dopuścić do walk bratobójczych pomiędzy synami o koronę Portugalii. Jego najbardziej znanym synem jest trzeci z kolei, Henryk Żeglarz, który wyprowadził ten mały kraj ku mocarstwowości.
| Poprzednik Ferdynand I Burgundzki |
 |
król Portugalii 1385–1433 |
|
Następca Edward I Aviz |
