Kasztan jadalny
Z Wikipedii
| Kasztan jadalny | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podgromada | Magnoliophytina |
| Klasa | Rosopsida |
| Podklasa | oczarowe |
| Nadrząd | Jungladanae |
| Rząd | bukowce |
| Rodzina | bukowate |
| Rodzaj | kasztan |
| Gatunek | kasztan jadalny |
| Nazwa systematyczna | |
| Castanea sativa Mill. 1768 | |
Kasztan jadalny (Castanea sativa Mill. Gard.Dict.ed.8 1768) gatunek z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Kiedyś gatunek występujący tylko na południe od Alp, rozpowszechniony przez Rzymian w Europie Zachodniej. Obecnie rozpowszechniony w basenie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej i na Kaukazie. W Polsce rosną nieliczne egzemplarze, głównie w dolnośląskiem i zachodniopomorskiem.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Drzewo wysokości do 35 m, o pniu pokrytym brunatną, głęboko spękaną korowiną. Korona gęsta, kulista. Młode pędy delikatnie omszone, później nagie, o wzroście sympodialnym.
- Pąki
- Młode omszone, okryte 2 - 4 skrętoległymi łuskami. Brak pąków szcztowych - (sympodium).
- Liście
- Ustawione w dwóch prostnicach, młode pod spodem delikatnie omszone, potem nagie, sztywne. Blaszka liściowa piłkowana o ilości nerwów równej ilości ząbków. Liść długości 10 - 25 cm podłużnie lancetowaty, o nasadzie szerokoklinowatej. Ogonek do 3 cm.
- Kwiaty
- Kwiaty męskie żółte, zebrane w stojące kwiatostany (kotki) do 35 cm, żeńskie nieliczne zebrane u podstawy. Kwitnie w czerwcu - lipcu.
- Owoce
- Orzechy. Okrywa owocowa zielona kupula, pokryta gęstymi, ostrymi kolcami, pękająca 3 - 4 klapami, zawierająca 2 lub 3 nasiona. Orzech pokryty jest cienką, brązową, błyszczącą skórką z wyraźnie zachowanymi na szczycie zeschniętymi resztkami szyjek słupka. Dojrzewają w październiku - listopadzie.
[edytuj] Zastosowanie
Świeże kasztany jadane są na surowo, wyschnięte spożywane są po upieczeniu oraz konserwowane jako kompoty. Na Węgrzech przetarta masa kasztanowa, świeża albo mrożona używana jest do przyrządzania gesztenye püré i innych wyrobów cukierniczych. W Niemczech jedzona jest chętnie zupa kasztanowa.
