Kościelec (powiat kolski)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 52°10'28" N 018°34'12" E

Kościelec

Herb Kościelca

52° 10' 28'' N
18° 34' 12'' E

Liczba
mieszkańców (2006)
• liczba ludności

760

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

62-604

Tablice rejestracyjne

PKL

Eklektyczny pałac

Położenie na mapie Polski

Kościelec

Kościół św.Andrzeja Apostoła

Kościelec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Kościelec, nad Kiełbaską.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Kościelec.

[edytuj] Historia

Najstarsza wzmianka historyczna o Kościelcu, zawarta w dokumencie z 1362 r., nazywa miejscowość Kościołem. Kamienna świątynia została wybudowana we wsi już w pierwszej połowie XII wieku, musiała więc być to już w średniowieczu duża i zamożna osada. Była własnością książęcą, a później królewską, stanowiąc centrum klucza folwarków w starostwie kolskim. W 1823 r. oddano do użytku szosę z Warszawy, która rozwidlała się tutaj na Kalisz i Poznań. W 1836 r. car nadał majątek kościelecki gen. jazdy hrabiemu Kreutzowi, wsławionemu w walkach przeciwko Polakom w czasie powstania listopadowego. On to właśnie dowodził oddziałem, który zdobył redutę Ordona. Po wyzwoleniu majątek został przejęty przez rząd polski. W latach 1920-1939 istniała we wsi żeńska szkoła rolnicza. W latach niemieckiej okupacji nazwa miejscowości została zmieniona na Kirchdorf. Współczesne oblicze wsi kształtują placówki rolnicze. Kościelec jest siedzibą oddziału Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, do którego zadań należy m.in.: adaptacja i wdrażanie do produkcji rolnej wyników prac naukowych oraz udzielania szerokiego poradnictwa ze wszystkich dziedzin gospodarki rolnej. We wsi mieści się także rolnicza szkoła ponadgimnazjalna.

[edytuj] Zabytki

[edytuj] Kościół

Romański kościół Świętego Andrzeja Apostoła wzniesiony został w połowie XII wieku. Rozbudowywany później w 1600 r. i 1760 r. Orientowany. Część romańska (obecne prezbiterium) murowana z kostki granitowej, salowa, zamknięta niższą i nieco węższą apsydą. Przy części romańskiej od północy zakrystia i skarbczyk, murowane z cegły w układzie polskim. Dobudowana nawa konstrukcji zrębowej oszalowana, przy niej kruchty: od południa i obszerna od zachodu. Wewnątrz strop, w apsydzie sklepienie hemisferyczne, w zakrystii i skarbczyku – kolebkowe. W absydzie dwa okienka romańskie, w dawnej nawie ślady romańskich otworów okiennych i duże okno gotyckie, ostrołukowe. Zakrystia oszkarpowana, na cegłach daty m.in. 1601. Dachy dwuspadowe. Wewnątrz świątyni rokokowy ołtarz główny. Dwa boczne o charakterze barokowym, w jednym z nich obraz św. Rocha z XVIII wieku. Kropielnica z 1771. Przy kościele figura św. Jana Nepomucena z drugiej połowy XVIII wieku, wykonana z piaskowca. Ustawiona na bogato profilowanym słupie, ozdobionym czterema inskrypcyjnymi kartuszami. Parafia Kościelec administracyjnie należy do dekanatu kolskiego I (diecezja włocławska).

Na cmentarzu parafialnym pochowany został filozof Henryk Struve, który w swych poglądach łączył ontologiczny idealizm z teoriopoznawczym pozytywizmem. Znajdują się także mogiły dziewięciu zabitych w 1939 r. podczas pierwszych nalotów niemieckich.

[edytuj] Park

Po północnej stronie drogi krajowej położony jest rozległy (12 ha) park krajobrazowy z kilkoma prospektami widokowymi, założony w drugiej połowie XIX wieku. Rosną w nim m.in. dwa drzewa - pomniki przyrody: cis pospolity o obwodzie 100 cm i dąb szypułkowy o obwodzie 500 cz. Na skarpie doliny Kiełbaski znajduje się eklektyczny pałac wzniesiony przez hrabiego Kreutza. Ponadto w parku wnoszą się romantyczne ruiny, jest w nim też meczet i minaret oraz sztuczna grota wyłożona torfem wulkanicznych przywiezionym z Sycylii.

[edytuj] Zajazd pocztowy

Na rozwidleniu dróg wznosi się klasycystyczny zajazd pocztowy z przełomu XVIII i XIX wieku. Składa się on z budynku mieszkalnego i dwóch pawilonów mieszczących się niegdyś stajnie, ustawionych skośnie po jego bokach. Dachy na wszystkich budynkach są czterospadowe, kryte dachówką. Obecnie w budynku mieszkalnym jest urządzona stylowa restauracja. W jednym z pawilonów mieści się filia Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu, które urządziło tutaj ciekawą salę pamiątek z ekspozycją obrazującą historię usług pocztowych. Można zobaczyć tam m.in. model pierwszego polskiego wagonu pocztowego z 1860 r., dawne aparaty telegraficzne, fragmenty ubiorów pocztylionów oraz stare dokumenty i ryciny.

[edytuj] Parafia

Parafia Świętego Andrzeja Apostoła w Kościelcu została założona prawdopodobnie w drugiej połowie XII wieku. W 1522 została złączona z prepozyturą parafialną w Kole, drugi raz włączona do tej prepozytury w 1764 r. W 1865 r. otrzymała samodzielnego proboszcza. Parafia kościelecka administracyjnie należy do dekanatu kolskiego I, swym zasięgiem obejmuje wsie: Kościelec, Dąbrowice Częściowe, Dąbrowice, Gąsiorów, Gozdów (część zachodnia), Mariampol, Straszków, Trzęśniew i Waki, i liczy ok. 3600 wiernych.

[edytuj] Oświata

W Kościelcu znajdują się następujące placówki oświatowe:

szkoła podstawowa
gimnazjum
Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego (szkoła ponadgimnazjalna)

[edytuj] Sport

Przy szkole podstawowej znajduje się hala sportowo-widowiskowa. Odbywają się tam oprócz zajęć lekcyjnych inne imprezy sportowe na szczeblu powiatowym. W dniach 29 kwietnia - 2 maja 2006 r. odbywały się tu Mistrzostwa Polski Policji w Siatkówce.

W Kościelcu działa Uczniowski Klub Sportowy "Kiełbaska" z sekcją szachową.

Zobacz też:

[edytuj] Bibliografia

Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Piotr Maluśkiewicz, Konin 1997, ISBN 83-86139-28-5
Koło, Kłodawa, Uniejów, Dąbie, Przedecz oraz okolice – przewodnik turystyczny, Andrzej Czesław Nowak, Poznań 1987, ISBN 83-85034-05-6