Kodeks drezdeński (Majowie)
Z Wikipedii
Kodeks drezdeński jest oryginalnym majańskim dokumentem zawierającym informacje astronomiczne.
Kodeks drezdeński powstał w latch 1200 - 1250 i był prawdopodobnie kopią wcześniejszego rękopisu pochodzącego z V-IX wieku. Jako jeden z trzech kodeksów przetrwał okres niszczeń majańskich ksiąg przez duchowieństwo w roku 1521. Prawdopodobnie został wysłany przez Hernarda Corteza jako hołd dla Króla Hiszpanii, który jednocześnie był władcą Austrii. Tą drogą pojawił się w Dreźnie w roku 1739, gdzie Johann Christian Goetze, dyrektor Królewskiej Biblioteki Saksonii, nabył go od prywatnego właściciela.
Podczas II wojny światowej, w czasie nalotu bombowego na Drezno biblioteka została poważnie zniszczona, a wraz z nim ucierpiał i sam kodeks. Dwanaście stron kodeksu zostało uszkodzonych i wszystkie napisy w lewych narożnikach stron zostały zupełnie wymazane. Kodeks został umieszczony w specjalnej szklanej gablocie, gdzie znajduje się do dziś.
[edytuj] Opis i treść
Kodeks drezdeński jest uważany za najpiękniejszy ze wszystkich trzech i co najważniejsze - kompletny. Wykonany jest na papierze z kory drzewnej zwanej Amatl, który zostały spłaszczony i pokryty warstwą wapna palonego. Złożony jest w formie harmonii i pokryty pismem i malunkami na obu stronach. Forma taka daje 74 stron długości, doskonałej jakości malunków w kolorze czerwonym, czarnym i błękitnym.
Kodeks został napisany przez ośmiu różnych skrybów, czego dowodem są różne indywidualne style, charakter pisma i poruszane tematy. Napisany jest hieroglifami, które występują na stelach w Palenque w starożytnym mieście Jukatanu. Treść kodeksu zawiera bardzo dokładne obliczenia astronomiczne, almanachy i dzienne rachunki pomocne w proroctwach i obrzędach religijnych oraz dwie astronomiczne i astrologiczne tabele. Jedna z nich dotyczy zaćmień słońca i ruchu planety Wenus oraz proroctw dotyczących każdego 20 dniowego miesiąca (katun). W kodeksie można znaleźć również informacje na temat rolnictwa i jego powiązania z kalendarzem Majów, teksty o chorobach, medycynie, pozornie połączonych konstelacjach, planetach i księżycu a w końcu i o sezonach deszczowych.
[edytuj] Historia publikacji
Pierwsza krótka wzmianka na temat Kodeksu drezdeńskiego ukazała się w 1796 r. W 1810 r. Aleksander von Humboldt opublikował sławny atlas autorstwa Josepha Friedrich pod tytułem Vues des Cordillères et monuments des peuples indigènes de l'Amerique. Na jednej z płyt umieszczono pięć stron kodeksu. Rysunki te zostały opublikowane przez, wicehrabiego Kingsborough, w dziele pt. Starożytny Meksyk (1830–48). Wicehrabia E. King błędnie przypisał kodeks Aztekom. Dopiero w 1829 r., Constantine Rafinesque-Schmaltz (1783-1840) zidentyfikował je jako kodeksy Majów.
Pierwszy naukowa edycja kopii kodeksu z komentarzem została wydana przez dyrektora Królewskiej Biblioteki w Dreźnie - Ernsta Förstemann w Lipsku w 1880 roku. Były to chromolitograficzne, czarno-białe obrazy, które zostały ponownie wykorzystane w wznowionej edycji w 1892 roku. W 1901 roku do edycji dodano niemieckie komentarze.
Najbardziej kompletną pracą dotyczącą Kodeksu drezdeńskiego jest komentarz Erica Thompsona z 1972 r. oraz praca opublikowana przez instytut Fondo de Cultura Económica z Hiszpanii pt. Commentarios Codice de Dresde.
