Kolektywizacja
Z Wikipedii
Kolektywizacja - przymusowe wywłaszczenie rolników - połączenie we wspólnoty pseudospółdzielcze, które umożliwiają eliminację wolnego rynku żywności, zarządzanie wsią przez aparat państwowy partii komunistycznej i swobodną eksploatację zasobów wsi po centralnie narzuconych, nieekwiwalentnych cenach (faktycznie bez zapłaty).
W 1929 r. Józef Stalin rozpoczął politykę przymusowej kolektywizacji w ZSRR. Zakończono ją w latach 1934 (europejska część Rosji, Białoruś i Ukraina) i 1938 (Daleki Wschód). Gospodarstwa przekształcone w państwowe nazywane były w Związku Radzieckim sowchozami, a w spółdzielcze kołchozami. Różnica była w praktyce semantyczna (istotą kolektywizacji było wywłaszczenie i przekształcenie rolników-gospodarzy w państwowych robotników rolnych - parobków). Przeciwników wprowadzanych przez Stalina zmian zsyłano do obozów koncentracyjnych GUŁag. Podczas kolektywizacji wszyscy chłopi na terenie ZSRR zostali zmuszeni do oddania swoich gospodarstw i inwentarza. Chłopi bronili się przed kolektywizacją niejednokrotnie z bronią w ręku, masowo wybijali zwierzęta gospodarskie.
Należy odróżnić przymusową kolektywizację w wydaniu sowieckim od dobrowolnych form spółdzielczości rolnej (por. Franciszek Stefczyk - Kasy Stefczyka - (Galicja)); kibuce - (Palestyna, Izrael).
Ofiary kolektywizacji to co najmniej osiem milionów istnień ludzkich spośród chłopów ukraińskich i rosyjskich, zwłaszcza w latach Wielkiego Głodu 1932-33.
W Polsce podjęto po roku 1949 próbę kolektywizacji rolnictwa. Po zmianach Października 1956 Władysław Gomułka oficjalnie uznał prywatne rolnictwo w Polsce jako specyfikę polskiej drogi do socjalizmu. W pozostałych krajach bloku sowieckiego rolnictwo zostało skolektywizowane (upaństwowione).
[edytuj] Patrz też
[edytuj] Bibliografia wybrane pozycje, linki zewnętrzne
- Robert Conquest The Harvest of Sorrow: Soviet Collectivization an the Terror- Famine (1986), ISBN 0195040546
- Robert Kuśnierz Ukraina w latach kolektywizacji i Wielkiego Głodu (1929-1933), Toruń 2005, s. 336.
- Robert Kuśnierz, Propaganda radziecka w okresie Wielkiego Głodu na Ukrainie (1932-1933), „Dzieje Najnowsze” [Warszawa] 2004, nr 4, s. 29-46.
- Robert Kuśnierz, Głód na Ukrainie w roku 1933 na łamach prasy, „Res Historica” [Lublin] 2005, t. 21, s. 79-90.
- Robert Kuśnierz, "Likwidacja kułaków jako klasy" na Ukrainie, „Rocznik Chełmski” [2004]-2006, t. 10, s. 205-222.
- Robert Kuśnierz, Участь української громадськості Польщі в допомогових та протестаційних акціях проти голодомору в Україні, “Український Історичний Журнал” [Kijów] 2005, nr 2, s. 131-141
- Robert Kuśnierz, Nie tylko Pawlik Morozow, „Mówią Wieki” 2005, nr 9, s. 26-30
- Archiwum Państwowe Ukrainy[1]
