Korpus Czechosłowacki
Z Wikipedii
Korpus Czechosłowacki – formacja wojskowa utworzone w Rosji w trakcie I wojny światowej, złożona z jeńców oraz dezerterów narodowości czeskiej i słowackiej z armii Austro-Węgierskiej.
Pierwszą większą jednostką sformowaną z jeńców czeskich i słowackich był pułk piechoty powstały już w lutym 1915 roku. W maju przeformowano go w 7-tysięczną brygadę, a jesienią 1916 powstał już 60-tysięczny korpus. W jego skład wchodziły dwie dywizje piechoty.
Po podpisaniu pokoju w Brześciu Litewskim przez bolszewicką Rosję, nowe władze Rosji zawarły porozumienie z Czechami o ewakuacji Korpusu przez Władywostok do Francji. W drodze do Władywostoku, na skutek działań bolszewików dążących do rozbrojenia oddziałów czesko-słowackich Korpus przeszedł na stronę białych i walczył z bolszewikami na terenach Powołża i Syberii.
Był główną siłą zbrojną Armii Aleksandra Kołczaka. Czesi w ofensywie przeciw Armii Czerwonej doszli do Samary i Kazania, zdobywając zdeponowane tam rezerwy złota Banku Rosji. Po serii porażek wojsk białych pod koniec 1919 i na początku 1920 roku Korpus zaczął wycofywać się (wraz z łupami) koleją transsyberyjską do Władywostoku. Dowództwo Korpusu porozumiało się z bolszewikami czego rezultatem było wydanie w ich ręce admirała Aleksandra Kołczaka, który wcześniej oddał się pod opiekę Korpusu (a także nieznany w bliższych szczegółach podział zdobytego złota).
W trakcie ewakuacji korpus utrudniał równoległy transport żołnierzy polskiej Dywizji Syberyjskiej pod dowództwem płk. Waleriana Czumy, tak że tylko nieliczni żołnierze polscy zdołali się wycofać i po transporcie morskim przez Pacyfik i Morze Śródziemne trafić na front wojny polsko-bolszewickiej w lipcu 1920 r.
W 1920 roku żołnierze Korpusu Czechosłowackiego opuścili tereny dalekowschodniej Rosji drogą morską i przez Europę Zachodnią dotarli do Czechosłowacji. W walkach na terenie Rosji poległo ok. 4 tysiące żołnierzy Korpusu.
