Marcin Strzoda

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Marcin Strzoda, czes. Martin Středa, łac. Martinus Stredonius (ur. 11 listopada 1587 w Gliwicach, zm. 26 sierpnia 1649 w Brnie) — wybitny teolog oraz historyk.

Marcin Strzoda był synem ławnika miejskiego w Gliwicach również Marcina Strzody. Pierwsze nauki pobierał w języku polskim (pomimo obowiązującego urzędowego języka czeskiego) w gliwickiej szkole parafialnej. Po jej ukończeniu naukę kontynuował w Głogówku, poznając język niemiecki, który był tam językiem wykładowym. W wyniku pożaru Gliwic w roku 1601 rodzina Strzodów utraciła całe mienie, popadając w biedę. W roku 1605 Marcin Strzoda rozpoczął studia w Seminarium Św. Wacława w Pradze, będącego zakładem dla ubogich studentów. W trzy lata później wstąpił do Towarzystwa Jezusowego w Pradze, skąd skierowano go do nowicjatu w Brnie. Tam rozpoczął studia filozoficzne i teologiczne; studiował również w Pradze. Po czterech latach objął stanowisko dziekana fakultetu filozoficznego. W latach 1626-1627 był profesorem kolegium jezuickiego w Nysie, a pomiędzy rokiem 1628 a 1629, rektorem kolegium jezuickiego w Brnie. Efektem pracy naukowej było uzyskanie doktoratu z filozofii (14 listopada 1622) oraz teologii (1635) na Uniwersytecie Karola w Pradze.

W trakcie studiów, w 1620 roku, Marcin Strzoda otrzymał święcenia kapłańskie. W roku 1633 został wybrany prokuratorem zakonu, a w 1638 - prowincjałem. Stanowisko to udało mu się objąć ponownie w 1648 roku. W 1645 roku, będąc prefektem prowincji czeskiej, odegrał podobną rolę podczas oblężenia Brna przez wojska protestanckie, jak później ojciec Augustyn Kordecki na Jasnej Górze, zagrzewając skutecznie obrońców do walki.

Zmarł w nocy z 25 na 26 sierpnia 1649 roku w Brnie, gdzie został pochowany.

Ksiądz Marcin Strzoda był wybitnym historykiem oraz pierwszym polskim autorem dziejów Śląska. Wiadomo o tym z zachowanego przekazu jego bliskiego przyjaciela i ucznia, Jana Dilatusa, który napisał iż: "W opracowaniu dziejów Śląska od początków chrześcijaństwa aż do ostatnich czasów okazał się [Marcin Strzoda] interesującym i prawdomównym historykiem". Śląski historiograf Nicolaus Henelius umieścił go w Albumie Sławnych Ślązaków.

[edytuj] Bibliografia

Franciszek German "Marcin Strzoda, gliwiczanin, pierwszy polski historyk Śląska (1587-1649)", Rocznik Muzeum w Gliwicach t. III, Gliwice 1990
Franciszek German "Aneks do pracy F. Germana "Ksiądz Marcin Strzoda, gliwiczanin, pierwszy polski historyk Śląska (1587-1649)" drukowany w III tomie Rocznika Muzeum w Gliwicach", Rocznik Muzeum w Gliwicach t. IV, Gliwice 1991