Mehmet Ali Ağca

Z Wikipedii

Mehmet Ali Ağca
Data urodzenia	9 stycznia 1958
Miejsce urodzenia	İsmailli, Turcja

Mehmet Ali Ağca (ur. 9 stycznia 1958 we wsi İsmailli w Turcji) - turecki zamachowiec, zabójca dziennikarza, dokonał nieudanego zamachu na papieża Jana Pawła II 13 maja 1981 na placu Św. Piotra w Rzymie. Za swoje czyny Ağca odbywał karę przez prawie dwadzieścia lat we włoskich więzieniach, po czym na prośbę papieża został ułaskawiony. W Turcji spędził w celi kolejne pięć lat, został zwolniony 12 stycznia 2006 r. Ponownie osadzony w więzieniu 20 stycznia 2006 r.

Spis treści 1 Od drobnego złodzieja do terrorysty 2 Papież zza żelaznej kurtyny 3 Zamach 4 Kto wysłał Ağcę? 5 Mój brat Ağca 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Od drobnego złodzieja do terrorysty

Młody Ağca już jako nastolatek dopuszczał się drobnych przestępstw. Został członkiem gangu ulicznego terroryzującego jego rodzinne miasto. Potem zaczął działać jako przemytnik na granicy turecko-bułgarskiej. Następnie udał się do Syrii, gdzie przez dwa miesiące szkolił się w technikach terrorystycznych obejmujących posługiwanie się bronią. Sam Ağca stwierdził, że jego trening był opłacany przez bułgarskie tajne służby.

Ağca przystąpił do Szarych Wilków - tureckiej skrajnie prawicowej organizacji terrorystycznej. Ataki Szarych Wilków na terenie Turcji przyczyniły się do upadku rządu i wprowadzenia władz wojskowych. Historycy spierają się, czy Szare Wilki były wspierane przez wywiad bułgarski czy przez CIA. Sam Ağca stwierdził, że nie interesowały go motywy jego mocodawców i działał tylko dla pieniędzy jako najemnik. W roku 1979 z polecenia Szarych Wilków zabił wydawcę lewicowej gazety Abdi İpekçi w Stambule. Ağca został wydany przez tajnego informatora i turecki sąd skazał go na dożywocie. Szare Wilki pomogły mu w ucieczce, po czym młody terrorysta schronił się w Bułgarii.

[edytuj] Papież zza żelaznej kurtyny

Więcej informacji o początkach "Solidarności".

W roku 1978 do Włoch z Polski oddzielonej od świata żelazną kurtyną przybył kardynał Karol Wojtyła. Jego wybór na papieża stał się solą w oku komunistycznych rządów. Działalność papieża stanowiła ogromne zagrożenie dla ZSRR, rządzonego w tym czasie przez Breżniewa. Wybuch "Solidarności" w sierpniu 1980 roku podważył władzę komunistów w Polsce i był postrzegany przez KGB jako zagrożenie dla pozycji ZSRR na świecie.

[edytuj] Zamach

Na początku września 1980 Ağca był przerzucany przez szereg śródziemnomorskich miast. Zmieniał przy tym paszporty oraz tożsamości, najprawdopodobniej aby ukryć, że swoją podróż rozpoczął w Sofii. Do Rzymu przyjechał 10 maja 1981 pociągiem z Mediolanu. Ağca twierdził, że spotkał się tam z trzema innymi spiskowcami, jednym Turkiem i dwoma Bułgarami. Jego zdaniem całą operacją dowodził Zilo Vassilev, attaché wojskowy Bułgarii w Rzymie.

W planowanym zamachu miał uczestniczyć oprócz Ağcy drugi strzelec, Oral Celik. Po oddaniu strzałów spiskowcy planowali, że rzucą w tłum mały ładunek wybuchowy i zbiegną korzystając z paniki. Potem mieli schronić się w bułgarskiej ambasadzie. Późnym popołudniem 13 maja 1981 roku spiskowcy udali się na plac Św. Piotra. Papamobile jak zwykle przemierzał tłum pielgrzymów, papież błogosławił wiernych z całego świata. O godzinie 17.19 Ağca oddał dwa strzały. Kule przeszyły brzuch oraz rękę papieża. Ranne zostały też dwie przypadkowe kobiety. Ludzie w tłumie obezwładnili zamachowca. Ağca nie zdołał oddać kolejnych strzałów ani użyć bomby. Przerażony Celik spanikował. Nie użył swojej broni, zniknął w tłumie. Rannego papieża przewieziono do kliniki Gemelli. Został tam poddany operacji, która uratowała mu życie.

[edytuj] Kto wysłał Ağcę?

Ağca twierdził przez pewien czas, że był członkiem Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny, ale Palestyńczycy zaprzeczyli tym wypowiedziom. Później stwierdził, że spotkał w Sofii agenta wywiadu bułgarskiego, który za zamordowanie papieża oferował mu 3 mln ówczesnych marek niemieckich. Jego zdaniem Bułgarzy byli kierowani przez KGB, które nie mogło darować wsparcia jakiego papież udzielił "Solidarności". Ağca podawał wiele wykluczających się wersji tych wydarzeń. Niektóre z osób badających sprawę Ağcy, jak Edward Herman i Michael Parenti, twierdziły, że historia terrorysty ma wiele luk. Ich zdaniem Ağca nie wspominał o Bułgarach aż do momentu, gdy odwiedzili go agenci włoskiego wywiadu, którzy postulowali tezę o bułgarskim śladzie. O losie Ağcy zadecydował włoski sąd. Zamachowiec został skazany na dożywocie.

Przed sąd trafił też Sergei Antonov, którego aresztowano w oparciu o zeznania zamachowca. Jednak po trwającym trzy lata procesie uznano go za niewinnego ze względu na brak dowodów. Sąd uznał zeznania Ağcy za sprzeczne. Szczególnie wiarygodność zamachowca miały podważać twierdzenia, jakoby był Jezusem. Bułgarzy zawsze twierdzili, że nie mają związku z historią Ağcy, którą wymyśliła antykomunistyczna propaganda. Ich zdaniem Szare Wilki były wspierane przez wywiad włoski oraz CIA. W swojej książce Edward Herman stwierdził, że jego zdaniem głośny zwolennik śladu bułgarskiego, Michael Ledeen, działał na usługach amerykańskiego wywiadu.

Ferdinando Imposimato, włoski prokurator, który prowadził dochodzenie w sprawie zamachu, stwierdził, że Ağca w prywatnych rozmowach w latach 1997-2000 potwierdził bułgarski udział w spisku. Imposimato wyraził opinię, że były turecki terrorysta może stać się celem zabójców działających na zlecenie następców KGB ¹.

Sam Ağca powiedział, że "Dla mnie [papież] był wcieleniem wszystkiego, czym jest kapitalizm."

[edytuj] Mój brat Ağca

Zaraz po zamachu w przekazie nadanym przez Radio Watykan papież powiedział:

Modlę się za brata, który zadał mi cios, i szczerze mu przebaczam2

Po zamachu papież spotkał się z Ağcą i wybaczył mu winy, jednak nie mógł mu zwrócić wolności. 20 lutego 1987, papież przyjął matkę Mehmeta - Muzeyyen Ağcę na prywatnej audiencji. W roku 1999 Jan Paweł II wystąpił z prośbą o ułaskawienie zamachowca. W czerwcu 2000 r. prezydent Włoch, Carlo Azeglio Ciampi, ułaskawił Ağcę. Nakazał też jego ekstradycję do Ankary.

Dwa miesiące przed śmiercią papieża, który był już ciężko chory, Ağca wysłał do niego list, życząc mu zdrowia oraz ostrzegając przed zbliżającym się końcem świata. W swojej ostatniej książce Pamięć i tożsamość Jan Paweł II opisał swoje przeżycia związane z zamachem z 1981 roku. Trzy dni przed śmiercią papieża Ağca udzielił wywiadu, w którym stwierdził, że w spisku na życie Jana Pawła II brały udział osoby z Watykanu, które mu pomogły ³. Potem jednak zaprzeczył, że udzielił takiej wypowiedzi.

Po śmierci papieża brat Ağcy, Adnan, udzielił wywiadu, w którym powiedział, że rodzina zamachowca jest w żałobie po śmierci papieża, który był ich wielkim przyjacielem. Sam Ağca w wywiadzie udzielonym 2 dni po śmierci papieża dla CNN stwierdził, że chciałby wziąć udział w jego pogrzebie, jednak władze tureckie odmówiły mu przepustki z więzienia.

[edytuj] Linki zewnętrzne

1. Wywiad z Ferdinando Imposimato (en)
2. Kalendarium życia i służby Jana Pawła II - 13 maja 1981, fragment przesłania papieża dotyczącego modlitwy za Ağcę
3. Wywiad z Ağcą w Il Republika z 31 marca 2005 roku (it) – Tłumaczenie z komentarzem (en)
4. Zamach na Papieża - strona z portalu wiara.pl
5. "Turcja zwolni niedoszłego zabójcę papieża" - BBC News (en)
6. "Turek, który próbował zabić papieża w roku 1981, zwolniony z więzienia" - CBC News, 8 stycznia 2006 (en)
7. "Czas zabójców" - Washington Times, 5 kwietnia 2005 (en)