Melbourne
Z Wikipedii
| Melbourne | |
| Państwo |  Australia |
| Stan | Wiktoria |
| Burmistrz | John So |
| Powierzchnia | 7694 km² |
| Ludność (2006) • liczba ludności • gęstość |
3 689 700 479,6 os./km² |
| Miasta partnerskie |  Osaka Tianjin Saloniki Boston Sankt Petersburg Mediolan Galla |
Melbourne – stolica i największe miasto stanu Wiktoria oraz drugie największe miasto w Australii (po Sydney), zamieszkane przez 3,7 miliona mieszkańców w obszarze aglomeracji Melbourne (czerwiec 2004). Melbourne było stolicą Australii od 1901 do 1927, kiedy przeniesiono stolicę zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami do Canberry.
Nazwa miasta pochodzi od premiera Wielkiej Brytanii, Williama Lamba, wicehrabiego Melbourne, którego miejsce zamieszkania znajdowało się w pobliżu wsi Melbourne w hrabstwie Derbyshire w Wielkiej Brytanii.
Melbourne za swoje walory było dwukrotnie uznane przez magazyn The Economist za Najlepsze miasto do życia na świecie, raz w roku 2002 i ponownie w roku 2004. Melbourne posiada największą liczbę zagranicznych studentów po takich miastach jak Londyn, Nowy Jork i Paryż. Polska ma tu swój konsulat honorowy.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Melbourne położone jest w południowo-wschodniej części kontynentu australijskiego i jest najbardziej na południe wysuniętą stolicą kontynentu. Miasto położone jest nad zatoką Port Phillip u ujścia rzeki Yarra, której aborygeńska nazwa oznacza płynącą wodę. We wschodniej części miasta położone są Góry Dandenong.
[edytuj] Historia
Melbourne zostało założone 8 czerwca 1835 przez grupę wolnych osadników pod przywództwem Jana Batmana, w przeciwieństwie do innych stolic Australii, które były z początku koloniami karnymi (wyjątkiem są również Adelajda i Perth). Odkrycie złota w środkowej Wiktorii w latach 50. XIX wieku zapoczątkowało gorączkę złota i Melbourne szybko rosło jako największe miasto portowe w regionie. W latach 80. XIX wieku Melbourne było drugim największym miastem Imperium Brytyjskiego i było znane jako Marvellous Melbourne (Wspaniałe Melbourne). Dzisiaj Melbourne posiada największą liczbę budowli ery wiktoriańskiej na świecie po Londynie. Melbourne zostało pierwszą stolicą Federacji Australii 1 stycznia 1901 roku. Pierwszy federalny parlament został otwarty 9 maja 1901. Melbourne pozostało siedzibą rządu i stolicą do 9 maja 1927 kiedy otwarto parlament w nowo wybudowanej stolicy Canberra.
Melbourne było gospodarzem letnich Igrzysk Olimpijskich w 1956 roku. Były to pierwsze w historii igrzyska przeprowadzone na południowej półkuli (jedyne kolejne odbyły się w Sydney w 2000 roku).
[edytuj] Zaludnienie
Liczba ludności Melbourne rosła gwałtownie w czasie gorączki złota. W ciągu kilku lat z różnych krajów świata przybyło prawie 125 tys. ludzi. W kolejnych dekadach (1870, 1880) Melbourne było największym miastem Australii. W latach 90. XIX wieku Melbourne zostało dotknięte głębokim kryzysem gospodarczym i utraciło znaczną część populacji. Potrzeba zwiększenia zaludnienia i przyciągnięcia nowych rąk do pracy ściągnęła do Melbourne wielu imigrantów po roku 1945 z takich krajów jak Wielka Brytania, Jugosławia, Holandia, Niemcy, Polska, Grecja, Włochy. Dzisiaj Melbourne jest jednym z największych skupisk ludności greckiej poza Grecją. Lata 70. i 80. XX wieku to duży napływ ludności z Azji, szczególnie uchodźców z Kambodży i Wietnamu, jak również imigrantów z Indii, Filipin i Malezji.
Zaludnienie w Melbourne w latach:
- 1836: 177
- 1851: 20 000
- 1854: 300 800 (gorączka złota)
- 1860: 500 000
- 1895: 900 000
- 1956:~1 500 000
- 1981: 2 806 000
- 1991: 3 156 700
- 2001: 3 366 542
- 2004: 3 559 700
- 2030:~4 500 000 (przewidywane)
[edytuj] Władze miejskie
Nie istnieje jednostka samorządowa zarządzająca całym obszarem aglomeracji Melbourne, która podzielona jest na 31 miast oraz hrabstw, a miasto Melbourne obejmuje tylko centralną część aglomeracji i przylegające dzielnice. Każde z miast posiada wybieraną Radę Miasta odpowiedzialną za szereg funkcji powierzonych jej przez rząd stanowy Wiktorii, m.in. planowanie, zbiórkę śmieci, plaże, parki i ogrody, przedszkola, lokalne wydarzenia kulturalne i festiwale, usługi dla osób w podeszłym wieku itp. Większość inicjatyw rządowych dla całego miasta jest kontrolowanych przez rząd stanowy. Obejmuje to transport publiczny, główne drogi, kontrolę ruchu, policję, szkoły oraz główne projekty związane z infrastrukturą.
[edytuj] Gospodarka i edukacja
Melbourne jest wielkim centrum handlowym i przemysłowym. Wiele z największych australijskich firm i międzynarodowych korporacji ma tutaj główne siedziby. Melbourne posiada największy w Australii port morski i dużą część przemysłu samochodowego (w tym fabrykę silników Holden oraz fabryki samochodów marek Ford i Toyota) oraz wiele innych gałęzi przemysłu.
W Melbourne zlokalizowanych jest również kilka uniwersytetów (w tym University of Melbourne, Deakin University, La Trobe University, Monash University, RMIT University, Swinburne University of Technology oraz Victoria University of Technology.
[edytuj] Sport
W Melbourne ma siedzibę 10 z 16 drużyn ligi futbolu australijskiego (Australian Football League), którego mecze przyciągają co tydzień średnio 35 tys. widzów na mecz. To właśnie Melbourne jest miejscem narodzin futbolu australijskiego i wciąż jest to sport najbardziej popularny w stanie Wiktoria. Wielki finał (jedno z największych sportowych wydarzeń w Australii) rozgrywany jest w ostatni weekend września na stadionie MCG, który może pomieścić do 100 tys. widzów. Melbourne gości również m.in.:
- Australian Open - jeden z czterech turniejów tenisowego Wielkiego Szlema
- Melbourne Cup – jeden z najbardziej prestiżowych wyścigów konnych na świecie - jest to publiczne święto wolne od pracy w stanie Wiktoria (zawsze w pierwszy wtorek listopada)
- Grand Prix Australii - eliminację mistrzostw świata Formuły 1.
[edytuj] Ciekawe miejsca
Lista kilku najpopularniejszych miejsc obejmuje:
- stadion MCG (Melbourne Cricket Ground)). Od kwietnia do września są tu rozgrywane jeden lub dwa mecze futbolu australijskiego w tygodniu. Latem rozgrywane są tu mecze krykieta. Stadion MCG po przebudowie w ramach przygotowań do Igrzysk Wspólnoty Brytyjskiej (ang. Commonwealth Games) Melbourne 2006 może pomieścić 105 tysięcy kibiców.
- platforma widokowa, umieszczona na wysokości 237 metrów na 55.tym piętrze wieżowca Rialto, oferująca spektakularny widok na miasto i okolice. Rialto jest drugim najwyższym w Melbourne (251 metrów) po ostatnio wybudowanej wieży Eureka (297 metrów).
- Melbourne Park, miejsce rozgrywania tenisowego turnieju Wielkiego Szlema: Australian Open (w styczniu każdego roku).
- budynek Wystawy Królewskiej i Carlton Gardens (wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO jako jedyny na tej liście obiekt w Australii będący dziełem rąk ludzkich, 2004).
- Góry Dandenong - pasmo górskie leżące w granicach Melbourne (najwyższy szczyt 660 m n.p.m.), rejon lasów deszczowych porośniętych ogromnymi eukaliptusami oraz paprociami drzewiastymi. W górach zlokalizowana jest również wąskotorowa kolejka parowa Puffing Billy
- Półwysep Mornington - półwysep okalający zatokę Port Phillip od wschodu, rejon mieszczący wiele znakomitych winnic, kilka parków narodowych, znakomite plaże (zarówno nad oceanem jak i nad zatoką) oraz dzielnice Melbourne uznawane za najbogatsze dzielnice w całej Australii (Portsea, Sorrento).
[edytuj] Okolice Melbourne
- Dolina Yarry - region wspaniałych lasów deszczowych oraz produkcji doskonałej jakości wina.
- Great Ocean Road - malownicza droga wzdłuż wybrzeża oceanu na zachód od Melbourne, wraz z Dwunastoma Apostołami, grupą kolumn skalnych stojących w morzu w parku narodowym Port Campbell
- Góry Grampians - malownicze pasmo górskie położone ok. 300km na zachód od Melbourne. Najwyższy szczyt William (1166 m n.p.m.). Pasmo to jest południowo-zachodnim krańcem Wielkich Gór Wododziałowych
- Wisząca Skała - formacja skalna położona w pobliżu Mount Macedon na północ od Melbourne, rozsławiona w książce Piknik pod Wiszącą Skałą oraz późniejszym filmie Petera Weira nakręconym na jej podstawie.
- Ballarat, miasto (ok. 80 tys. mieszkańców w 2004 roku) będące centrum gorączki złota w latach 50. XIX w. oraz widownią zbrojnego powstania zbieraczy złota. Obecnie mieści się tu skansen będący repliką Ballarat z okresu gorączki złota (Sovereign Hill).
- Phillip Island, miejsce rozgrywania motocyklowych Grand Prix Australii oraz lokalizacja kolonii pingwinów małych.
[edytuj] Miasta partnerskie
- Osaka, Japonia
- Tianjin, ChRL
- Saloniki, Grecja
- Boston, USA
- Los Angeles, USA
- Sankt Petersburg, Rosja
- Mediolan, Włochy
Galla, Sri Lanka
Vancouver, Kanada- Montreal, Kanada
Izmir, Turcja
[edytuj] Linki zewnętrzne
