Mury miejskie w Będzinie
Z Wikipedii
Mury miejskie w Będzinie.
Historia murów miejskich
Mury miejskie w Będzinie kazał zbudować król Kazimierz Wielki. O fakcie tym wspominał Janko z Czarnkowa w "Kronice Polskiej 1333-1384", a później pisał o tym Jan Długosz. na miejscu wcześniejszych umocnień drewnianych. Mury wzniesiono w latach 60. XIV w. Były połączone z murami obwodowymi zbudowanego wcześniej zamku królewskiego. Zbudowano też dwie bramy Sławkowską (Krakowską) i Bytomską (Wrocławską). Mury zostały zniszczone częściowo w roku 1655. W 1823 roku istniała już tylko część południowo-wschodnia i wschodnia. W latach 1952-1956 dokonano niewielkiej rekonstrukcji części murów a w szczególności jedną z baszt.
Dane techniczne
Powierzchnia miasta otoczona murami wynosiła około 7 ha, długość linii obwarowań wynosiła około 1000 metrów. Średnica miasta wewnątrz murów wynosiła 350 na 250 metrów. Mury wzniesiono z kamienia łamanego na zaprawie wapiennej. Grubość muru wynosiła 1,80-1,90 metra. Obecna wysokość to około 8,5 metra. Krenlaż]] zachowała się w postaci szczątkowej (obecnie częściowo zrekonstruowany), jego grubość wynosi 60 cm, blanki około 2,40 a prześwity 65-70 cm. Baszty były zbudowane na planie prostokąta, były wysokości murów i były otwarte od strony miasta. Odległość między nimi wynosiła około 60 metrów. Jedna z zachowanych ma wymiary 7,35(czoło) x 5,30 x 5,50. Druga zachowana baszta ma wymiary 7,95(czoło) x 5,00 x 5,15. Na dawnych planach zachował się ślad uliczki podmurnej. Chodnik dla obrońców wynosił do 1,3 metra. Nie wiadomo ile mury w Będzinie miały baszt (badań archeologicznych nie prowadzono). Bramy się nie zachowały (w 1823 r. istniała jeszcze brama Sławkowska).
Stan zachowania
Do dziś zachował się niewielki odcinek, z dwiema częściowo zrekonstruowanymi basztami na planie prostokąta. Mury wyznaczały owalny kształt miasta, którego urbanistyczny układ średniowieczny jest czytelny do dzisiaj.
Najdokładniejszy opis murów znajduje się w studium historyczno-urbanistycznym miasta autorstwa Zbigniewa Perzanowskiego.
Układ urbanistyczny Będzina • Zamek Piastowski • Mury miejskie • Kościół parafialny pw. św. Trójcy • Kościół cmentarny pw. św. Tomasza • Zespół parkowo-pałacowy Mieroszewskich • Grodzisko wczesnośredniowieczne na wzgórzu Dorotka • Kościół parafialny pw. św. Katarzyny • Kościół filialny pw. św. Doroty • Zespół parkowo-pałacowy Ciechanowskich • Cmentarz żydowski na Górze Zamkowej • Budynek Banku Śląskiego • Gmach dawnego Starostwa Powiatowego • Zespół zabudowy byłej Cementowni Grodziec • Zespół zabudowy byłej Kopalni Węgla Kamiennego Grodziec • Kompleksy zabudowy robotniczej w dzielnicy Grodziec