Owadopylność
Z Wikipedii
Owadopylność (entomogamia, entomofilia) - jeden z zoogamicznych sposobów zapylania oznaczający zapylanie kwiatów przez owady przenoszące pyłek.
Owadopylność jest zależnością mutualistyczną, powstała na drodze koewolucji. Owady korzystają z pobieranego nektaru i pyłku, jednocześnie zapylają kwiaty. Do owadów zapylających kwiaty należą głównie: błonkówki, muchówki, motyle, chrząszcze. Największą rolę odgrywają należące do błonkówek pszczoły, szczególnie pszczoła miodna. Owady specjalizujące się w odżywianiu nektarem i pyłkiem kwiatów posiadają specjalne przystosowania, np. aparat gębowy typu ssącego (u motyli długa zwijana trąbka). Pszczoła miodna na odnóżach posiada specjalne koszyczki do zbierania pyłku.
Również kwiaty roślin wykazują szereg przystosowań zwabiających owady i umożliwiających zapylenie:
- barwne, duże kwiaty lub drobne kwiaty zebrane w duże kwiatostany,
- zapach okwiatu,
- ukryte w głębi kwiatu miodnikach - owad, chcąc się do nich dostać musi otrzeć się o pylniki lub znamię słupka,
- produkowanie dużej ilości pyłku,
- wykształcenie pyłku o dużych, lepkich ziarnach, bogatych w substancje odżywcze.
Kolorowe plamy i lśniące włoski wskazują owadom drogę do ukrytych w głębi kwiatu miodników. Jeżeli kwiaty są małe, zebrane są w duży, widoczny z daleka kwiatostan. Tak jest np. u słonecznika i u innych roślin z rodziny astrowatych i innych rodzin. Kwiaty niektórych roślin np. berberysu, mają specjalną budowę, dzięki której po usiądnięciu na nim owada pręcik przegina się, obsypując go pyłkiem. Niektóre kwiaty stanowią dla owadów pułapkę. Np. u obuwika pospolitego kwiaty zamykają się, uniemożliwiając owadowi wyjście przez długi czas, co daje pewność zapylenia kwiatu przez wiercącego się w środku owada. Niektóre owady wykazują specjalizację – przystosowanie do zapylania tylko określonych gatunków roślin. Szczególnym przykładem są tu np. bleskotki, które zapylając kwiaty figowca składają w nich jaja, a rozwijający się z zapłodnionych kwiatów owoc stanowi inkubator i pożywienie dla niewielkich larw bleskotki. Innym przykładem specjalizacji do zapylania tylko przez wąska grupę owadów są kwiaty zapylane przez muchy (Cantharofilia) - wydzielają woń podobną do zapachu padliny.
