Parlerowie
Z Wikipedii
Parler - nazwisko rodziny średniowiecznych niemieckich kamieniarzy, rzeźbiarzy i muratorów, pochodzącej ze Schwäbisch Gmünd.
Nazwisko, a pierwotnie przydomek, pochodzi od nazwy zawodu parlier (we współczesnym niemieckim Polier) - czyli majster budowlany. Najbardziej zasłużonymi członkami rodziny byli Peter Parler i Wenzel (Wacław) Parler. W XIV wieku Parlerowie stworzyli wiele ważnych dzieł gotyckiej sztuki i architektury.
Spis treści |
[edytuj] Ród Parlerów
- Heinrich Parler, założyciel dynastii
Główny budowniczy magister operis kościoła św. Krzyża w Schwäbisch Gmünd.
[edytuj] Gałąź praska
- Peter Parler zw. „z Gmünd”, syn Henryka Parlera
budowniczy katedry św. Wita w Pradze. - Michael Parler, syn Henryka
kamieniarz w Pradze i Zlatej Korunie, - Wenzel Parler, syn Petera
budowniczy w Pradze i Wiedniu - Johannes Parler, syn Petera
budowniczy katedry św. Wita w Pradze.
[edytuj] Gałąź górnoreńska
- Johannes z Gmünd, przypuszczalnie syn Henryka
budowniczy katedr we Fryburgu Bryzgowijskim i w Bazylei, - Michael z Fryburga, zw. „z Gmünd”, używał gmerku Parlerów
główny budowniczy katedry w Strasburgu. - Heinrich z Gmünd, zw. „z Fryburga”, używał gmerku Parlerów i przypusczalnie występował pod nazwiskiem „Parler”
budowniczy na służbie margrabiów Moraw,
[edytuj] Parlerowie z Ulm
Na podstawie przekazów i matriałów źródłowych przyjmuje się, że jacyś członkowie rodu Parlerów, w tym dwu o imieniu „Heinrich”, pracowali ok 1386-87 w Ulm, przy budowie katedry.
[edytuj] Heinrich Parler w Mediolanie
W dokumentach archiwalnych budowy katedry w Mediolanie w latach 1391-92 r.figuruje Henryk zwany „Niemiec”, „z Ulm”, „z Gmünd”. Jest to zapewne jeden z Henryków pracujących wcześniej w Ulm.
[edytuj] Wybrane dzieła architektoniczne
- kościół św Krzyża w Schwäbisch Gmünd
- katedra św. Wita w Pradze
- Most Karola w Pradze
- kościół św. Sebalda w Norymberdze
- fara miejska w Ulm
- Fryburgu Bryzgowijskim
- katedra w Bazylei
- ratusz w Krakowie
- katedra św. Szczepana w Wiedniu
[edytuj] Bibliografia
Die Parler und der schöne Stil. Europäische Kunst unter den Luxenburger 1350-1400, red. A. Legner, 3 tomy, Köln 1978 [Katalog wystawy]
