Pismo trawiaste
Z Wikipedii
Nazwa chińska | |
Hanyu Pinyin | cǎoshū |
Wade-Giles | ts'ao-shu |
Spolszczenia | Pismo trawiaste |
Znaki trad. | 草書 |
Znaki upr. | 草书 |
Pismo trawiaste (jap.: sōsho) - to kaligraficzna odmina chińskiego pisma, powstała celem przyspieszenia i ułatwienia kreślenia znaków. Jej największym mankamentem jest nieczytelność, z którą borykaja się nawet sami Chińczycy i Japończycy, bo styl ten przyjął się również w Japonii do kreślenia m.in. kanji.
Pismo trawiaste pojawiło się w Chinach za czasów Dynastii Han jako odmiana pisma kancelaryjnego. Kreślenie znaków przyspieszano dzięki łączeniu kresek, omijaniu fragmentów znaków lub ich zastępowaniu uproszczonymi formami (np. jedna kreska zamiast czterech kropek). W wielu dokumentach zachowanych na bambusowych deszczułkach i drewnianych płytach trawiaste i kancelaryjne fromy znaków są przemieszane. Dzięki temu można śledzić ich ewolucję.
Wczesna forma pisma trawiastego jest nazywana zhāngcǎo (章草), dla odróżnienia od współczesnego pisma trawiastego (今草 jīncǎo), które ewoluowało w Chinach od czasów państwa Wei po dynastię Jin. Szalone pismo trawiaste (狂草, pinyin: kuángcǎo,jap.: kyōsō) - to forma najbardziej radykalna w upraszczaniu chińskich znaków na potrzeby szybkiego pisania, porównywalna w pewnym stopniu z europejską stenografią.
Wyróżnia się również trawiaste pismo rozdzielne (chiń. upr.: 独草, chiń. trad.: 獨草, pinyin: dúcǎo, jap.: dokusō), w którym znaki - tak jak w innych rodzajach chińskiego pisma - kreśli się oddzielnie, oraz pismo łączone (chiń. upr.:连绵, chiń. trad.: 連綿, jap. 連綿体, pinyin liánmián, jap.: renmentai), w którym nawet kilka znaków naraz jest kreślone jedną kreską.
Współczesne uproszczone pismo chińskie wiele form znaków zawdzięcza właśnie pismu trawiastemu. Podobne źródło ma japońska hiragana, która wyewoluowała z pośredniej formy pisma zwanej w Japonii man'yōgana. Japończycy uważali pismo trawiaste za stosowne dla kobiet, a pismo kancelaryjne - dla mężczyzn.
Uwaga: W niektórych źródłach pismo trawiaste jest pod wpływem języka angielskiego błędnie nazwane kursywą. W języku polskim "kursywa" oznacza pochylony krój pisma, podczas gdy w angielskim cursive to pismo kreślone łącznie, jedną kreską. Pismo trawiaste nie jest pochylone (w kaligrafii uznaje się to za bardzo nieestetyczne), a jego polska nazwa jest tłumaczeniem chińskiej: znak "cao" (草) oznacza właśnie trawę. Podobny problem odnosi się do pisma kancelaryjnego, które po angielsku jest nazywane semi-cursive, czyli pół-kursywą.
[edytuj] Bibliografia
- Mieczysław Künstler, Pismo chińskie, PWN, Warszawa, 1970, s. 144-146
Powstanie pisma chińskiego • Napisy na kościach wróżebnych • Napisy na brązach • Pismo wielkopieczęciowe • Pismo małopieczęciowe • Pismo kancelaryjne • Pismo trawiaste • Pismo bieżące • Pismo wzorcowe • Nushu
W innych krajach
Wietnam • Korea • Japonia • Liao (X-XIIw.) • Jin (XII-XII w.) • Xixia (XI-XIV w.)
Współczesne odmiany
Pismo tradycyjne • Pismo uproszczone