Pobiedziska
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°28'40,5" N 017°16'01,6" E
| Pobiedziska | |||
|
|||
| Województwo | wielkopolskie | ||
| Powiat | poznański | ||
| Gmina - rodzaj |
Pobiedziska miejsko-wiejska |
||
| Założono | 1048 | ||
| Prawa miejskie | 1257 | ||
| Burmistrz | Michał Podsada | ||
| Powierzchnia | 10,16 km² | ||
| Położenie | 52° 28'40,5'' N 17° 16'01,6'' E |
||
| Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności - gęstość |
8209 808 os./km² |
||
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
61 | ||
| Kod pocztowy | 62-010 | ||
| Tablice rejestracyjne | PZ i POZ | ||
|
Położenie na mapie Polski
  Pobiedziska
|
|||
| TERC10 (TERYT) |
4303921124 | ||
| Miasta partnerskie | Vaxjo
Montfort - Sur - Meu Haaren Marktheidenfeld |
||
|
Urząd miejski3
ul. T. Kościuszki 462-010 Pobiedziska tel. 61 817-75-50; faks 61 815-44-54 |
|||
| Strona internetowa miasta | |||
Pobiedziska (niem. Pudewitz) miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie poznańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pobiedziska. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 8209 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pobiedziska leżą na Szlaku Piastowskim między Poznaniem a Gnieznem, niedaleko Ostrowa Lednickiego. Z racji swojego położenia przy tak ważnym trakcie handlowym i komunikacyjnym były świadkiem narodzin państwa polskiego. Zapisały w historii naszego kraju, może małą, ale na tyle ważną kartę, że Kazimierz Odnowiciel nadał w 1048 roku niewielkiej osadzie nazwę wywodzącą się od słowa pobieda (zwycięstwo). Jest ona prawdopodobnie związana ze zwycięską bitwą, którą stoczył książę Kazimierz w okolicach Pobiedzisk ze zbuntowanym namiestnikiem Mazowsza Masławem.
W 1257 roku Przemysł I nadał Pobiedziskom prawa miejskie, co uniezależniło je od kasztelanii na Ostrowie Lednickim. W 1331 roku Krzyżacy splądrowali i zniszczyli miasto; wstrzymało to na jakiś czas jego rozwój.
Pobiedziska często odwiedzał król Władysław II Jagiełło. W 1418 roku witał tu delegację wracającą z soboru w Konstancji, a w 1423 roku ufundował kościół św. Ducha i szpital dla ubogich. W roku 1458 za panowania Kazimierza Jagiellończyka, w okresie wojny 13-letniej, Pobiedziska wysłały na pomoc Malborkowi 15 uzbrojonych ludzi, podczas gdy Gniezno 20. Świadczy to o bogactwie miasta, gdyż uzbrojenie jednego człowieka było wówczas bardzo kosztowne.
Przez prawie cały okres swojego istnienia Pobiedziska były miastem królewskim. Wyjątek stanowią lata 1471-1497, kiedy należały do wielkopolskiego rodu Górków.
W 1513 roku miasto otrzymało przywilej organizowania cotygodniowych (czwartkowych) targów oraz jarmarku w dniu 24 marca. W drugiej połowie XVI wieku rozpoczyna się okres upadku gospodarczego Pobiedzisk. Pożary w roku 1561 i 1579, epidemia cholery (1625), potop szwedzki (1655), powojenna anarchia oraz kolejna epidemia przerwały rozwój Pobiedzisk na długie lata. Dopiero pod koniec XVII wieku do miasta i okolic napłynęli osadnicy, którzy zaczęli budować nowe domy, warsztaty i sklepy oraz zagospodarowywać leżącą odłogiem ziemię. Proces odbudowy i stabilizacji gospodarczej przerwała wojna północna (1700-1721). Pod jej koniec na ziemię pobiedziską napłynęli nowi osadnicy ze Śląska i Niemiec, którzy zakładają osady nazywane Olędrami, pobudza to rozwój miasta, a w szczególności handlu i rzemiosła.
Okres radości z powodu uchwalenia prawa dla miast i Konstytucji 3 Maja skończył się wraz z drugim rozbiorem Polski (1793) i wkroczeniem do Pobiedzisk wojsk pruskich. Z dokonanego przez nowe władze spisu wynika, że w mieście było 156 domów, w których mieszkało 791 osób. Funkcjonowało między innymi 106 warsztatów rzemieślniczych, 2 gospody z zajazdami, 3 młyny wodne oraz 2 szkoły. Wszystkie ulice były brukowane, a władze miejskie reprezentowało 11 urzędników. Ludność Pobiedzisk w latach niewoli dzielnie walczyła o zachowanie polskości, podejmując różnorodne inicjatywy. Należy zaliczyć do nich założenie w 1866 roku przez Maksymiliana Jackowskiego Kółka Rolniczego w Pobiedziskach, którego głównym celem było upowszechnianie wiedzy rolniczej i udzielanie pomocy małym gospodarstwom rolnym, założenie w 1908 roku Spółdzielni Rolniczo-Handlowej Rolnik i powstanie w 1905 roku Banku Ludowego. Oprócz tego aktywną działalność prowadziły towarzystwa patriotyczne, np. Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, Towarzystwo Czytelni Ludowych, Koło Śpiewacze im. B. Dembińskiego, Katolickie Towarzystwo Robotników i Towarzystwo Przemysłowców.
29 grudnia 1918 roku mieszkańcy Pobiedzisk podjęli spontaniczną akcję przejmowania władzy od niemieckich urzędników oraz rozbrajania policjantów i osadników. Dnia 4 stycznia 1919 roku wyruszył z miasta pierwszy oddział powstańczy, który wziął m.in. udział w walkach o Inowrocław. Wkrótce oddziały powstańcze zostały przekształcone w regularną armię. Batalion z Pobiedzisk (około 400 osób) złożył na Rynku w dniu 13 kwietnia 1919 roku uroczystą przysięgę, którą odbierał generał Józef Dowbor-Muśnicki.
Dwudziestolecie międzywojenne to okres ogólnego zubożenia ludności. Szalejące bezrobocie pogłębiało kontrasty i budziło niezadowolenie społeczne. Mimo to w mieście pobudowano strażnicę, strzelnicę, boisko sportowe oraz urządzono plażę i przystań wodną nad Jeziorem Biezdruchowo. Wybudowano ratusz w stanie surowym, wykonano kanalizację burzową oraz ułożono płyty chodnikowe na głównych ulicach. Przed wybuchem wojny miasto liczyło 4255 mieszkańców, z których 157 było narodowości niemieckiej i 4 żydowskiej. Na terenie miasta działalność prowadziło ponad 70 warsztatów rzemieślniczych i 67 sklepów.
30 sierpnia1939 roku powołano do wojska ok. 220 rezerwistów, a wśród nich: Mariana Sypniewskiego, Edmunda Bartlitza i Henryka Lewandowskiego, którzy w wyniku działań wojennych dostali się do niewoli radzieckiej i zostali zamordowani w Katyniu. 13 września w godzinach przedpołudniowych do miasta wjechały jednostki Wehrmachtu, które w porozumieniu z miejscową ludnością niemiecką zaczęły od razu wdrażać politykę terroru i eksterminacji. Przejawiała się ona wysiedleniami, zsyłką do obozów koncentracyjnych oraz karami śmierci i więzienia. Z rąk hitlerowskiego wymiaru sprawiedliwości zginęło w okresie okupacji ponad 50 mieszkańców. 22 stycznia 1945 r. 45 Brygada Pancerna Gwardii, dowodzona przez płk. Nikitę Morgunowa, wyzwoliła Pobiedziska, wkraczając do miasta od strony Gniezna.
Po wojnie miasto rozwijało się bardzo wolno. Dopiero w połowie lat siedemdziesiątych XX w. nastąpiło widoczne ożywienie gospodarcze. Proces ten został przyspieszony w roku 1990 na skutek przywrócenia prawdziwej samorządności, umożliwiającej gminie gospodarowanie własnymi środkami finansowymi.
[edytuj] Zabytki
- kościół wczesnogotycki(przebudowany)
- klasycystyczny kościół poewangelicki z 1 poł XIX w.
- Domy z XIX w.
- Klasztor sióstr Sacre Coeur z lat 30 XX w.
- Ratusz z lat 30 XXw.
- Stary cmentarz żydowski
[edytuj] Sport
Najważniejszym klubem sportowym w mieście jest MGKS Huragan, obok którego bardzo prężnie działa Amatorska Gminna Liga Piłki Nożnej. Miasto posiada także rozbudowana bazę do uprawiania tenisa ziemnego.
