Pokrzyk wilcza jagoda
Z Wikipedii
Pokrzyk wilcza jagoda | |
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | psiankowce |
Rodzina | psiankowate |
Rodzaj | Pokrzyk |
Nazwa systematyczna | |
Atropa belladonna L. 1753 |
Pokrzyk wilcza jagoda, wilcza wiśnia, wilcza jagoda, psinki, leśna tabaka, belladonna (Atropa belladonna L. Sp.Pl.2 1753) bylina z rodziny psiankowatych (Solanaceae Adans.).
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Przypomina niewysoki krzew o wys. od 50 do 150 cm.
- Korzeń
- W pierwszym roku palowy, rozgałęziony. W latach następnych tworzy gałęziste kłącze o średnicy do 7 cm i dużej liczbie korzeni bocznych, z kilkunastoma stożkami wzrostu.
- Łodyga
- Wzniesiona, w dolnej części najczęściej z trzema rozgałęzieniami, wyżej gruczołowato omszona, kanciasta, zielona, częściowo fioletowo lub brunatnie nabiegła.
- Liście
- Jajowate do eliptycznych, zaostrzone, całobrzegie, u nasady zwężone w krótki ogonek. Duże, do 25 cm dł. i 12 szerokości, na szczytach rozgałęzień mniejsze. Na łodygach u dołu skrętoległe, wyżej zbliżone do siebie parami (prawie naprzeciwległe), z których jeden jest zawsze większy a drugi mniejszy.
- Kwiaty
- Pojedyncze (rzadko parami), osadzone w kątach rozgałęzień i kątach ogonków liściowych na krótkich, zwisających szypułkach. Kielich zielony, trwały, otaczający owoc, głęboko rozcięty, do 2 cm dł., korona beczułkowato-dzwonkowata, łatki krótkie, u góry brudnofioletowe, u podstawy brązowożółte, żyłkowane. Korona opada. Pręcików pięć, nitki u dołu omszone, wygięte, słupek jeden z fioletową szyjką. W naszej szerokości geograficznej kwitnie w czerwcu i lipcu.
- Owoce
- Fioletowoczarna, błyszcząca, wielonasienna jagoda wielkości wiśni. Owoc ma słodki smak i jest najbardziej trującą częścią rośliny. Nasiona drobne, nerkowate, brunatne. MTN wynosi od 0,6 do 1,2 g.
[edytuj] Występowanie
Europa, Afryka Północna, Azja Zachodnia. Naturalizowany w części Ameryki Północnej. Preferuje miejsca wilgotne, zacienione, z żyzną glebą. Wilczą jagodę można spotkać najczęściej na obrzeżach lasów.
[edytuj] Zastosowanie
Roślina, a w szczególności jagody, zawiera alkaloid atropinę oraz jej izomery.
[edytuj] Ciekawostki
Łacińska nazwa
Łacińska nazwa Atropa wywodzi się od imienia jednej z trzech greckich bogiń przeznaczenia. Właśnie Atropos była tą, która przecinała nić życia. Druga część nazwy belladonna to po łacinie "piękna pani", gdyż Rzymianki używały wyciągów z rośliny jako kosmetyku rozszerzającego źrenice i nadającego im blask oraz skutecznie przyspieszającego i pogłębiającego oddech.
Polska nazwa
Polska nazwa pokrzyku wilczej jagody jest związana z legendą, według której roślina ta wydaje z siebie zabójczy krzyk, kiedy jest wyrywana z ziemi. Wierzono, że wilcza jagoda rośnie zawsze pod szubienicami, a jej korzenie przypominają kształtem ludzkie ciało. Jej trujące jagody służyły niegdyś do trucia wilków, stąd nazwa wilcza jagoda.
Wilcza jagoda w tekstach kultury
- Leonie Ossowski, Wilcze jagody, powieść, 1987
- Seweryna Szmaglewska, Wilcza jagoda, powieść, 1977