Richard Réti

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Richard Réti (ur. 28 maja 1889 roku w miejscowości Pezinok koło Bratysławy, zm. 6 czerwca 1929 roku w Pradze) - czechosłowacki szachista, uznany teoretyk szachów i twórca kompozycji szachowych.

Wychowywał się w Wiedniu, gdzie po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia w zakresie matematyki i fizyki. Studia jednak porzucił na rzecz kariery profesjonalnego szachisty. Od 1907 brał udział w międzynarodowych turniejach, początkowo raczej bez powodzenia. Na turnieju w Wiedniu w 1908 roku, wygranym przez Oldřicha Durasa uzyskał zaledwie 1,5 punktu z 19 i zajął ostatnie miejsce. Wielkie sukcesy wymagały jeszcze ponad dziesięciu lat nauki i doświadczeń.

W 1918 i 1919 roku Réti zajął pierwsze miejsce w mniej znaczących międzynarodowych turniejach w Koszycach i Rotterdamie. W 1920 wygrał swój pierwszy prestiżowy turniej w Göteborgu, wyprzedzając m.in. Akibę Rubinsteina, Jefima Bogolubowa i Siegberta Tarrascha. W tym samym roku zwyciężył w turnieju w Amsterdamie przed Gezą Maroczym, Ksawerym Tartakowerem i Maksem Euwem. W tym czasie Réti pisał swoją najważniejszą książkę Die neuen Ideen im Schachspiel (Nowe idee w szachach), która została wydana w Wiedniu w 1922 roku. Rok później ukazało się jej angielskie tłumaczenie pod tytułem Modern Ideas In Chess. Książka zyskała ogromną popularność, pozostaje popularna i wysoko ceniona do dzisiaj.

Réti kontynuował serię świetnych rezultatów w turniejach szachowej elity. W 1922 roku wygrał w Teplicach. W następnym roku zajął drugie miejsce na dwóch turniejach: w Ostrawie (za Emanuelem Laskerem) i Wiedniu (za Tartakowerem). W 1924 roku udał się na arcymistrzowski turniej do Nowego Jorku, w którym zajął piąte miejsce, wyprzedzony przez trzech mistrzów świata Laskera, Jose Raula Capablankę i Aleksandra Alechina oraz Franka Marshalla. Rozegrał wówczas jedną ze swoich najsłynniejszych partii, w której pokonał Capablankę. Tym samym przerwał niezwykłą passę ówczesnego mistrza świata, który nie przegrał ani jednej partii przez poprzednie osiem lat.

Po turnieju nowojorskim w poszukiwaniu sławy i pieniędzy Réti odwiedził Południową Afrykę, gdzie pobił światowy rekord w jednoczesnej grze "na ślepo". Rozegrał wówczas symultanę na 29 szachownicach, wygrywając 20, remisując 7 i przegrywając tylko 2 partie. Przez kilka lat po powrocie do Europy Réti nie grał najlepiej, jednak pod koniec lat dwudziestych zwyciężył w kilku silnych turniejach, w Wiedniu, Giessen i Brnie (wszystkie trzy w 1928 roku). W 1927 roku był liderem drużyny Czechosłowacji na pierwszej olimpiadzie szachowej w Londynie, na której wynikiem 76,7% zajął indywidualnie trzecie miejsce. Swój ostatni turniej rozegrał w 1929 roku w Sztokholmie, gdzie zajął pierwsze miejsce. Zdołał przygotować do druku książkę Die Meister des Schachbretts (Mistrzowie szachownicy), która została opublikowana w 1930 roku. Umarł przedwcześnie w wieku 40 lat, zarażony szkarlatyną.

Obok Arona Nimzowitscha i Ksawerego Tartakowera, Richard Réti był główną postacią tak zwanej hipermodernistycznej szkoły szachów, która miała ogromny wpływ na rozwój strategii partii szachowej. Jego Nowe idee w szachach korespondowały z koncepcjami zawartymi w pracach Nimzowitscha i do dziś pozostają klasyczną pozycją, obowiązkową lekturą adeptów szachowych. Réti pozostawił po sobie również zbiór świetnych studiów gry końcowej. Jego nazwiskiem nazwano otwarcie szachowe (1. Sf3).