Romain Gary
Z Wikipedii
Romain Gary (właściwie Roman Kacew, znany również pod innym pseudonimem Émile Ajar; ur. 8 maja 1914 w Wilnie, zm. 2 grudnia 1980 w Paryżu) - francuski pisarz pochodzenia polsko-żydowskiego, scenarzysta i reżyser filmowy, dyplomata.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Urodził się w Wilnie, wychowywał w Warszawie. Jego ojciec porzucił rodzinę, gdy Roman miał 9 lat. W wieku 14 lat Roman i jego matka Nina Owczinski przenieśli się do Nicei. Studiował prawo w Aix-en-Provence i w Paryżu. Gdy wybuchła II wojna światowa wstąpił do francuskich sił zbrojnych, gdzie służył jako pilot. Po zajęciu Francji przez Niemcy uciekł do Anglii, gdzie służył pod dowództwem de Gaulle'a w siłach "Wolnej Francji" . Po wojnie rozpoczął karierę dyplomatyczną. W 1952 został mianowany francuskich delegatem przy Narodach Zjednoczonych, a od 1956 konsulem generalnym Francji w Los Angeles. Był gorącym zwolennikiem gaullizmu, co wpłynęło później na negatywną postawę wielu krytyków literackich wobec jego twórczości.
Pierwszą swoją powieść, Éducation européenne, wydał w 1945. Jego twórczość liczy ogółem ponad 30 powieści, a także wiele esejów i opowiadań. Romain Gary jako jedyny otrzymał dwukrotnie prestiżową Nagrodę Goncourt, mimo, że nagroda ta może być przyznana danem autorowi tylko raz. Po raz pierwszy otrzymał ją w 1956 za powieść Korzenie nieba (Les racines du ciel), a po raz drugi w 1975 za Życie przed sobą (La vie devant soi), wydaną pod pseudonimem Émile Ajar (wydawał również pod pseudonimami Fosco Sinibaldi i Shatan Bogat). Pisząc pod pseudonimem Gary chciał udowodnić niechętnym mu krytykom, że ich opinie są niesłuszne. Tożsamość Émile'a Ajara została ujawniona dopiero w wydanej pośmiertnie książce Vie et mort d'Émile Ajar. Przez pięć lat za autora powieści uznawano kuzyna Gary'ego Paula Pavlovitcha, który grał tę rolę na prośbę prawdziwego autora. Pod tym pseudonimem Gary wydał również trzy inne powieści. Na podstawie jego powieści powstało kilka filmów. Sam był również autorem kilku scenariuszy filmowych. W 1971 wyreżyserował film Kill!.
Romain Gary był dwukrotnie żonaty: najpierw z brytyjską dziennikarką Lesley Blanch (1944-1961), później z amerykańską aktorką Jean Seberg (1962-1970). Po tragicznej samobójczej śmierci byłej żony w 1979, Gary popadł w depresję i rok później również popełnił samobójstwo, strzelając sobie w usta.
Jego książki na język polski tłumaczyli: Maria Braunstein, Agnieszka Daniłowicz-Grudzińska, Janina Karczmarewicz-Fedorowska, Jerzy Pański, Krystyna Szeżyńska-Maćkowiak, Józef Waczków.
[edytuj] Twórczość literacka
[edytuj] jako Romain Gary
- Edukacja europejska (Education européenne, 1945, wyd. pol. 1997)
- Tulipe (1946)
- Le grand vestiaire (1949)
- Les couleurs du jour (1952)
- Korzenie nieba (Les racines du ciel, 1956, wyd. pol. 1967) - otrzymała Prix Goncourt
- Obietnica poranka (La promesse de l'aube, 1960, wyd. pol. 1964, autobiografia)
- Johnie Coeur (1961)
- Gloire à nos illustres pionniers (1962, opowiadania)
- Lady L. (1963)
- The ski bum (1965)
- Pour Sganarelle (1965, eseje literackie)
- Les mangeurs d'étoiles (1966)
- La danse de Gengis Cohn (1967)
- La tête coupable (1968)
- Adieu Gary Cooper (1969)
- Biały pies (Chien blanc, 1970, wyd. pol. 1997)
- Les trésors de la Mer Rouge (1971)
- Europa (1972)
- Les enchanteurs (1973)
- La nuit sera calme (1974, wywiad)
- Au-delà de cette limite votre ticket n'est plus valable (1975)
- Blask kobiecości (Clair de femme, 1977, wyd. pol 1997)
- Charge d'âme (1977)
- La bonne moitié (1979)
- Les clowns lyriques (1979)
- Les cerfs-volants (1980)
- Vie et mort d'Émile Ajar (1981, pośmiertnie)
- L'homme à la colombe (1984, wersja pośmiertna)
[edytuj] jako Émile Ajar
- Pieszczoch (Gros calin, 1974, wyd. pol. 1993)
- Życie przed sobą (La vie devant soi, 1975, wyd. pol. 1978) - otrzymała Prix Goncourt
- Pseudo (1976)
- Lęki króla Salomona (L'Angoisse du roi Salomon, 1979, wyd. pol. 1982)
[edytuj] jako Fosco Sinibaldi
- L'homme à la colombe (1958)
[edytuj] jako Shatan Bogat
- Czternaście głów Stefanii (Les têtes de Stéphanie, 1974, wyd. pol. 1993)
[edytuj] Filmografia
- reżyseria:
- Les oiseaux vont mourir au Pérou (1968)
- Kill! (1971)
