Scapa Flow
Z Wikipedii
Scapa Flow – zatoka znajdująca się na Orkadach, stanowiąca przez wiele lat główną bazę Brytyjskiej Marynarki Wojennej.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Scapa Flow to osłonięta ze wszystkich stron zatoka, stanowiąca naturalne schronienie dla kotwiczących na jej terenie jednostek. Jest ona otoczona wyspami Mainland, Graemsay, Burray, South Ronaldsay i Hoy, należącymi do Archipelagu Orkadów, znajdującego się ok. 10 mil od północnych wybrzeży Szkocji. Współrzędne geograficzne Scapa Flow: 58° 54' N, 3° 03' W;
[edytuj] Historia
Zatoka używana jest od wieków jako bardzo dogodne kotwicowisko, stanowiące doskonałą bazę wypadową zarówno na Atlantyk jak i Morze Północne. Jako pierwsi korzystali z niej Wikingowie ponad 1000 lat temu, zaś w XIII wieku stacjonowała tam ich potężna flota pod wodzą Haokona. Następnie Scapa Flow używała Brytyjska Marynarka Wojenna, która w czasie I i II wojny światowej miała tam swoją główną bazę, zlikwidowaną całkowicie w 1956 roku. Od tego czasu Scapa Flow otwarta jest dla turystów.
[edytuj] Ataki na Scapa Flow
Podczas I i II wojny światowej niemieckie okręty podwodne kilkukrotnie próbowały zaatakować brytyjską bazę wojenną. Na początku I wojny do Scapa Flow udało się przeniknąć jednemu z U-Bootów, w wyniku czego podjęto później działania mające na celu lepsze zabezpieczenie bazy przed wrogimi jednostkami. Wejść do zatoki broniły od tego czasu zatopione i trzymane na linach jednostki, statki pływające wahadłowo zamykając i otwierając przejścia, sieci chroniące przed wpłynięciem zanurzonego okrętu podwodnego, a także jednostki patrolujące samą zatokę. Mimo to na początku II wojny światowej, w październiku 1939 roku, do Scapa Flow wpłynął pod osłoną nocy, dowodzony przez kapitana Günthera Priena, okręt podwodny U-47. Było to możliwe dzięki dokładnym danym dostarczonym przez niemiecki wywiad, w tym zdjęciom lotniczym, które pozwoliły na znalezienie pewnych luk w zabezpieczeniach. Po wpłynięciu do Scapa Flow U-47 wystrzelił kilka torped w kierunku stojących tam brytyjskich okrętów. Część z nich trafiła w pancernik Royal Oak, robiąc w jego burcie 9 metrową dziurę. W ciągu kilkunastu minut okręt przewrócił się i zatonął, wraz z 833 osobami spośród liczącej 1400 osób załogi, zaś niemieckiemu U-Bootowi udało się bezpiecznie opuścić zatokę i wrócić do Niemiec.
[edytuj] Miejsce spoczynku Royal Oak i jego załogi
Miejsce w którym na Scapa Flow zatonął Royal Oak jest obecnie chronionym grobem wojennym, gdzie regularnie, w rocznicę zatopienia jednostki, oddawany jest hołd spoczywającym na dnie marynarzom.
[edytuj] Bibliografia
- www.scapaflow.co.uk
- Gunther Prien w Scapa Flow, Timothy J. Kutta, w: Za liniami wroga, red. Samuel A. Southworth, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2003;