Siergiej Sawczenko
Z Wikipedii
Siergiej (Romanowicz) Sawczenko (ur. 1904 - zm. 1966 roku), generał lejtnant, oficer (funkcjonariusz) radzieckich organów bezpieczeństwa i wywiadu, m.in. w latach czterdziestych na czele Ludowego Komisariatu Bezpieczeństwa Państwowego (NKGB) Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej oraz zastępca przewodniczącego Komitetu Informacji (1949-1951), tym samym naczelnik wywiadu KI i (1951-1952) zastępca ministra bezpieczeństwa państwowego ZSRR, tym samym naczelnik I Zarządu Głównego (wywiad) MGB.
Urodzony we wsi Krestjanina, po ukończeniu gimnazjum pracował jako stróż nocny. Do organów bezpieczeństwa wstąpił w 1922 roku w wieku 18 lat, gdzie następnie ukończył Wyższa Szkołę Pogranicza przy Zjednoczonym Państwowym Zarządzie Politycznym. Po ukończeniu szkoły służył w różnych funkcjach dowódczych w wojskach pogranicznych OGPU. Od lutego 1941 do września 1949 roku stał na czele organów bezpieczeństwa (kolejno - NKGB: luty-lipiec 1941, NKWD: lipiec 1941, kwiecień 1943, NKGB: kwiecień 1943, marzec 1946, MGB: marzec 1946 - 1949), Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Następnie w 1949 roku stanął na czele wywiadu zagranicznego Komitetu Informacji, jako zastępca Andrieja Wyszynskiego, przewodniczacego KI. Po zlikwidowaniu KI w 1951 roku i przekazaniu wywiadu zagranicznego z powrotem w kompetencję Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego, Sawczenko został naczelnikiem I Zarządu Głównego MGB i tym samym pierwszym zastępcą ówczasnego ministra bezpieczeństwa państwowego, Wiktora Abakumowa. Po śmierci Józefa Stalina, na rozkaz Ławrientija Berii, MGB zostało włączone do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ZSRR. Po przejęciu przez MVD wywiadu zagranicznego (jako II Zarząd Główny - WGU), Savczenko najpierw był (od 17 marca 1953) zastępcą naczelnika II Zarządu Głównego, następnie od maja (1953) zastępcą szefa 7 oddziału II Zarządu Głównego MVD. Na tym stanowisku pracował do 28 września 1953 roku, ostatnią funkcją jaką sprawował było (od września 1953 do początku 1954 roku) nadzorowanie z ramienia MVD specjalnego projektu budowlanego Nr 565.
Rok później (1955) został usunięty ze służby w państwowej administracji, zmarł w 1966 roku.
W czasie swojej długoletniej służby został odznaczony, m.in.:
- Orderem Lenina (2-razy)
- Orderem Kutuzowa II stopnia
- Orderem Bohdana Chmielnickiego II stonia
- Orderem Czerwonej Gwiazdy
- Medalem za długoletnią służbę w NKWD
| Naczelnicy wywiadu zagranicznego CzeKa/GPU/OGPU/NKWD/NKGB/MGB/MVD/KGB i daty urzędowania |
|
Jakow Dawtian (1920-1921) | Solomon Mogilewski (1921) | Michaił Trilisser (1921-1930) | Artur Artuzow (1930-1936) | Abram Słucki (1936-1938) | Zelman Pasow (1938) | Siergiej Szpigelglas (1938) | Paweł Sudopłatow (1938) | Władimir Diekanozow (1938-1939) | Paweł Fitin (1939-1946) | Piotr Kubatkin (1946) (VI-IX) | Piotr Fiodotow (1946-1949) | Siergiej Sawczenko (1949-1952) | Jewgienij Pitowranow (1952-1953) | Wasilij Riasnoj (1953- III-IV) | Aleksandr Paniuszkin (1953-1955) | Aleksandr Sacharowski (1956-1971) | Fiodor Mortin (1971-1974) | Władimir Kriuczkow (1974-1988) | Leonid Szebarszyn (1988-1991) | |
