Artur Artuzow
Z Wikipedii
Artur Artuzow Артур Христианович Артузов (Фраучи) (ur. 1891 - zm. 1937), starszy oficer wywiadu i kontrwywiadu radzieckiego, m.in: szef Wydziału Zagranicznego OGPU (INO) i zastępca szefa wywiadu wojskowego GRU.
Urodził się jako A.K. Frauchi, syn szwajcarskiego producenta serów, który osiedlił się w Rosji. Od grudnia w Czeka, w strukturach kontrwywiadu pod kierownictwem Kiedrowa. W latach 1922 - 1927 szef Departamentu Kontrwywiadowczego (KRO) w Zjednoczonym Państwowym Zarządzie Politycznym (OGPU), jeden z organizatorów Operacji Trust. Werbowaniem agentów zajmował się również osobiście.
Artuzow następnie został mianowany zastępcą szefa Tajnego Zarządu Operacyjnego OGPU, a w 1931 roku został naczelnikiem wywiadu zagranicznego (Wydziału Zagranicznego OGPU, VII Departamentu GUGB). W 1936 roku został przeniesiony do wywiadu wojskowego GRU, tam objął wysokie stanowisko zastępcy szefa tej instytucji. Artuzow nie zgadzał się ze Stalinem w sprawach Polski i Niemiec, próbował też przestrzegać pewnych norm postępowania podczas czystek lat trzydziestych. Naraził się tym Stalinowi, który kazał go aresztować i rozstrzelać. Przed egzekucją na Łubiance 21 sierpnia 1937 roku Artuzow, jak mówiono, wydrapał na ścianie celi, w której spędzał ostatnie chwile swojego życia, napis: obowiązkiem uczciwego człowieka jest zabić Stalina.
| Naczelnicy wywiadu zagranicznego CzeKa/GPU/OGPU/NKWD/NKGB/MGB/MVD/KGB i daty urzędowania |
|
Jakow Dawtian (1920-1921) | Solomon Mogilewski (1921) | Michaił Trilisser (1921-1930) | Artur Artuzow (1930-1936) | Abram Słucki (1936-1938) | Zelman Pasow (1938) | Siergiej Szpigelglas (1938) | Paweł Sudopłatow (1938) | Władimir Diekanozow (1938-1939) | Paweł Fitin (1939-1946) | Piotr Kubatkin (1946) (VI-IX) | Piotr Fiodotow (1946-1949) | Siergiej Sawczenko (1949-1952) | Jewgienij Pitowranow (1952-1953) | Wasilij Riasnoj (1953- III-IV) | Aleksandr Paniuszkin (1953-1955) | Aleksandr Sacharowski (1956-1971) | Fiodor Mortin (1971-1974) | Władimir Kriuczkow (1974-1988) | Leonid Szebarszyn (1988-1991) | |
