Sierpc
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°53'00" N 019°40'00" E
Sierpc | |||||
|
|||||
Województwo | mazowieckie | ||||
Powiat | sierpecki | ||||
Prawa miejskie | 1322 | ||||
Burmistrz | Marek Andrzej Kośmider (e-mail) |
||||
Powierzchnia | 18.6 km² | ||||
Położenie | 52° 53' N 19° 40' E |
||||
Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności - gęstość |
18872 1009 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
(+48) 24 | ||||
Kod pocztowy | 09-200 | ||||
Tablice rejestracyjne | WSE | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
Miasta partnerskie | San Pedro del Pinatar | ||||
Urząd miejski3
ul. Piastowska 11a09-200 Sierpc tel. 024-275-86-86; faks 024-275-86-33 (e-mail) |
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Sierpc - miasto w województwie mazowieckim, siedziba władz powiatu sierpeckiego, położone nad rzeką Sierpienicą przy jej ujściu do Skrwy. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa płockiego.
Według danych z 30 czerwca 20042, miasto miało 18 777 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Ukształtowanie terenu, na którym położone jest miasto, nasuwa przypuszczenie, że dawno temu rozciągało się tu jezioro. Już jednak na rok 400 p.n.e. datowane są pozostałości osad ludzkich na tym terenie. Genezą miasta było prawdopodobnie miejsce noclegu podróżnych przemierzających przez gęste bory szlak bursztynowy z Pomorza na południe. Już w X w. Sierpc był znaczącym grodem; istnieją wzmianki mówiące o erygowanej w 1003 r. parafii i budowie kościoła w miejscu pogańskiej świątyni. W XII w. raz na tydzień odbywały się tu targi. Ponadto rowijało się rzemiosło. Prawdopodobnie już wtedy istniała kasztelania sierpecka.
Prawa miejskie Sierpc uzyskał w roku 1322 - lokacja na prawie średzkim. W roku 1356 ma miejsce druga lokacja - na prawie magdeburskim. Od tego czasu zaznacza się rozwój miasta dzięki ożywionemu handlowi. W roku 1495 księstwo płockie, w którego granicach znajdował się Sierpc, zostało przyłączone do Korony. W XV i XVI wieku niezwykle rozwinęło się sukiennictwo. O bogactwie miasta świadczy fakt, że istniały w nim wówczas 4 kościoły.
W latach 1530, 1630 i 1794 mają miejsce wielkie pożary miasta. Poważne zniszczenia mają także miejsce podczas "potopu" szwedzkiego.
Ponowny rozwój miasta zaznacza się od połowy XIX w. Około połowy mieszkańców miasta stanowi ludność żydowska. W czasie zaborów zaznacza się napływ ludności rosyjskiej. Nadal kontynuowane są tradycje targowo-handlowe. Następuje rozwój przemysłu piwowarskiego, spożywczego (np. fabryki octu) i materiałów budowlanych (cegielnie).
Kolejne zniszczenia przynoszą walki rosyjsko-niemieckie w czasie I wojny światowej.
W czasie wojny polsko-bolszewickiej miasto było zajęte przez wojska rosyjskie.
W okresie międzywojennym zaznacza się w Sierpcu szczególny rozwój spółdzielczości.
W 1924 r. do Sierpca dotarła kolej normalnotorowa. Obecnie Sierpc jest czterokierunkowym węzłem kolejowym (linie do Nasielska, Torunia, Płocka i Brodnicy), jednak ruch pasażerski jest znikomy. Sierpc był również jednym z ostatnich węzłów obsługiwanych przez parowozy (aż do początku lat 90. XX wieku)
[edytuj] Zabytki
- gotycki kościół pod wezwaniem świętych Wita, Krescencji i Modesta, zwany farą, z XIV lub XV w., wnętrze barokowe, ołtarz z elementami rokokowymi, w murach kościoła zachowały się fragmenty wcześniejszej romańskiej świątyni
- gotycki (z elementami barokowymi) kościół pod wezwaniem św. Ducha z końca XV w., wewnątrz późnogotycka polichromia z lat 1519-1529
- zespół klasztorny na wzgórzu zwanym dawniej Loret:
- gotycki kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XVI w., wewnątrz gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XIV w. w neogotyckim ołtarzu głównym.
- barokowy klasztor benedyktynek z pocz. XVIII w. murowany z cegły z kaplicą z barokowym wnętrzem. W pomieszczeniach przyziemia sklepienie krzyżowe, na piętrze stropy. Wewnątrz wiele cennych obrazów.
- barokowa dzwonnica murowana z końca XVIII w.
- poewangelicki kościół p.w. św. Stanisława Kostki, zwany potocznie kościołem szkolnym, wybudowany w stylu neogotyckim, z wieloma cennymi elementami architektonicznymi (polichromie, kropielnice, konfesjonały, zdobione żyrandole), obecnie znacznie przebudowany (dodana poprzeczna nawa)
- ruiny kościoła pod wezwaniem św. Krzyża z XIV w.
- pozostałości po cmentarzu żydowskim z drewnianą bożnicą
- klasycystyczny ratusz z 1841 r., obecnie siedziba Muzeum Wsi Mazowieckiej
- drewniany dom Kasztelanka z przełomu XVII i XVIII w. z charakterystycznym łamanym dachem
- klasycystyczna cerkiew z drugiej poł. XIX w., obecnie pozbawiona kopuł i znacznie przebudowana - zachował się ciekawy kolumnowy portyk; obecnie siedziba sądu
- Muzeum Wsi Mazowieckiej - skansen na obrzeżach miasta
- jatki miejskie z 1830 r.
- drewniana zabudowa najstarszej części miasta
[edytuj] Struktura powierzchni
Według danych z roku 20026, Sierpc ma obszar 18,6 km², w tym:
- użytki rolne: 68%
- użytki leśne: 3%
Miasto stanowi 2,18% powierzchni powiatu.
[edytuj] Demografia
Dane z 30 czerwca 20042:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 18 777 | 100 | 9855 | 52,5 | 8922 | 47,5 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
1009,5 | 529,8 | 479,7 |
Według danych z roku 20026, średni dochód na mieszkańca wynosił 1166,44 zł.
[edytuj] Kultura
W Sierpcu i okolicach zamieszkuje wielu twórców ludowych.
Wydarzenia z ostatniego tygodnia, które miały miejsce na terenie Sierpca i powiatu sierpeckiego, przedstawiane są tygodniku Życie Sierpca, regionalnym wydaniu Życia Warszawy, ukazującym się od września 2003 r. Życie Sierpca wydawane jest raz na tydzień, w piątki. Dostępne jest na terenie Sierpca i powiatu sierpeckiego oraz dostępny w wersji elektronicznej (pliki pdf, płatne).
Źródłem informacji kulturalnych jest także lokalna telewizja - Telewizja Kablowa Sierpc. Program emitowany jest od poniedziałku do piątku w godzinach 17:15 - 18:00
Sierpc w 2007 r. będzie Stolicą Kulturalną Mazowsza - w rywalizacji o uzyskanie tego tytułu i możności promowania miasta dzięki wsparciu, także finansowemu Urzędu Marszałkowskiego, Sierpc pokonał 4 inne mazowieckie miasta.
[edytuj] Edukacja
- Przedszkole nr 1
- Przedszkole nr 2
- Przedszkole nr 3
- Przedszkole nr 4 im. Czerwonego Kapturka
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Armii Krajowej
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Franciszka Klemensa Długaszewskiego.
- 1 Prywatna Szkoła Podstawowa
- Gimnazjum Miejskie im. Mikołaja Kopernika
- 1 Prywatne gimnazjum
- Katolickie Gimnazjum im. bp. Leona Wetmańskiego (tzw. Leonium)
- Liceum Ogólnokształcące im. mjr. Henryka Sucharskiego
- Zespół Szkół Nr 1 im. gen. Jose de San Martin
- Zespołu Szkół Zawodowych Nr 2
- Katolickie Liceum im. bp. Leona Wetmańskiego (tzw. Leonium)
Inne
[edytuj] Przemysł
Obecnie Sierpc jest ośrodkiem przemysłu piwowarskiego (browar Kasztelan) i spożywczego.
[edytuj] Sport
W Sierpcu działa klub sportowy MKS Kasztelan Sierpc grający aktualnie w Mazowieckim ZPN.
[edytuj] Honorowi Obywatele Miasta Sierpca
- Ojciec Święty Jan Paweł II (10 XI 1999 r.)
- dr Norberto Auge - Ambasador Republiki Argentyńskiej w Polsce(19 IX 2001 r.)
[edytuj] Urodzeni w Sierpcu
- Jerzy Adamski - polski bokser
- Jakub Chojnacki - prezes TNP
- Zbigniew Girzyński - polski polityk
- Piotr Jarecki - polski duchowny, biskup
- Anna Jagodzińska - polska modelka
- Marek Jagodziński - polski archeolog
- Abraham Neuman - malarz, grafik
[edytuj] Sąsiednie gminy
Rościszewo, Sierpc, Mochowo, Zawidz, Szczutowo, Gozdowo