Spichlerz
Z Wikipedii
Spichlerz (czasem: śpichlerz, spichrz, elewator zbożowy) - budynek przeznaczony do przechowywania zboża. W miastach przeważnie murowany, wielokondygnacyjny magazyn z windą do transportu zboża. Zachowane spichlerze często posiadają ciekawie rozwiązaną elewację ozdobioną charakterystycznymi dla danej epoki detalami architektonicznymi. Znane zabytkowe spichlerze znajdują się m.in. w:
- Bydgoszczy - spichrze z muru pruskiego z końca XVIII i z XIX w.
- Gdańsku - Wyspa Spichrzów (zniszczona w czasie II wojny światowej)
- Grudziądzu - duży zespół 26 spichrzy wznoszących się na krawędzi skarpy nadwiślańskiej, w obecnym stanie pochodzących z okresu od XVI do XVII w., niektóre z pozostałościami gotyckimi z XIV w.; spichrze te stanowią dominujący element w panoramie miasta od strony Wisły
- Kazimierzu Dolnym - spichrze renesansowe o bogatej architekturze
- Płock - dwa XIX-wieczne spichlerze
- Sandomierzu - spichrz z XVII w.
- Toruniu - kilkadziesiąt spichrzy i domów z górnymi kondygnacjami pełniącymi funkcje spichrzowe z XIV-XVIII w.
Spichlerze wiejskie były najczęściej wykonywane z drewna jako dwukondygnacyjne, otoczone galerią na poziomie jednej lub obu kondygnacji. Kryte dachem cztero- lub dwuspadowym. Najczęściej posiadał jedno duże wejście i kilka mniejszych okien. Jako element zabudowań dworskich najczęściej murowany ze zdobieniami na fasadzie, czasem o rozbudowanym planie przez zastosowanie ryzalitu, portyku itp.
Obecnie rolę dawniej pełnioną przez spichrze przejęły silosy.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury.
