Staroprawosławna Pomorska Cerkiew RP
Z Wikipedii
Staroprawosławna Cerkiew Pomorska Rzeczypospolitej Polskiej – Staroobrzędowy kościół prawosławny, który buduje małe lokalne gminy wyznaniowe. Obecnie starobrzędowców jest w polsce ok. 1,5 tys. Najwięcej staroobrzędowców żyje w okolicach Wojnowia, Gabowych Grądach i Wodziłkach. Zwierzchnikiem kościoła w Polsce jest Przewodniczący Naczelnej Rady Kościoła Mieczysław Kapłanow.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Staroobrzędowcy to odłam prawosławia powstały w wyniku sprzeciwu wobec reform patriarchy Nikona w 1652 roku. Reformy Nikona zmierzały do "poprawienia" rytów tak, aby były zgodne z greckimi księgami liturgicznymi. Do najważniejszych reform należało czynienie znaku krzyża trzema palcami, a nie dwoma, oraz poprawiona pisownia imienia Jezus. Wprowadzono także śpiew polifoniczny. Staroobrzędowcy postrzegali te zmiany jako herezje, zwiastującą koniec świata (staroobrzędowcy wierzą w istnienie trzech wielkich apostazji: katolickiej, greckiej i rosyjskiej Nikona) i odrzucili je. "Raskoł" został potępiony w 1667 roku, uznany za przestępstwo i raskolnicy poddani zostali krwawym prześladowaniom, a ich duchowego przywódcę Awwakuma Pietrowicza uwięziono i spalono na stosie w roku 1682. Część staroobrzędowców uznała, że Bóg pozbawił ich całkowicie kapłanów i sakramentów - w powyższej sytuacji za drogę do oczyszczenia i powrotu do Boga uznawano niekiedy samospalenie. Wierni zamykali się w cerkwiach z całymi rodzinami i ze starymi księgami liturgicznymi, po czym podkładano ogień.
Do razkołu przyłączył się jeden tylko hierarcha - Paweł, biskup kołomieński. Został on jednak prawdopodobnie już w roku 1656 stracony, zanim jeszcze zdążył wyświęcić swoich następców. Po jego egzekucji starowierzy utracili własną hierarchię kościelną (zgodnie z prawosławną - podobnie jak katolicką - teologią wyświęcać kapłanów mogą tylko posiadający sukcesję biskupi). W tej sytuacji ruch podzielił się na bezpopowców, którzy odrzucili kapłanów i sakramenty (najczęściej z wyjątkiem chrztu) i popowców (biegłopopowców), którzy przyjmowali kapłanów wyświęconych w kościele prawosławnym, ale suspensowanych. Bezpopowcy podzielili się na wiele sekt, niektórych o skrajnych i niezwykłych praktykach (skopcy, chłyści). Popowcy uzyskali w końcu własną hierarchię (właściwie dwie hierarchie: białokrynicką i nowozybkowską).
Po złagodzeniu prześladowań powstał w Rosyjskim Kościele Prawosławnym ruch, zmierzający do przyjęcia staroobrzędowców jako dozwolonego przez władze rytu (jedinowierczestwo, единоверчество). Większość staroobrzędowców odrzuca jednak obecną Cerkiew, w której ich zdaniem rządzi antychryst.
Mimo niewielkich różnic doktrynalnych i liturgicznych wieki prześladowań i ukrywania swoich przekonań uczyniły ze starowierstwa specyficzną kulturę wyznaczaną przez nieufność wobec władzy, konserwatyzm i egzaltację religijną. Ruch staroobrzędowy wydał kilku wybitnych pisarzy rosyjskich poczynając od Awwakuma Pietrowicza, który był autorem autobiografii, uważanej za arcydzieło rosyjskiej prozy.
Przodkowie polskich staroobrzędowców, pochodzili z ziemi nowogrodzko – pskowskiej. Szczególne znaczenie miał tak zwany „polski sobór” fiedosiejewców, odbyty w 1751 r. w Gudziszkach na Litwie. W przyszłości postanowienia tego soboru przyjmie jako wiążące, powstałe w 1771 r. w Moskwie główne centrum fiedosiejewców na Cmentarzu Prieobrażeńskim. Liczba staroobrzędowców w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej wynosiła ponad 100 000. Po pierwszej wojnie światowej i włączeniu Wilna w granice odrodzonej Rzeczypospolitej, staroobrzędowa gmina wileńska roziwjała się prężnie. Na zjeździe w 1925 r. polscy staroobrzędowcy zjednoczyli się we „Wschodni Kościół Staroobrzędowy nie posiadający hierarchii duchownej” który został uznany oficjalnie przez państwo polskie w 1928 r.
[edytuj] Nauka Staroprawosławnej Pomorskiej Cerkwi RP
Doktryna staroobrzędowa, opiera się na Piśmie Świętym, doktrynie o Trójcy Świętej, sukcesji apostolskiej, uznaniu siedemiu sakramentów, kultu świętych i Maryjny, uznaje się chrzest niemowląt i modlitwę za zmarłych. Spowiedź odbywa się raz do roku, w pierwszym albo drugim tygodniu Wielkiego Postu. Staroobrzędowcom nie wolno im pić alkoholu i herbaty ani palić papierosów. Mężczyźni muszą nosić brody. W ostatnich latach rygory te uległy znacznemu rozluźnieniu.
[edytuj] Administracja Kościoła
Staroobrzędowcy tworzą niezależne gminy wyznaniowe, pozostające ze sobą we wspólnocie doktrynalnej. 4 polskie gminy zrzeszyły się w Staroprawosławną Cerkiew Pomorską w RP, jej zwierzchnim organem jest obradujący co pięć lat ogólnopolski Sobór, a organem wykonawczym, Naczelna Rada Staroobrzędowców. Wewnątrz gminy rządzą się suwerennie i niezależnie.
[edytuj] Dane teleadresowe
- Staroprawosławna Cerkiew Pomorska RP
- ul. Sejneńska 37a
- 16-400 Suwałki
- tel.0-87-56-30-55
