Strofa
Z Wikipedii
Strofa (z łac. stropha, pot. zwrotka) – zestaw pewnej liczby wersów (wyodrębnionych w całość i oddzielonych przerwą graficzną od innej całości), który jest elementem wierszotwórczym. Strofa występuje tylko w utworze lirycznym, pełni istotną funkcję w rytmice i intonacji. S. mogą występować w wierszach każdego rodzaju: białym, wolnym, sylabicznym, tonicznym, sylabotonicznym, ale w wierszu wolnym mogą nie mieć charakteru regularnego. Ze względu na liczbę wersów, które wchodzą w skład strofy, dzielimy je na:
- Dystych – strofę budują tylko dwa wersy, najkrótsza z możliwych, pochodzi z antyku, popularna w poezji ludowej, układ rymów: aa
- Tercyna – strofa składająca się z 3 wersów
- Kwartyna – stofa składająca się z 4 wersów
- Pentastych – stofa składająca się z 5 wersów
- Sekstyna – strofa składająca się z sześciu wersów, o układzie rymów: ababcc
- Septyna – stofa składająca się z 7 wersów
- Oktawa – strofa złożona z ośmiu wersów, najczęściej o układzie rymów abababcc
Kryterium otwartości bądź zamknięcia strof jest: obraz, temat i myśl.
Strofa zamknięta - powstała już w średniowieczu. Stanowi pod jakimś względem wyraźnie zamkniętą całość składniowo intonacyjną. Strofa ta wywołuje wrażenie silnego wyodrębnienia w stosunku do strofy, która po niej następuje.
Strofa otwarta – najpopularniejsza od XIX wieku. W XIX wieku strofy liczyły z reguły 2 lub 3 wersy. Strofa otwarta to taka, która nie stanowi całości intonacyjno składniowej. Temat nie zostaje wyraźnie zamknięty. Ta strofa (otwarta) łączy się bezpośrednio pod jakimś względem ze strofą, która po niej następuje.
- Podział strof pod względem kompozycyjnym:
- otwarte
- zamknięte
- izometryczne – wersy mają ten sam kształt metryczny tzn. tę samą liczbę sylab, ten sam rytm
- heterometryczne – poszczególne wersy są układem o różnym rozmiarze (różna liczba sylab)
- Kryterium nazwy strof, podziału
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu literatury.
