Thomas Jefferson
Z Wikipedii
Thomas Jefferson ur. 1743 zm. 1826 |
|
3. Prezydent Stanów Zjednoczonych | |
Okres urzędowania | od 4 marca 1801 do 4 marca 1809 |
Partia polityczna | Partia Demokratyczno Republikańska |
Poprzednik | John Adams |
Następca | James Madison |
2. Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych | |
Okres urzędowania | od 4 marca 1797 do 4 marca 1801 |
Poprzednik | John Adams |
Następca | Aaron Burr |
1. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych | |
Okres urzędowania | od 26 września 1789 do 31 grudnia 1793 |
Poprzednik | (resort sformowany) |
Następca | Edmund Randolph |
Thomas Jefferson (ur. 13 kwietnia 1743 w Shadwell, Wirginia, zm. 4 lipca 1826 w Monticello, Wirginia), amerykański prawnik, działacz niepodległościowy, architekt, trzeci prezydent USA (1801-1809). Pochodził z zamożnej rodziny o wysokim statusie społecznym.
Świetnie posługiwał się słowem pisanym. Brał udział w tworzeniu Deklaracji Niepodległości. Zajmował się spisywaniem praw nowo powstałego państwa. Stworzył ustawy wprowadzające wolność religijną.
W 1785 roku zastąpił Benjamina Franklina na stanowisku ministra ds. Francji. Jego sympatia do rewolucji francuskiej przyczyniła się do konfliktu z sekretarzem stanu w gabinecie Washingtona, Alexandrem Hamiltonem, w wyniku którego Jefferson zrezygnował w 1793 z zajmowanego stanowiska.
W tym czasie w społeczeństwie amerykańskim zaczęły wyłaniać się dwie opcje polityczne, federalistyczna i demokratyczno-republikańska. Jefferson wyrósł na przywódcę tej drugiej. Republikanie, którzy sympatyzowali z rewolucją francuską, sprzeciwiali się centralizmowi federalistów i walczyli o autonomię poszczególnych stanów.
Jefferson po raz pierwszy kandydował w wyborach prezydenckich w 1796 roku. Przegrał z Johnem Adamsem i objął stanowisko wiceprezydenta. Wygrana w wyborach z 1800 roku zapewniła mu najwyższą godność w państwie.
Poprawa stosunków z Francją pozwoliła Jeffersonowi na obcięcie wydatków na wojsko. Zniósł podatki nałożone na whisky, zredukował o 30% zadłużenie kraju. Wysłał eskadrę wojenną, której zadaniem było zwalczanie piratów berberyjskich napadających na Morzu Śródziemnym na amerykańskie statki handlowe.
W 1803 roku nabył od Napoleona Terytorium Luizjany, które stanowi ponad jedną czwartą dzisiejszego obszaru Stanów Zjednoczonych. W celu zbadania nowych terytoriów, w 1804 roku zorganizował i wysłał ekspedycję Lewisa i Clarka.
Podczas drugiej kadencji głównym celem polityki Jeffersona było uniemożliwienie wplątania Stanów Zjednoczonych w wojny napoleońskie. Obie walczące strony próbowały wmieszać w konflikt amerykańskie statki handlowe. W związku z tym Jefferson nałożył embargo na amerykańskich kupców handlujących z Europą.
Po drugiej kadencji Jefferson osiadł w swojej rezydencji – Monticello – gdzie pracował na rzecz Uniwersytetu Wirginii.
Jefferson działał również jako architekt, propagując w Stanach Zjednoczonych klasycyzm, który jego zdaniem uosabiał demokrację.
Zmarł w 50. rocznicę podpisania Deklaracji Niepodległości, w tym samym dniu, w którym zmarł John Adams.
Poprzednik Patrick Henry |
Gubernator stanu Wirginia 1779-1781 |
Następca William Fleming |
Poprzednik Benjamin Franklin |
Minister Pełnomocny we Francji 1785-1789 |
Następca William Short |
Poprzednik John Jay sekretarz spraw zagr. |
Sekretarz stanu USA 1789-1793 |
Następca Edmund Randolph |
Poprzednik - |
Kandydat Demokratycznych Republikanów na urząd Prezydenta USA 1797 (został wiceprezydentem) 1800) (zwycięstwo) 1804 (zwycięstwo) |
Następca James Madison |
George Washington | John Adams | Thomas Jefferson | James Madison | James Monroe | John Quincy Adams | Andrew Jackson | Martin Van Buren | William Henry Harrison John Tyler | James Knox Polk | Zachary Taylor | Millard Fillmore | Franklin Pierce | James Buchanan | Abraham Lincoln | Andrew Johnson | Ulysses Simpson Grant | Rutherford Birchard Hayes | James Abram Garfield | Chester Alan Arthur | Grover Cleveland | Benjamin Harrison | Grover Cleveland | William McKinley | Theodore Roosevelt | William Howard Taft | Woodrow Wilson | Warren G. Harding | Calvin Coolidge | Herbert Clark Hoover | Franklin Delano Roosevelt | Harry S. Truman | Dwight David Eisenhower | John Fitzgerald Kennedy | Lyndon B. Johnson | Richard Milhous Nixon | Gerald Rudolph Ford | James Earl Carter | Ronald Reagan | George H. W. Bush | Bill Clinton | George W. Bush
John Adams • Thomas Jefferson • Aaron Burr • George Clinton • Elbridge Gerry • Daniel Tompkins • John C. Calhoun • Martin Van Buren • Richard Johnson • John Tyler • George Dallas • Millard Fillmore • William Rufus DeVane King • John Breckinridge • Hannibal Hamlin • Andrew Johnson • Schuyler Colfax • Henry Wilson • William Wheeler • Chester Arthur • Thomas Hendricks • Levi Parsons Morton • Adlai Ewing Stevenson • Garret Hobart • Theodore Roosevelt • Charles Fairbanks • John Sherman • Thomas Marshall • Calvin Coolidge • Charles Dawes • Charles Curtis • John Nance Garner • Henry Wallace • Harry S. Truman • Alben Barkley • Richard Nixon • Lyndon B. Johnson • Hubert Humphrey • Spiro T. Agnew • Gerald Ford • Nelson Rockefeller • Walter Mondale • George H. W. Bush • Dan Quayle • Al Gore • Richard Cheney
Jefferson • Randolph • Pickering • J.Marshall • Madison • Smith • Monroe • Adams • Clay • Van Buren • Livingston • McLane • Forsyth • Webster • Upshur • Calhoun • Buchanan • Clayton • Webster • Everett • Marcy • Cass • Black • Seward • Washburne • Fish • Evarts • Blaine • Frelinghuysen • Bayard • Blaine • Foster • Gresham • Olney • Sherman • Day • Hay • Root • Bacon • Knox • Bryan • Lansing • Colby • Hughes • Kellogg • Stimson • Hull • Stettinius • Byrnes • G. Marshall • Acheson • Dulles • Herter • Rusk • Rogers • Kissinger • Vance • Muskie • Haig • Shultz • Baker • Eagleburger • Christopher • Albright • Powell • Rice
Prezydent: George Washington — Wiceprezydent: John Adams
Szefowie Departamentów: Dyplomacja: Thomas Jefferson • Edmund Randolph • Timothy Pickering — Skarb: Alexander Hamilton • Oliver Wolcott, Jr. — Wojna: Henry Knox • Timothy Pickering • James McHenry — Sprawiedliwość: Edmund Randolph • William Bradford • Charles Lee — Poczta: Samuel Osgood • Timothy Pickering • Joseph Habersham
Prezydent: John Adams — Wiceprezydent: Thomas Jefferson
Szefowie Departamentów: Dyplomacja: Timothy Pickering • John Marshall — Skarb: Oliver Wolcott, Jr. • Samuel Dexter — Wojna: James McHenry • Samuel Dexter — Sprawiedliwość: Charles Lee — Poczta: Joseph Habershamm Marynarka wojenna: Benjamin Stoddert
Prezydent: Thomas Jefferson — Wiceprezydent: Aaron Burr • George Clinton
Szefowie Departamentów: Dyplomacja: James Madison — Skarb: Samuel Dexterg • Albert Gallatin — Wojna: Henry Dearbornu — Sprawiedliwość: Levi Lincoln • Robert Smith • John Breckinridge • Caesar A. Rodney — Poczta: Joseph Habersham • Gideon Granger Marynarka Wojenna: Benjamin Stoddert • Robert Smith