Torfowisko
Z Wikipedii
Torfowisko (ang. peatland, mire, peat bog, niem. Moor, Moos, Ried, Filz) – jeden z typów mokradeł, siedlisk na tyle uwodnionych, że występuje tam specyficzna roślinność i zachodzą procesy akumulacji osadów organicznych. Jest to teren stale podmokły, o podłożu trudno przepuszczalnym, pokryty zbiorowiskami roślin bagiennych i bagienno-łąkowych. Torfowiska występują głównie w strefie klimatu umiarkowanego wilgotnego i chłodnego (północna część Eurazji i Ameryki Północnej, a także obszary górskie). Obszary cenne pod względem przyrodniczym, możliwość wykorzystania gospodarczego – wydobywanie torfu. Torfowisko przyrasta średnio o 1 mm w ciągu roku.
Torfowisko stanowi biocenozę (geobiocenozę), wykształcającą się w warunkach silnego uwodnienia z warstwą torfu o miąższości powyżej 30 cm.
Torfowisko jest siedliskiem rosnącej na nim roślinności torfotwórczej lub roślinności zastępczej, która została wprowadzona po odwodnieniu torfowiska. W definiowaniu torfowisk botanicy kładą nacisk na zbiorowiska, natomiast geolodzy i gleboznawcy jedynie na zasoby torfu. Przy mniejszej grubości warstwy organicznej (10-30 cm) mówi się o glebach mineralno-organicznych lub murszowatych. Na torfowiskach występują różne mchy m.in: Mech torfowiec.
Torfowiska zajmujące duże obszary (rzędu tysięcy hektarów) określane sa mianem kompleksów torfowych.
Torfowiska czasami nazywane są mokradłami. Ostatnio wprowadzany jest nowy termin: suo (z języka fińskiego), oznaczający torfowiska lub obszary gleb mineralnych, na których aktualnie występuje roślinność torfotwórcza.
Zatorfienie – wyrażony w procentach udział torfowisk w powierzchni analizowanego regionu (lub jednostki administracyjnej).
Iwanov w 1953 zaproponował hipotezę dwuwarstwowej budowy torfowiska: akrotelm (acrotelm) i katotelm (catotelm). Torfowisko posiadające obie warstwy i z czynnym procesem torfotwórczym określane jest nazwą diplotelmic, natomiast jednowarstwowe, pozbawione akrotelmu – haplotelmic.
Spis treści |
[edytuj] Typy torfowisk (klasyfikacja)
Klasyfikacje torfowisk uwzględniają trofię siedliska oraz zawartość związku wapnia, które wpływają na skład zbiorowisk roślin torfowiskowych. Dodatkowym kryterium są stosunki wodne, wynikające z rzeźby terenu. W Europie Środkowej wyróżnia się:
- torfowiska niskie – powstające na skutek przepływu lub stagnowania wód eutroficznych, najczęstsze na obszarze Polski, wykształcają się w obrębie dolin rzecznych, żyzne i bogate florystycznie: zbiorowiska szuwarowe (trzcina, pałka) lub darniowe (mchy, turzyce)
- torfowiska wysokie – zasilane przez oligotroficzne wody opadowe, mszary powstające w bezodpływowych zagłębieniach terenu, silnie kwaśne, ubogie w substancje odżywcze, a co za tym idzie - ubogie florystycznie (mchy, turzyce, rośliny owadożerne)
- torfowiska przejściowe – spotykane w pośrednich warunkach siedliskowych.
Według kryteriów geomorfologicznych wyróżnia się:
- torfowiska dolinowe
- torfowiska kotłowe
W chłodniejszym klimacie:
- torfowiska Aapa
- torfowiska Palsa
- torfowiska kołdrowe.
Ze względu na zasilanie torfowisk w wodę wyróżnia się:
- torfowiska soligeniczne
- torfowiska topogeniczne
- torfowiska telmatyczne
[edytuj] Zobacz też:
[edytuj] Bibliografia
- Piotr Ilnicki, 2002. Torfowiska i torf. Wyd. AR w Poznaniu, 606 str.
[edytuj] Linki zewnętrzne
