Województwo pomorskie (II Rzeczpospolita)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy województwa pomorskiego w okresie II Rzeczypospolitej. Zobacz też: Województwo pomorskie w I Rzeczypospolitej i Województwo pomorskie w III Rzeczypospolitej).

Województwo pomorskie 1920-1939

województwo pomorskie

Utworzone

Stolica województwa

ostatni: Władysław Raczkiewicz

Powierzchnia w 1921 r.

16 386 km²

Powierzchnia w 1939 r.

24 680 km²

Ludność

935.643 mieszk.
(1921)
mieszk.

Gęstość zaludnienia

57,1 mieszk./km²
(1921)
mieszk./km²

Tablica rejestracyjna

zobacz: szczegółowy podział administracyjny

powiaty	grodzkie
	ziemskie	18
gminy	miejskie
	wiejskie

[edytuj] Historia województwa

Województwo pomorskie w okresie II Rzeczypospolitej powstało 1 sierpnia 1919 r. z części terenów dawnego zaboru pruskiego (Prusy Zachodnie) na podstawie "Ustawy o tymczasowej organizacji zarządu byłej Dzielnicy Pruskiej". Jednak dopiero w styczniu 1920 r. po wkroczeniu na Pomorze wojsk generała Hallera mogła tam się zorganizować polska administracja. Zamieszkane było w większości przez Polaków i Kaszubów, dość liczną społeczność stanowili jednak Niemcy (szczególnie na terenach pogranicznych). Niemcy nigdy nie pogodziły się z utratą "korytarza" i aż do 1933 r. dążyły do jego pokojowej aneksji.

Stolica województwa: Toruń
Główne miasta: Brodnica, Chełmno, Gdynia, Grudziądz, Starogard, Wejherowo
Powiaty: pucki (do 1928 roku), wejherowski, kartuski, kościerski, chojnicki, starogardzki, tczewski, gniewski (do 1933 roku), świecki, tucholski, sępoleński, chełmiński, grudziądzki, toruński, golubski, brodnicki, działdowski, nowomiejski i grodzki gdyński (od 1929 r.)

Jedyne województwo (obok województwa poznańskiego), w którym istniał samorząd stopnia wojewódzkiego. Działał on na podstawie przepisów popruskich. Organami tego samorządu były: sejmik wojewódzki, wydział wojewódzki oraz starosta krajowy.

1 kwietnia 1938 r. dokonano zmian granic województwa. Z województwa poznańskiego przyłączono powiaty: wyrzyski, szubiński, bydgoski i inowrocławski. Z województwa warszawskiego przyłączono powiaty: aleksandrowski, rypiński, lipnowski i włocławski. Powiat działdowski został przyłączony do województwa warszawskiego. Zmiana ta miała na celu zatarcie granic rozbiorowych, ale przyniosła też nowe problemy, ponieważ w granicach województwa pomorskiego znalazł się silny ośrodek miejski – Bydgoszcz, która zaczęła aspirować do roli stolicy województwa. Od tego momentu na oznaczenie województwa używano także nazwy Wielkie Pomorze. W 1939 r. województwo przyłączone zostało w całości do regionu Gdańsk-Prusy Zachodnie. W 1945 uległo podziałowi na dwa odrębne regiony: województwo gdańskie oraz pomorskie (od 1950: bydgoskie). Toruń zdegradowano do siedziby powiatu miejskiego.