Podział administracyjny II RP

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Podział administracyjny II Rzeczypospolitej - podział administracyjny Polski i następujące w związku z nim zmiany w latach 1918-1939.

[edytuj] Geneza

Podział administracyjny II RP w 1930 r.

W chwili uzyskania niepodległości w 1918 roku, administracja polska spotkała się z pewnymi problemami. Poza władzami centralnymi na terenie Kongresówki i Galicji, na pozostałych obszarach kraju istniały tylko powiaty. W pierwszej kolejności należało utworzyć jednostki pośrednie - województwa. Z powodu różnych okoliczności (np. obowiązującego prawa zaborczego) zdecydowano się na zachowanie byłych granic rozbiorowych jako granice wojewódzkie.

Na mocy t.zw. ustawy tymczasowej z 2 lipca 1919 (która de facto przetrwała do 1937 r.) z dziesięciu guberni Królestwa Polskiego (wraz z zachodnimi terenami guberni grodzieńskiej) utworzono 5 województw: białostockie, kieleckie, lubelskie, łódzkie i warszawskie. W Warszawie ustalono odrębne województwo.

Z byłych terenów pruskich utworzono województwa poznańskie (1919) i pomorskie (1920).

Województwo śląskie powstało na mocy ustawy z 15 lipca 1920. Składało się z niemieckiej części Górnego Śląska oraz polskiej części Śląska Cieszyńskiego i było jedynym województwem przekraczającym dawne granice zaborów. Również jako jedyne w Polsce, województwo śląskie cieszyło się szeroką autonomią w zakresie administracji i ustawodawstwa.

Ustawą z 3 grudnia 1920 zjednoczono administracyjny ustrój Galicji z tym byłego zaboru rosyjskiego tworząc województwa: krakowskie, lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie.

Zgodnie z ustawą z 4 lutego 1921 na Zabużu utworzono województwa wołyńskie, poleskie i nowogródzkie. Ostatnim obszarem nowej Polski, który otrzymał status województwa była Ziemia Wileńska, tworząc województwo wileńskie dopiero w 1925 roku.

Łączna liczba województw w 1925 roku wynosiła 16 a liczba powiatów 281.

Stolicami województw na ogół były miasta duże (Warszawa, Kraków, Poznań), choć w kilku przypadkach były to miasta średnie (Łuck, Kielce), wręcz małe (Nowogródek). Miasta powiatowe były pod względem wielkości bardzo zróżnicowane. Niektóre były większe od stolic województw (Radom, Gdynia, Bydgoszcz), inne były małymi miasteczkami, nawet wsiami (Janów Podlaski czy Stopnica). Istniejący podział administracyjny stanowił przedmiot krytyki.

W latach 20. wykazywano starania ku reformie administracyjnej, która zatarłaby ślady kordonów zaborowych. Postulowano m.in. podział Polski na pięć lub sześć województw, lecz takie skrajne projekty nie spotkały się z szerszym uznaniem. Poparcie zyskało natomiast przywracanie polskich nazw miejscowościom, których nazwy zostały zgermanizowane bądź zrusyfikowane (nie dotyczyło to jednak terenów dawnej Kongesówki, gdzie przetrwały nazwy carskiego pochodzenia typu Aleksandrów czy Konstantynów).

Na początku lat 30. nastąpiła masowa likwidacja powiatów. Zniesiono 21 najmniejszych bądź najsłabszych powiatów, głównie na terenie województw poznańskiego i krakowskiego. Równocześnie, w największych miastach zaczęły powstawać powiaty grodzkie. Łącznie 20 miast (wraz z Gdynią w 1929) zostało wykluczonych z otaczających je powiatów ziemskich i podniesionych do rangi odrębnych powiatów. Dwa powiaty (turczański i sarneński) zmieniły województwo.

W 1938 i 1939 roku przeprowadzono dwie reformy administracyjne, polegającym głównie na przełączaniu powiatów między sąsiednimi województwami. W ramach reformy łącznie 25 powiatów (i pojedyncze gminy) zmieniły przynależność wojewódzką, często na zasadzie wzajemnej wymiany. Przeprowadzono także ujednolicenie podziału kraju na gminy i gromady. W październiku 1938 do Rzeczypospolitej zostało przyłączone Zaolzie.

1 kwietnia 1939 II Rzeczpospolita składała się z: 264 powiatów (w tym 23 grodzkich), 611 gmin miejskich (w tym 53 wydzielonych - z prawami gmin), 3195 gmin wiejskich oraz 40.533 gromad.

[edytuj] Województwa (1921)

Podział administracyjny II RP w 1939 r.

Powiaty i miasta powiatowe w 1938 r.

Województwo	Pow.km²	Mieszk.	Mieszk. /km²	Liczba powiatów	Liczba miast	Liczba gmin	Miasto wojewódzkie
Dawne Królestwo Kongresowe
białostockie	32.450	1.301.858	40,1	13	49	180	Białystok
kieleckie	25.741	2.535.898	95,5	17	39	310	Kielce
lubelskie	31.123	2.085.746	66,9	19	33	276	Lublin
łódzkie	19.034	2.252.769	118,4	13	46	232	Łódź
warszawskie	29.342	2.114.886	72,1	23	59	297	Warszawa
Miasto stołeczne Warszawa		936.713	552,3	1	1	0	Warszawa
Kresy Wschodnie
nowogródzkie	22.692	800.761	35,3	8	8	89	Nowogródek
poleskie	42.280	879.417	20,8	10	17	113	Brześć nad Bugiem
wołyńskie	30.274	1.437.569	47,5	10	19	95	Łuck
wileńskie	29.109	1.005.565	34,5	8	14	103	Wilno
Galicja
krakowskie	17.448	1.992.810	114,2	22	53	1896	Kraków
lwowskie	27.024	2.718.014	100,6	27	61	2202	Lwów
stanisławowskie	18.368	1.339.191	72,9	15	29	904	Stanisławów
tarnopolskie	16.240	1.428.520	88,0	17	35	1087	Tarnopol
Dawny zabór pruski
poznańskie	26.528	1.967.865	74,2	34	118	3041	Poznań
pomorskie	16.386	935.643	57,1	18	33	1359	Toruń
Dawne ziemie Niemieckie i Austriackie
autonomiczne śląskie	4.230	1.124.967	265,9	8+1	18	414	Katowice

[edytuj] Powiaty według województw (1921)

[edytuj] Województwo białostockie (1921)

Woj. białostockie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo białostockie
augustowski	2011	62.384	Augustów	8.762
białostocki ¹	3135	139.176	Białystok ¹	76.792
bielski	4775	141.127	Bielsk	4.759
grodzieński	4743	145.585	Grodno	35.148
kolneński ²	1528	?	Kolno	4.494
łomżyński ² ³	1785	101.865	Łomża	22.014
ostrołęcki ³	1636	73.836	Ostrołęka	9.145
ostrowski ³	1479	87.677	Ostrów Mazowiecka	14.469
sokólski	2329	89.308	Sokółka	6.086
suwalski	2235	90.116	Suwałki	16.780
szczuczyński (od Szczuczyn)	1446	58.178	Grajewo	?
wołkowyski	3892	115.261	Wołkowysk	11.400
wysokomazowiecki	1456	77.755	Wysokie Mazowieckie	3.214
¹ Po 1930 roku utworzono powiat miejski w Białymstoku.
² Powiat kolneński utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu łomżyńskiego.
³ 1 kwietnia 1939 powiaty łomżyński, ostrołęcki i ostrowski przyłączono do województwa warszawskiego.

[edytuj] Województwo kieleckie (1921)

Woj. kieleckie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo kieleckie
będziński ²	455	188.777	Będzin	27.855
częstochowski ²	1921	234.632	Częstochowa ²	88.894
iłżecki (od Iłża)	1807	137.080	Wierzbnik	?
jędrzejowski	1270	100.319	Jędrzejów	11.740
kielecki	1954	179.866	Kielce	43.695
konecki ¹	1891	145.628	Końskie	8.960
kozienicki	1883	124.257	Kozienice	6.878
miechowski	1371	149.358	Miechów	6.213
olkuski	1347	136.239	Olkusz	6.667
opatowski	1653	162.877	Opatów	8.827
opoczyński ¹	1789	118.377	Opoczno	8.252
pińczowski	1153	120.402	Pińczów	7.749
radomski ²	2026	255.038	Radom ²	61.599
sandomierski	1194	111.863	Sandomierz	6.763
stopnicki (od Stopnica)	1598	140.624	Busko	?
włoszczowski	1454	94.245	Włoszczowa	5.479
zawierciański	943	111.418	Zawiercie	30.031
¹ 1 kwietnia 1939 powiaty konecki i opoczyński przyłączono do województwa łódzkiego.
² Po 1930 roku utworzono powiaty miejskie w Częstochowie, Radomiu i Sosnowcu (ten ostatni z powiatu będzińskiego).

[edytuj] Województwo krakowskie (1921)

Woj. krakowskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo krakowskie
bialski	464	81.131	Biała	17.072
bocheński	877	108.375	Bochnia	11.014
brzeski	853	96.197	Brzesko	3.144
chrzanowski	722	116.668	Chrzanów	13.171
dąbrowski	650	63.717	Dąbrowa	5.498
gorlicki	916	78.089	Gorlice	5.611
grybowski ¹	585	?	Grybów	2.931
jasielski	820	85.253	Jasło	10.391
krakowski ⁵ ⁶	699	289.672	Kraków ⁶	183.706
limanowski	952	78.126	Limanowa	2.143
makowski ³	823	?	Maków	3.226
mielecki	908	72.840	Mielec	5.599
myślenicki	383	66.424	Myślenice	5.491
nowosądecki ¹	1262	130.792	Nowy Sącz	26.280
nowotarski	1910	101.034	Nowy Targ	8.071
oświęcimski ⁴	314	?	Oświęcim	12.187
pilźnieński ²	573	?	Pilzno	3.546
ropczycki ²	800	75.920	Ropczyce	3.002
tarnowski ¹	772	108.365	Tarnów	35.347
wadowicki ³ ⁴	688	90.753	Wadowice	6.862
wielicki ⁵	458	?	Wieliczka	7.235
żywiecki ³	972	89.883	Żywiec	5.320
¹ Powiat grybowski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został podzielony przez powiaty nowosądecki i tarnowski .
² Powiat pilźnieński utrzymał się do 1931 roku, kiedy został włączony do powiatu ropczyckiego.
³ Powiat makowski utrzymał się do 1933 roku, kiedy został podzielony przez powiaty wadowicki i żywiecki .
⁴ Powiat oświęcimski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu wadowickiego.
⁵ Powiat wielicki utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu krakowskiego.
⁶ Po 1930 roku utworzono powiat miejski w Krakowie.

[edytuj] Województwo lubelskie (1921)

Woj. lubelskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo lubelskie
bialski ²	1456	57.929	Biała Podlaska	13.088
biłgorajski	1778	99.588	Biłgoraj	6.602
chełmski	2030	121.475	Chełm	23.221
garwoliński ¹	1942	145.269	Garwolin	5.359
hrubieszowski	1564	103.810	Hrubieszów	9.598
janowski	1964	131.502	Janów	6.426
konstantynowski ² (od Konstantynów)	1272	?	Janów Podlaski
krasnostawski	1513	117.080	Krasnystaw	8.943
lubartowski	1373	96.474	Lubartów	6.482
lubelski ³	1916	234.091	Lublin ³	94.543
łukowski	1764	115.781	Łuków	12.571
puławski ¹	1693	148.894	Puławy	7.205
radzyński	1608	88.381	Radzyń	4.822
siedlecki	1351	101.399	Siedlce	30.676
sokołowski ¹	1289	75.985	Sokołów Podlaski	8.055
tomaszowski	1374	97.713	Tomaszów	8.153
węgrowski ¹	1294	80.684	Węgrów	8.522
włodawski	2314	82.062	Włodawa	6.263
zamojski	1628	129.169	Zamość	19.023
¹ 1 kwietnia 1939 przyłączono powiaty: garwoliński, sokołowski, węgrowski i gminę Irena (Dęblin) z powiatu puławskiego do województwa warszawskiego.
² Powiat konstantynowski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu bialskiego.
³ Po 1930 roku utworzono powiat miejski w Lublinie.

[edytuj] Województwo lwowskie (1921)

Woj. lwowskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo lwowskie ⁴
bóbrecki	890	83.281	Bóbrka	4.391
brzozowski	684	79.107	Brzozów	4.106
dobromilski	901	73.259	Dobromil	5.386
drohobycki	1456	163.263	Drohobycz	26.736
gródecki	869	72.920	Gródek Jagielloński	10.682
jarosławski	1336	136.303	Jarosław	19.973
jaworowski	1005	79.164	Jaworów	8.910
kolbuszowski	868	67.082	Kolbuszowa	2.900
krośnieński ¹	727	81.850	Krosno	10.454
liski	1832	92.576	Lisko	3.806
lubaczowski	1136	81.368	Lubaczów	5.303
lwowski ³	1310	369.944	Lwów ³	245.152
łańcucki	865	89.142	Łańcut	7.056
mościski	755	84.076	Mościska	4.751
niżański	973	60.925	Nisko	4.749
przemyski	1002	146.596	Przemyśl	47.958
przeworski	414	59.052	Przeworsk	3.371
rawski	1401	106.607	Rawa Ruska	8.970
rudecki	675	73.463	Rudki	3.452
rzeszowski ¹	977	142.058	Rzeszów	24.942
samborski ²	948	105.020	Sambor	19.417
sanocki	1261	102.167	Sanok	9.638
sokalski	1335	99.372	Sokal	10.183
starosamborski ²	689	82.135	Stary Sambor	4.314
strzyżowski ¹	524	56.400 ¹	Strzyżów	2.905
tarnobrzeski	956	71.492	Tarnobrzeg	3.169
żółkiewski	1203	84.574	Żółkiew	7.867
¹ Powiat strzyżowski utrzymał się do 1 kwietnia 1932 roku, kiedy został podzielony przez powiaty rzeszowski i krośnieński (liczba ludności z 1931 roku).
² Po 1931 roku zlikwidowano powiat starosamborski (brak daty), kiedy został włączony do powiatu samborskiego.
³ Po 1930 roku utworzono powiat miejski we Lwowie.
⁴ 17 kwietnia 1931 roku przyłączono do woj. lwowskiego powiat turczański z woj. stanisławowskiego.

[edytuj] Województwo łódzkie (1921)

Woj. łódzkie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo łódzkie ⁴
brzeziński	1117	125.029	Brzeziny	10.633
kaliski ²	1480	180.320	Kalisz	44.613
kolski ²	1233	112.029	Koło	13.040
koniński ¹ ²	1313	109.325	Konin	10.045
łaski	1403	149.404	Łask	4.890
łęczycki	1316	122.175	Łęczyca	10.267
łódzki ³	942	562.355	Łódź ³	451.974
piotrkowski	2088	197.319	Piotrków	40.992
radomszczański	2113	169.813	Radomsko	18.732
sieradzki	1613	155.425	Sieradz	9.284
słupecki ¹	1070	83.985	Słupca	5.534
turecki ²	1248	102.139	Turek	9.948
wieluński	2101	181.361	Wieluń	11.032
¹ Powiat słupecki utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu konińskiego.
² 1 kwietnia 1938 roku przeniesiono powiaty kaliski, kolski, koniński i turecki do województwa poznańskiego.
³ Po 1930 roku utworzono powiat miejski w Łodzi.
⁴ 1 kwietnia 1939 roku do województwa łódzkiego przyłączono: z woj. kieleckiego: powiaty konecki i opoczyński; z woj. warszawskiego: powiaty kutnowski, łowicki, rawski i skierniewicki.

[edytuj] Województwo nowogródzkie (1921)

Woj. nowogrodzkie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo nowogródzkie
baranowicki	3497	119.518	Baranowicze	23.000
lidzki	6038	148.073	Lida	13.401
nieświeski	1984	101.361	Nieśwież	6.840
nowogródzki	2787	109.150	Nowogródek	6.367
słonimski	3118	79.209	Słonim	9.643
stołpecki	1723	81.476	Stołpce	2.956
szczuczyński		81.238	Szczuczyn	1.539
wołożyński	3545	90.786	Wołożyn	4.070

[edytuj] Województwo poleskie (1921)

Woj. poleskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo poleskie
brzeski	4845	118.850	Brześć and Bugiem	29.460
drohiczyński	2362	63.083	Drohiczyn	1.987
kamień-koszyrski	3224	64.947	Kamień Koszyrski	1.265
kobryński	3801	72.005	Kobryń	10.068
kosowski (od Kosów Poleski)	3578	48.586	Iwacewicze
łuniniecki	5615	81.376	Łuniniec	8.267
piński	5459	134.359	Pińsk	23.497
prużański	2595	68.127	Prużana	6.332
sarneński ¹	5455	131.990	Sarny	5.931
stoliński	5352	96.094	Stolin	4.763
¹ Pomiędzy latami 1927 a 1933 (data nieokreślona) powiat sarneński zmienił przynależność z województwa poleskiego do województwa wołyńskiego.

[edytuj] Województwo pomorskie (1921)

Woj. pomorskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo pomorskie ¹
brodnicki	1061	61.180	Brodnica	6.963
chełmiński	726	46.823	Chełmno	10.208
chojnicki	1853	71.018	Chojnice	10.409
działdowski ²	486	23.727	Działdowo	3.568
gniewski ³	417	?	Gniew	3.131
grudziądzki ⁵	780	77.031	Grudziądz ⁵	33.516
kartuski	1323	67.007	Kartuzy	3.717
kościerski	1177	49.935	Kościerzyna	5.849
lubawski (od Lubawa)	986	58.495	Nowe Miasto Lubawskie	?
morski ⁴	1350 ⁴	66.152	Puck ⁴	2.792
sępoleński	616	27.876	Sępolno	3.318
starogardzki	1055	62.400	Starogard	10.466
świecki	1670	83.138	Świecie	7.435
tczewski ³	351	35.744	Tczew	16.251
toruński ⁵	884	93.247	Toruń ⁵	39.424
tucholski	858	34.445	Tuchola	4.412
wąbrzeski	708	47.100	Wąbrzeźno	7.118
wejherowski ⁴	?	?	Wejherowo ⁴	8.768
¹ 1 kwietnia 1938 r. dokonano zmian granic województwa. Z województwa poznańskiego przyłączono powiaty: wyrzyski, szubiński, bydgoski i inowrocławski. Z województwa warszawskiego przyłączono powiaty: aleksandrowski, rypiński, lipnowski i włocławski.
² 1 kwietnia 1938 roku powiat działdowski zostaje przyłączony do woj. warszawskiego.
³ Powiat gniewski utrzymał się do 1933 roku, kiedy został włączony do powiatu tczewskiego.
⁴ W 1929 roku połączono powiat morski (z siedzibą w Pucku) z wejherowskim (z siedzibą w Wejherowie) w nowy powiat morski z siedzibą w Wejherowie, który utrzymał się do roku 1939 (powierzchnia dotyczy nowego powiatu morskiego). 24 stycznia 1929 wyłączono też z dawnego powiatu morskiego gminę miejską Gdynia i utworzono z niej odrębny powiat miejski.
⁵ Po 1930 roku utworzono powiaty miejskie w Grudziądzu i Toruniu.

[edytuj] Województwo poznańskie (1921)

Woj. poznańskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo poznańskie ²
bydgoski ¹ ³	1337	140.263	Bydgoszcz ¹	87.643
chodzieski	898	41.742	Chodzież	5.646
czarnkowski	772	43.340	Czarnków	3.970
gnieźnieński ¹	1072	85.869	Gniezno ¹	25.694
gostyński	601	56.734	Gostyń	5.816
grodziski ⁴	430	?	Grodzisk	5.604
inowrocławski ¹ ³ ¹⁰	1007	75.395	Inowrocław ¹	26.945
jarociński ⁸	721	86.980	Jarocin	7.005
kępiński ⁷	707	85.348	Kępno	6.210
kościański ⁹	608	80.464	Kościan	7.803
koźmiński ⁵	453	?	Koźmin	4.999
krotoszyński ⁵	498	75.861	Krotoszyn	11.110
leszczyński	740	58.638	Leszno	16.506
międzychodzki	753	30.131	Międzychód	4.017
mogileński ¹⁰	733	87.885	Mogilno	4.171
nowotomyski	843	85.821	Nowy Tomyśl	2.083
obornicki	1088	48.940	Oborniki	4.147
odolanowski ⁶	629	?	Odolanów	2.437
ostrowski ⁶	415	100.723	Ostrów	16.366
ostrzeszowski ⁷	572	?	Ostrzeszów	5.413
pleszewski ⁸	483	?	Pleszew	7.638
poznański ¹ ⁴	1275	264.032	Poznań ¹	184.758
rawicki	511	49.877	Rawicz	9.250
strzelneński ¹⁰	615	?	Strzelno	4.927
szamotulski	1094	66.056	Szamotuły	6.772
szubiński ³	917	46.089	Szubin	2.774
śmigielski ⁹	554	?	Śmigiel	3.754
śremski	923	56.550	Śrem	6.650
średzki	796	49.958	Środa	7.231
wągrowiecki	1037	54.352	Wągrowiec	6.867
wolsztyński	740	48.661	Wolsztyn	4.124
wrzesiński	631	43.849	Września	6.627
wyrzyski ³	1162	62.531	Wyrzysk	1.305
żniński	741	41.063	Żnin	4.436
¹ Po 1930 roku utworzono powiaty miejskie w Bydgoszczy, Gnieźnie, Inowrocławiu i Poznaniu.
² 1 kwietnia 1938 roku do woj. poznańskiego przeniesiono powiaty kaliski, kolski, koniński i turecki z woj. łódzkiego.
³ 1 kwietnia 1938 roku z woj. poznańskiego wyłączono powiaty wyrzyski, szubiński, bydgoski oraz inowrocławski i włączono je do woj. pomorskiego.
⁴ Powiat grodziski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu poznańskiego.
⁵ Powiat koźmiński utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu krotoszyńskiego.
⁶ Powiat odolanowski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu ostrowskiego.
⁷ Powiat ostrzeszowski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu kępińskiego.
⁸ Powiat pleszewski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu jarocińskiego.
⁹ Powiat śmigielski utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony do powiatu kościańskiego.
¹⁰ Powiat strzelneński utrzymał się do 1932 roku, kiedy został włączony powiatów mogileńskiego i inowrocławskiego.

[edytuj] Województwo stanisławowskie (1921)

Woj. stanisławowskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo stanisławowskie
bohorodczański ²	854	70.212	Bohorodczany	2.615
doliński	2498	100.718	Dolina	8.766
horodeński	871	83.670	Horodenka	9.907
kałuski	1183	86.503	Kałusz	8.697
kołomyjski	1314	154.373	Kołomyja	41.097
kosowski	1839	83.647	Kosów	4.234
nadwórniański ²	1939	80.957	Nadwórna	6.062
rohatyński	1161	109.534	Rohatyn	5.736
skolski	1268	50.310	Skole	5.989
stanisławowski ²	869	133.085	Stanisławów	48.200
stryjski	659	72.543	Stryj	27.358
śniatyński	566	72.798	Śniatyń	10.597
tłumacki	952	104.675	Tłumacz	5.788
turczański ¹	1459	76.645	Turka	10.030
żydaczowski	936	77.024	Żydaczów	3.996
¹ 17 kwietnia 1931 roku z woj. stanisławowskiego wyłączono powiat turczański i włączono do woj. lwowskiego
² Po 1930 roku (data nieznana) zlikwidowano powiat bohorodczański a jego obszar włączono do powiatów nadwórniańskiego i stanisławowskiego.
² Po 1930 roku (data nieznana) zlikwidowano powiat skolski a jego obszar włączono do powiatów stryjskiego.

[edytuj] Autonomiczne województwo śląskie

Aut. woj. śląskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.³	Miasto powiatowe	Mieszk.
Autonomiczne województwo śląskie
bielski ¹	314	84.916	Bielsko ¹	³ 22.332
cieszyński	664	81.087	Cieszyn	15.324
katowicki ¹	170	341.203	Katowice ¹	³ 126.058
królewskohucki ² (okręg miejski)	6	101.977	Królewska Huta ²	³ 101.977
lubliniecki	706	45.232	Lubliniec	5.566
pszczyński	1072	162.015	Pszczyna	7.660
rybnicki	893	212.829	Rybnik	19.268
świętochłowicki	83	201.176	Świętochłowice	26.706
tarnogórski	250	64.592	Tarnowskie Góry	13.582
¹ Po 1930 roku utworzono powiaty miejskie w Bielsku i Katowicach.
² W 1934 przemianowano miasto i powiat Królewska Huta na Chorzów.
³ Dane z 1931 roku.

[edytuj] Województwo tarnopolskie (1921)

Woj. tarnopolskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo tarnopolskie
borszczowski	1025	94.767	Borszczów	5.011
brodzki	1054	78.803	Brody	10.867
brzeżański	1117	89.655	Brzeżany	10.083
buczacki	1193	118.013	Buczacz	7.517
czortkowski	694	69.020	Czortków	5.191
kamionecki	908	74.930	Kamionka Strumiłowa	6.518
kopyczyniecki	873	86.918	Kopyczyńce	8.146
podhajecki	1042	81.998	Podhajce	4.814
przemyślański	925	79.599	Przemyślany	4.206
radziechowski	1040	64.561	Radziechów	4.384
skałacki	917	84.399	Skałat	5.937
tarnopolski	1266	129.721	Tarnopol	40.230
trembowelski	697	72.304	Trembowla	7.015
zaleszczycki	718	65.409	Zaleszczyki	4.014
zbaraski	740	65.390	Zbaraż	8.419
zborowski	908	71.941	Zborów	3.730
złoczowski	1183	107.079	Złoczów	11.130

[edytuj] Województwo warszawskie z miastem stołecznym Warszawą (1921)

Woj. warszawskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Miasto stołeczne Warszawa
miasto stołeczne Warszawa		936.713	Warszawa	936.713
Województwo warszawskie ³ ⁴
błoński	1079	115.594	Grodzisk	11.254
ciechanowski	1229	68.398	Ciechanów	11.977
gostyniński	1146	78.291	Gostynin	6.920
grójecki	1670	127.058	Grójec	8.375
kutnowski ²	916	99.403	Kutno	15.976
lipnowski ¹	550	91.911	Lipno	8.630
łowicki ²	1256	99.026	Łowicz	15.807
makowski	1153	58.115	Maków Mazowiecki	6.198
miński	1304	97.985	Mińsk Mazowiecki	10.689
mławski	1488	88.860	Mława	17.003
nieszawski ¹	1296	101.987	Nieszawa¹
płocki	1485	111.749	Płock	27.750
płoński	1289	74.466	Płońsk	9.350
przasnyski	1410	56.500	Przasnysz	6.340
pułtuski	1526	106.511	Pułtusk	13.742
radzymiński	1071	72.609	Radzymin	5.036
rawski ²	1299	83.487	Rawa Mazowiecka	8.185
rypiński ¹	1183	75.081	Rypin	7.234
sierpecki	1151	72.463	Sierpc	8.466
skierniewicki ²	798	64.942	Skierniewice	16.647
sochaczewski	1039	62.806	Sochaczew	5.070
warszawski	1696	181.585	Warszawa	936.713
włocławski ¹	1328	126.059	Włocławek	43.574
¹ 1 kwietnia 1938 r. wyłączono powiaty nieszawski, rypiński, lipnowski oraz włocławski i przyłączono je do woj. pomorskiego.
² 1 kwietnia 1939 r. wyłączono powiaty kutnowski, łowicki, rawski oraz skierniewicki i przyłączono je do woj. łódzkiego.
³ 1 kwietnia 1938 roku do woj. warszawskiego przyłączono powiat działdowski z woj. pomorskiego.
⁴ 1 kwietnia 1939 roku do woj. warszawskiego przyłączono: z woj. lubelskiego: powiaty garwoliński, sokołowski, węgrowski i gminę Irena (Dęblin) z powiatu puławskiego; z woj. białostockiego: powiaty łomżyński, ostrołęcki i ostrowski.

[edytuj] Województwo wileńskie (1921)*

Woj. wileńskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
*Ziemia wileńska (od 1925 województwo wileńskie)
brasławski	4218	124.036	Brasław	1.587
dziśnieński (od Dzisna)	3908	139.569	Głębokie	?
mołodecki	1876	74.907	Mołodeczno	1.997
oszmiański	2352	70.021	Oszmiana	6.000
postawski	3114	83.466	Postawy	974
święciański	4037	118.819	Święciany	6.000
wilejski	3421	103.914	Wilejka	3.417
wileńsko-trocki ¹ (od Troki)	6183	288.183	Wilno ¹	128.954
¹ Po 1930 roku utworzono powiat miejski w Wilnie.

[edytuj] Województwo wołyńskie (1921)

Woj. wołyńskie

Powiat	Pow.km²	Mieszk.	Miasto powiatowe	Mieszk.
Województwo wołyńskie ¹
dubieński	3314	177.083	Dubno	9.146
horochowski	1734	91.631	Horochów	4.421
kostopolski	3417	117.950	Kostopol	2.990
kowelski	5728	170.020	Kowel	20.818
krzemieniecki	2772	208.873	Krzemieniec	16.068
lubomelski	2004	56.264	Luboml	3.328
łucki	4763	210.123	Łuck	23.614
rówieński	2945	203.823	Równe	30.482
włodzimierski	2231	101.412	Włodzimierz	21.465
zdołbunowski	1366	100.390	Zdołbunów	?
¹ Pomiędzy latami 1927 a 1933 (data nieokreślona) przyłączono do woj. wołyńskiego powiat sarneński z woj. poleskiego.

[edytuj] Ważniejsza literatura

Województwo Śląskie, p.red. F. Serafina, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996 (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1555);
Jak przez wieki administracyjnie dzielono i jak ostatnio podzieliliśmy terytorium Polski, prof. dr hab. Stefan Wojtkowiak,
Dzienniki Ustaw

[edytuj] Zobacz też

Podział administracyjny II RP

białostockie • kieleckie • krakowskie • lubelskie • lwowskie • łódzkie • nowogródzkie • poleskie • pomorskie • poznańskie • stanisławowskie • autonomiczne śląskie • tarnopolskie • warszawskie • wileńskie • wołyńskie • Warszawa

Źródło: "http://pl.wikipedia.org../../../p/o/d/Podzia%C5%82_administracyjny_II_RP_4e56.html"

Kategorie: Geografia historyczna Polski • Podział administracyjny Polski • Województwa II Rzeczypospolitej

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.