Wystan Hugh Auden
Z Wikipedii
Wystan Hugh Auden (ur. 21 lutego 1907 w Yorku, zm. 29 września 1973 w Wiedniu) – poeta i pisarz angielski.
Urodził się w Yorku, wczesne dzieciństwo spędził w Birmingham. Od ósmego roku życia uczęszczał do szkół z internatem - w Surrey i Norfolk (Szkoła Greshama). Wychowywany w rodzinie anglikańskiej, jako kilkunastolatek utracił wiarę.
Wykształcony w Oksfordzie, otrzymał niższy stopień naukowy (bakałarza) po trzech latach studiów. Następnie spędził rok w Berlinie. Tam zaczął wyrażać swój dotychczas skrywany homoseksualizm.
Po powrocie do Anglii uczył w szkołach dla chłopców. W tym okresie, pomiędzy 1930 a 1935 napisał najlepsze ze swych wczesnych wierszy miłosnych - This Lunar Beauty, Lay Your Sleeping Head, My Love, Fish In The Unruffled Lakes i Out On The Lawn I Lie In Bed. W 1935 r. ożenił się z Eriką Mann, córką Thomasa Manna - było to "papierowe małżeństwo", mające na celu umożliwienie Erice opuszczenie Rzeszy - oboje małżonkowie byli osobami homoseksualnymi.
Auden, podobnie jak George Orwell, Pablo Neruda i Ernest Hemingway, wyjechał na hiszpańską wojnę domową, aby wspierać republikanów. Już wcześniej był uważany za swoistego rzecznika środowisk lewicowo-liberalnych, ale nigdy nie wstąpił do partii komunistycznej. Przeżył tam wielkie rozczarowanie - po powrocie z Hiszpanii odciął się zupełnie od komunistów, odmawiał udziału w wiecach i prelekcjach.
Auden osiadł w 1939 r. w USA, a w 1946 otrzymał amerykańskie obywatelstwo. Było to źle przyjęte w obliczu rozpoczynającej się wojny i wpłynęło na pogorszenie jego reputacji także jako poety. W USA zaprzyjaźnił się ze swoim studentem Chesterem Kallmanem, ich związek przetrwał prawie czterdzieści lat.
W 1948 r powrócił do Europy, podróżując po wielu krajach, spędzając jednak najwięcej czasu we Włoszech i Austrii. W latach 1956-1961 był profesorem poezji na Uniwersytecie w Oksfordzie. Zgodnie z tradycją, praca ta polega na wygłaszaniu nie więcej niż 3 wykładów rocznie i jest właściwie rodzajem stypendium umożliwiającego dostatnie i spokojne życie. W okresie swojej profesury Auden spędził w Oksfordzie nie więcej niż kilka tygodni. Dopiero w ostatnim roku swojego życia osiadł ostatecznie w Oksfordzie. Zmarł w Wiedniu 29 września 1973.
"Późny" Auden skoncentrował się na dłuższych utworach poetyckich, a poprzez rozległe lektury filozoficzne i teologiczne zbliżył się do chrześcijaństwa. Obok poezji tworzył także prace krytycznoliterackie i dramaty, współpracował również z muzykami.
Wiersze Audena na język polski tłumaczyli Stanisław Barańczak (m.in. 44 wiersze, Kraków 1994) oraz Leszek Elektorowicz, Anna Knight i Jan Rostworowski.
[edytuj] Wybrana twórczość
- Christmas Oratorio
- New Year Letter (1940)
- For the Time Being (1941-42) wyd. pol. Tym czasom, przeł. Stanisław Barańczak, Dialog 1992/12
- The Sea and the Mirror (1942-1944) wyd. pol. Morze i zwierciadło, przeł. S. Barańczak, Kraków 2003
- The Age of Anxiety (1944-1946)
