Rivuluzzioni nfurmàtica
Di Wikipedia, l'enciclopedìa lìbbira.
La Rivuluzzioni nfurmàtica eni una dî curnici tiòrichi nta cui ponnu èssiri cuncittualizzati li tinnenzi dâ sucità attuali. Cci sù munzeddu di tèrmini ca forru pruposti, ugnunu dî quali si fucalizza supra l'aspettu diffirenti di sti tinnenzi.
L'Omu Univirsali britànnicu J. D. Bernal mastru di cristallografìa (1939) scrivennu â fini di l'anni 30 dû vintèsimu sèculu ntrudussi lu tèrmini Rivuluzzioni Tècnica e Scintìfica nta lu sò libbru "La Funzioni Suciali dâ Scienza" p'addiscrìviri lu novu rolu ca la scienza e la tecnoluggìa stapiàvanu vinennu a assùmiri. Lu sò principali approcciu era basatu supra lu cuncettu ca la "scienza stapìa addivintannu na forza pruduttiva", e picciò nu cuncettu ca si nnistava nta na manera cumpatìbbili nta la curnici Marxista. Doppu na pocu di cuntruversi lu tèrmini fu aduttatu di autura e stituzzioni di chiddu ca tannu era lu Bloccu Suvièticu. Lu sò obbiettivu era di mustrari ca lu sucialismu riali era l'ambienti idiali pâ Rivuluzzioni Scientìfico-Tecnològgica, utilizzannu l'acrònimu STR (di lu ngrisi Scientific Technical Revolution). Lu libbru fu pubbricatu nta lu 1969 di Radovan Richta e addivintau nu puntu di rifirimentu pi st'argumentu.
Nta lu 1980 Daniel Bell circau di migghiurari st'approcciu cu lu sò testu La Sucità Post Nnustriali, ca pigghiau n prèstitu lu puntu di vista secunnu lu quali la tendenza dâ sucità era chidda di jiri versu n' ecanumìa dî sirvizza, cchiuttostu ca versu lu successu dû sucialismu riali applicatu nta lu Bloccu Suvièticu. Ci forri nu munzeddu d'autura ca prisintaru li sò punti di vista, comu a Z. Brzezinski ntô 1976 cû sò libbru "La Sucità Tecnotrònica".
La tiurìa a basi di STR eni cuncittualizzata poviramenti, pi nu saccu di raggiuni. Marx prividìa lu ngressu dâ tecnoluggìa nta l'ecanumìa fussi successi principalmenti cu li novi menzi di pruduzzioni, sintìa a diri ca la tecnoluggìa applicata a li menza di pruduzzioni. Lu sò mudellu a dù sittura nun fa privisioni dû rolu dâ tecnoluggìa stissa. Nuddu dî mudella ecanòmici rializzati di l'ecanumista di l'Era Suviètica pigghiaru seriamenti l'input tecnològgici nta seria cunzidirazzioni.
La nfruenza di Ricardo nta lu 1978 supra a Marx eni evidenti.
L'approcciu di Bell pari macari chinu di ncungruenzi. Bell siquìu Colin Clark ntô 1940 dividennu l'econumìa nta tri sittura e pricisamenti lu sitturi primariu (agricultura, istrazzioni miniraria, eccetra), lu sitturi sicunnariu (raffinazzioni, nnustria manifatturiera) e lu sitturi tirziariu (li cussidditti "sirvizza"). Lu mudellu di Clark nun eni applicàbbili â new economy attuali picchini lu sò "terzu sitturi" arrisulta èssiri la rimanenza dî primi dui. Picciò, p'asempiu, la vìnnita ô dittagghiu o la cura dâ pirsuna sunnu nclusi nta lu sitturi tirziariu cu li Telecumunicazzioni e cu la Tecnoluggìa dâ Nfurmazzioni. Comi eni pussìbbili addistìnguiri a lu nternu di stu sitturi la vìnnita ô dittagghiu ca la vìnnita online cu la carta di crèditu p'asempiu?
Di sta suddivisioni ca oramai eni obsoleta pò nàsciri sulu cunfusioni. Comu macari l'utilizzu dû tèrmini 'post' fa vìdiri ca c'eni na cuncittualizzazzioni pòvira di stu finòminu suciali n attu, picchì piazza lu finòminu succissivu a chiddu pricidenti sinza cunzidirazzioni ontulòggichi apprufunniti e apprupriati.
La carattirìstica principali dâ cussidditta new economy eni la Nfurmazzioni. La Nfurmazzioni cu la Materia e l'Enirgìa fannu parti dî blocca custitutivi di l'Universu. La nfurmazzioni eni macari lu tema cintrali dî novi scienzi, c'accumènzanu a addivintari mpurtanti a pàrtiri dû 1940, e principarmenti cu la difinizzioni dû campu di ndàggini dâ Tiurìa dâ Nfurmazzioni tiurizzata di Shannon ntô 1949 e dâ Cibbernètica tèrmini ca fu strummintatu di Wiener ntô 1948. La Nfurmazzioni accumenza a addivintari sempri cchiù assai n'attività ecunòmica, picchini nnustri e stituzzioni si stannu dannu di fari pi arricògghiri, ilabburari, prudùciri, trasmèttiri e addistribbuiri Nfurmazzioni. Lu travagghiu stissu veni addivisu ntra travagghiu nfurmativu e manuali.
Picciò si fa prisenti la siggenza d'addifiniri nu novu sitturi ecunòmicu ca fussu chiddu dû Sitturi dâ Nfurmazzioni ca pussibbilimenti avissi a riuniri la vecchia suddivisioni ntra sicunnariu e tirziariu. Porat ntô 1976 ammisurau nnâ Mèrica (Stati Uniti) sirvènnusi di n'approcciu input-output; lu OECD misi statìstichi supra lu Sitturi dâ Nfurmazzioni nta li sò rilazzioni ecunòmichi dî stati membra. Veneris ntra lu 1984 e lu 1990 splurau l'aspetta tiòrici, ecunòmici e riggiunali dâ Rivuluzzioni Nfurmàtica e sviluppau na dinàmica dî sistemi, na simulazzioni e nu mudellu cumputazziunali. Lu tèrmini Rivuluzzioni avissi a èssiri prifirutu a àutri tèrmini comu "econumìa" o "sucità", pi dari l'idea dî canciamenti suciali mpunenti ca ci forri cu la Rivuluzzioni Agrìcula e cu la Rivuluzzioni Nnustriali.
