Prà de ła Vałe
Da Wikipedia, ła ençiclopedia libara.
Ła granda piazsa ełitica del Prà de ła Vałe ła xe uno dei sínbołi de Padova, la pí granda piazsa padoana e una de łe pí grande de l'Europa. Ła mixura su par zó 90.000 mq., uncò ła se prexenta cofà no spàzsio monumental de granda inpresion, co in mezo na ixoła verde díta Ixoła Memia, che ga tuto intorno na canałeta e un dopio baxamento co sóra calche statua; de 'ste qua una ła raprexenta Andrea Memo, el patrizsio venezsian, nominà proveditor de Padova, che 'ntel 1775 el ga vú l'idea de mełiorar tuta la piazsa, che a qûel tenpo la jera nà pałú senzsa forma.
Indice |
[modifica] Istoria
L'intiero proxeto, restà squaxi incompiú, xe rafigurà da na famoxa incixion de rame de Francesco Piranesi del 1785. Se dixe che Memo 'l gavese comisionà 'sta raprexentazsion insieme co de łe altre e łe tegnese in mostra a Palazso Venezsia, cà de l'Anbasiata de ła Republica a Roma, par catar personagi e autorità proponendo de pagar par costruir łe statue da mètar al ornamento de ła piazsa. El progeto de costruzsion el xe stà scrivesto, par incarico de Memmo, da Domenico Cerato, profesor de architetura a Vicenzsa e a Padova.
I scavi in preparazsion del laóro, fati par regołar łe aque e bonificar ła vałe, i xe stai direti da Simone Stratico e i ga portà a ła scoverta de i resti de un teatro romano. Questo fato ghe portò łustro a l'inizsiativa, che ła jera cusí na scoverta de ła destinazsion publica de ła xona.
Andrea Memmo el stava al pałazso Besarion, fato 'ntel XV secoło (dopo de pałazso Angełi), ch'el se trova zusto in Prà de ła Vałe, 'ntel angoło co via Umberto I. Uncò el palazso monumental, propietà del Comun de Padova, l'ospita el Muxeo del Prezsinema ła cołezsion Minici Zotti'. De particołar intarese storico xe ła Baxiłica Benedetina de Santa Ziustina, ła Logia Amulea in stile neoclasico e i tanti intaresanti pałazsi fati tra el Quatrozsento e l'Otozsento che i zsirconda ła piazsa.
[modifica] Łe statue
Łe statue che adorna ła piazsa łe xe 78: 38 łongo l'aneło drento a l'Isola Memia, 40 łongo queło esterno. Le raprexenta i pí iłustri fioi de ła zsità, padoani de nasita o d'adozsion (soratuto traverso l'università). Alcuni dei pí inportanti i xe:
Aneło esterno
- Nord-Ovest: Antenore, Torquato Tasso, Pietro D'Abano
- Sud-Ovest: Andrea Mantegna, Papa Paolo II
- Sud-Est: Papa Eugenio IV, Ludovico Ariosto, Albertino Mussato, Giuseppe Tartini
- Nord-Est: Francesco Petrarca, Galileo Galilei
Aneło interno
- Nord-Ovest: Sperone Speroni, Tito Livio, Giovanni Dondi dell'Orologio
- Sud-Ovest: Gustavo II Adolfo di Svezia, Papa Alessandro VIII
- Sud-Est: Papa Clemente XIII, Antonio Canova, Francesco Guicciardini, Giovanni Sobiesky
- Nord-Est: Francesco Morosini
[modifica] El Prà de ła Vałe oncò
El Prà de ła Vałe xe entrà fin da súito ne łe sinpatie de i padoani che i ło ciama de sołito el Prà; noto anca come "el prà senzsa erba" par ła carenzsa de erba dovua a la presenzsa de masa arbari, oncò xe invezse pien de erba, visto che dei arbari che ghe xera na olta ghi n'è sopravisú soło che uno.
[modifica] Note
Coordinate giografiche: 45°23'54"N, 11°52'36"E
