Svezsia
Da Wikipedia, ła ençiclopedia libara.
|
|||||
| Slogan: För Sverige - I tiden | |||||
| Ino: Du gamla, du fria | |||||
 |
|||||
| Capital | Stocolma |
||||
| Zsità pi granda | Stocolma | ||||
| Łéngue uficiałi | Svedexe1 | ||||
| Governo
Re
Primo ministro |
Monarchìa dem. costit. Gustavo XVI Fredrik Reinfeldt |
||||
| Independenzsa • Proclamà • Riconozsúa |
1531 | ||||
| Area • Total • Water (%) |
449.964 km² (54mi) 8,67% |
||||
| Popołazsion • 2006 est. • n/a censim. • Densità |
9.082.995 (82mi) n/a 22 (Soło tera 481)/km² (15mi) |
||||
| GDP (PPP) • Totałe • Pro càpite |
2005 stima $270,516 million (185mi) $39,694 (9mi) |
||||
| HDI (2005) | 0.951 (5mi) – high | ||||
| Scheo | Corona Svedexe 2 (SEK) |
||||
| Fuxo Orario • Istà (DST) |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
||||
| Sufiso Ìnternet TLD | .se | ||||
| Prefiso de teł. | +46 |
||||
| 1de facto | |||||
Ła Svezsia (449.964 km²; 9.082.995) ła xe no stato deł nord de ła Eoropa en la Penixoła Scandinava. Ła so capitałe ła xe Stocolma che gà 765.044 abitanti. Confina co ła Norvegia a nord-ovest e co ła Finlandia a est; ła xé cołegà co ła Danimarca traverso eł Ponte de eł Oresund. Ła xe bagnà da eł Mar Baltico. Ła ga na densità demografega molto bazsa e distribuìa iregolarmente. El so teritorio eł xe rico de legname, fero e acua. I Svedexi i gode de un bon łiveło de vita (ISU fra i primi paexi de eł mondo).
La łéngoa naxionałe ła xe ło svedexe, chel xe anca łéngoa de minoranzsa in Finlandia. Ció a deriva da on pasà de ocupazsion svedexe inte bona parte de i teritori finlandesi oxidentałi
[modifica] Storia
Ghe xé prove sufiçenti par sostenè che ła superfizsie comprandente ł'atuałe Svezsia xé stà cołonizsà nel'età de ła pietra, quando i ghiaçiai del'ultima era glaçiale xe sòn ritirà. Xe crede che i primi abitanti xerano caçiatori e racojitori, che vivean pinzsipalmente de queło chel mar ofrìa łoro.
Probabilmente ła Svezsia meridionałe xéra denzsamente popołà nel'era del bronzso, sicome xe son ritrovà resti de alcune çiviltà comerçiai.
Durante eł IX e eł X secoło, fiorì en Svezsia ła cultura Vichinga, co comerçi, incursiòn e cołonizsazsiòn che xe estendevan prinçipałmente verso est in direzsiòn dei Stati Balitiçi, de ła Rusia e del mar Nero.
Neł 1389, łe tre nazsion de Norvegia, Danimarca e Svezsia xe sòn unìe en un unico renio. Ła Uniòn de Kalmar tién unite łe tre nazsion fino ał 1523, quando la Svezsia xe separa con Gustav Eriksson Vasa, poi Gustavo I de Svezsia.
Neł XVII secoło ła Svezia ła xéra na de łe majori potenzse eoropee dopo ła vitoria ne ła Guera dei trenta ani. Ła balałia de Poltava (Ucraina çentral), en ła quàl la Svezsia vèn sconfita da ła Rusia pon fin a questo bon periodo del Reino.
Ła reçente storia svedexe xe pì paçifica, eł ultimo conflito xe stà co ła Norvegia nel 1814. Xe rimasta neutràl en ła Prima e ła Seconda Guera Mondiał.
| Eoropa |
|---|
 Albania |  Andora |  Austria |  Belgio |  Biełorusia |  Bosnia e Erzsegovina |  Bulgaria |  Cipro |  Croazsia |  Danimarca |  Estonia |  Finlandia |  Francia |  Germania |  Grecia |  Irlanda |  Islanda |  Itałia |  Łetonia |  Liechtenstein |  Łituania |  Lusenburgo |  Republica de Macedonia |  Malta |  Moldavia |  Prinzsipato de Mònaco |  Montenegro | Norvegia |  Ongarìa |  Paéxi Basi |  Połonia |  Portogało |  Renio Unito |  Repubblica Ceca |  Romania |  Rusia |  San Marin |  Serbia |  Slovacchia |  Slovenia |  Spagna |  Svezsia |  Svizsera |  Turchia |  Ucraina |  Vatican |
| Altri tereni |
| Akrotiri e Dhekelia · Isołe Fær Øer · Gibiłtera · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Isoła di Man · Svalbard |
