Wikipedia:Typische West-Vlamsche uutdrukkiengn
From Wikipedia
Ier en poar typische utdrukkingen ut West-Vloandern. Lik daje kunne zien, t'zin der vele en me nein nog gêen systèm gevonden om ze te klasseren. Klassement zoe volgens onderwerp en streke keun gebeuren. T'is ôok un ideoal momemt om de streekverschillen ne kjee noader te bekiken. Probeer alêene grôotre steden te gebruken vôor de streke an te geven, tenzie da ulder utsprake stif verschilt.
Daarom stel ik vôorn an de lezer om:
- Oat de spreuke es zoals bie unen stad, dan zet je unen stad erachter.
- Indien anders of onbekend, schrift jen lokoale versie dronder
[In tende]: bie du gebeurs
[Tot in tende]: tot in den droai
['t goat tegen zin rape gescheten zin]: dat zal niet pakken [g'èt in zyn roapen gescheetn]: je hebt iets gedaan dat hem helemaal niet aanstaat Môoslee Yper
[j'eet d'achter de bèrkarre gelopen]: iemand met veel sproeten Brugge
[j'eet e mulle voe stront ip te sorteren]: iemand met een lelijk gezicht Brugge
[j'eet e toenge van lintjes]: 't is e grôten babbelare Brugge
['t zin kosten an (die gast)]: der schèlt iet an (die gast)
- Deen droit deure - Oostènde
[ja goeien noene]: amai
Joa goe'n noene - Kortrik Oostènde
[tè tid dat tid e]: tè tid dat het gedoan es - Kortrik
Of [tètid datut è]: tè tid dat het gedoan es - Kortrik, Môoslee
- At dadier nog lange goa deurn goat dadier rappe gedoan zien - Oostènde
[ge ziet da van ier]: natuurlik - Kortrik, Môoslee [vaneigens dadde]
[gert eki]: Wil je eens opzij gaan voor mij?
[mo how] en [mo how zè]: moar allé - Kortrik [mo how wè] - Wervik Môoslee Oostènde
mo vint toch
[kenoekenoen]: ik ontken ten stelligste
[jakkendoewe]: ik ontken ten stelligste
[jammajokkedoen]: jamaar toch
[Tetoet, Toet] Toch wel!! - Kortrik [toetoet] Wervik
[Datndoet] Toch niet!! - Kortrik [ja'ndoet] Wervik [jatndoet] Môoslee
['t zwien deur de bièt'n joagen]: Eens flink uit de bol gaan Je eki hèllehans loat'n gletschen - Oostènde
- 't Zwyn uut de bêetn joagn Yper
[de kiek'ns (of de keuns) zit'n deur 'n droad]: Wordt gezegd over een vrouw met stijve tepels - Kortrik - Brugge - Oostènde
[èn is èrind dat 't sop uut zien gat likt]: hij is doornat geregend
['k wet zonder]: ik vraag me af - Kortrik - Brugge
- ['k wit swoender] Slyps
[è droajt roend lik è stroend in è zikpot]: hij loopt doelloos rond
- Nis ant tjooln lik e blinde ploate - Oostènde
- Je lopt roend lik 'n inne die moe leggn Môoslee: j'es up zyn oengemak
[achter nuus zin't ol krullekopn = 'k winschen/wèstje wie zin ooft doet er toene zieèr]: het zal mij een zorg wezen
[sloap'n lik è muus up e mjeelzak = sloap'n lik è muus in èn oaverbak = sloapen lik de muuz'n in tmeel]: met 1 oog open slapen
[de muzen liggen dôod in de kasse]: er is geen eten meer in huis Brugge
[è pekt lik e musche]: letter eten, kleine beetjes eten Kortrik, Môoslee
[en et è fin oge]: hij ziet alles - Kortrik j'èt 'n fyn ôge Môoslee
[zien oend is doad moa zien kot et'n oed'n = je kut er è zwien deure joagen = 't belangrikste stoat tussen aksjtes]: die man heeft o-benen
[zèns en oend mè'dè vollinge zoe ta riek'n]: dat spreekt toch voor zich
[è schéte in è netzak]: een maat voor niets
[n schete up e stokske] en [ne nietink met e strekske roend]: niets Môoslee
['t is nie ol gin oar snien, 't is in de koepe lèg'n]: de details/afwerking is het belangrijkste
[oat ol te skyt'n komt, vette voo 't hès]: als puntje bij paaltje komt, komt er niet veel van
[e gat is e gat, zeit'n boer, e je kroap ip ze zwien]: Als het werkt, dan werkt het (Een gat is een gat, zei de boer, en hij neukte zijn zwijn) - Kortrik e gat is e gat, zeit'n boer, e je kroap ip ze pèèrd - Oostènde
['vele gebleit en weinieg wulle', zei dn boer, en è schoor zien zwien]: 'Much ado about nothing'
['t is al just, en vuve e zess'is zeevn] Ik ben je saaie kletspraat beu (het is allemaal juist, en vijf en zes is zeven).
[è wunt doar buut'n god's heiliegen] of [è wunt in 't gat van pluto] Hij woont afgelegen. 2:Kortrik
[jn weunt to in't ol vn pluto] Hij woont afgelegen. - Knokke-Heist Zunnebeke Kortrik Môoslee Oostènde
[èn is in zien kloavergès] Hij voelt er zich goed bij.
['t zoe moet'n è vliege oovr zien muule loop'n, ze brikt neur pôotn] Hij heeft een pokkevel. d'Oostènse pyrenneeën liggn ip ze mulle - Oostènde
[è goat weg lik èn oend van zien stront] Hij vertrekt zonder boe of ba. Kortrik, Môoslee
['redelik...', zei Pol, en è krieès.] Wordt geantwoord wanneer iemand vraagt 'Oe is 't?' en het je eigenlijk niet voor de wind gaat op dat moment ('krieschen' = wenen).
[Je kut' nie ol wiln: vele butter en è vette moarte.] Wordt gezegd wanneer iemand enkel de voordelen van beide alternatieven wil.Kortrik AN
['t is mô de rook die doar na buut'n goat = d'ennen legn doar mè nunder hat na de mart.] Ze zijn gierig. 1:Kortrik Ollanders - Oostènde
[wet'n is gin verletn... 't verbetert de snee en je rust dermee.] Bereid je werk goed voor.
[je zoedet an de katte geevn] Ik ben dat hier kotsbeu. Kortrik Môoslee
[èn is èklid lik è rauwn andjoen] Hij is dik gekleed ('andjoen' = ui).
[è wos doar lieèk zien neuze èsnootn] Hij kwam daar toch wel even bedrogen uit. Zen em bie ze pietje - Oostènde
[mobanninnik]= mobannink Maar neen! (ik heb dat niet gedaan) - Kortrik -Môoslee, Oostènde
[ge moet er je bôontjes nie ip te weke legg'n] Je moet er niet op rekenen. - Kortrik;Môoslee
[j'ès zo zwart lik moljes gat= j'ès zo zwart lik pietje pek ] Hij is heel vuil. - Kortrik [j'es molletjeszwort], j'es pokezwart Brugge
[ze goan hem/je komn oaln met de witte perjes] Ze gaan hem/jou komen halen met de witte paardjes - Je bent rijp om opgehaald te worden en naar het gekkenhuis te worden weggevoerd. - HoutlandKortrik,Môoslee(mo toen wel "pertjes")
[nie gepoept zijn van den hoaze] Niet zo vlug zijn Kortrik - Oostènde
[preus lik e smèrlap]: Trots als een pauw - Poperienge/Iper [preus lik viftig]: Môoslee
[ennis va Stoavel]: Hij komt uit Stavele (deelgemeente van Oalveringem); wordt spottend gezegd van iemand met ros haar - Poperienge ennis va Poperienge - Oostènde
[Jis va Kachtem]: wordt gebrukt voe an te gevn da ze naar nogal blekt in de zonne, zeg mo tis e rostn.
[bie'n buk gezet zin]: misleid, bedrogen zin - Wervik Kortrik Môoslee Oostènde
- En is byn buk edoan: z'en nem e klôot ofedoan, z'en nem derup eleid Yper
[Jah santé mn ratje]: Amai, het is nogal wat. Kortrik - Brugge Môoslee Zunnebeke
- Ja, me klôotn, Gerard Yper
[jet oog'n ip zin gat]: Hij ziet werkelijk alles. - Brugge MôosleeKortrik Oostènde Zunnebeke
[Er zit en katte in d'orlôoge] : er is ruzie in de menage Kortrik
[Er zit ne veugel ip 't dak] : de deurwaarder zit op de loer voor betaling Kortrik
['t Goa reh'n, t' goa woai'n] hij/zij waggelt een beetje Knokke-Heist
['t is em gebrakt en gespoog'n] hij gelijkt er helemaal op Brugge ['t esten gesket'n en gespoog'n] hij gelijkt er helemaal op Kortrik ['t is hem gescheten en gebrakt]] hij lijkt er helemaal op Brugge
[Amme en akke zin 2 dwoazeklôt'n] met 'als' en 'indien' kom je niet ver vooruit (Poperienge - en vast wel ook elders) [A mien tante kloat'n ghet, twos mien noenkel]: als, als, als ...
[J'is gediend lik e kieksje ip a barretje] er wordt vorstelijk voor hem gezorgd, hij heeft niets te kort. Oostende
['t Is toen niet!] amai, jawadde
[j’è zo vele goest’n of geirnoars poat'n en] iemand met een grote koopwoede
[z’è van ’t Minnewoater gedroenken] ze is verliefd
[’t goa mollejong’n broak’n] de hemel zit zwart en ’t zal heel hard gaan regenen. ['t go mollejoeng'n rin]: Môoslee
[Tiene-neegne] Negen kansen op tien Kortrik Van tiene neegne: Môoslee
[Me ruuzze derdeure] Met de hakken over de sloot
[Biechte woareid] 'k zweir et Kortrik, Roeseloare, Môoslee
[Kort zitt'n] In de gevangenis zitten Wervik
[Ol glik es n oandegat]:Môoslee: wordt gezeid oeter ntwie antwort " t'es ol glik", oej em lat kiezn tussn bevôorbild n pintje, ne rôonbach of n witteke.
[Ol glik es innestroent] Deisel
[Salu en de kost, en de wind vanachtre], mo kwete nie oe da tiepies west-vlams es???
[J'es in zin gat gebeet'n] hij voelde zich beledigd/te kort gedaan Wervik Môoslee
[En is in ze strop ebeetn] hij was in zijn wiek geschoten Yper j'es in zyn gat gebeetn Môoslee
[Ge zie moa zoa oed of mien kloeffeleer] ge ziet nog helegans nie oed, want n kloeffeleer gink nie lange mee, da wos rapst versleet'n. Slyps, Môoslee
[tè gin bof ip]: tè nie veur noar us te skrivn (Kortrik)Môoslee
[we goan der nie veel spel an moak'n]: (ja hoe vertaal je dat?) (Kortrik) Môoslee
[olle veuf voet'n]: olle stappe, Je moest olle veuf voet'n e twodde èn Môoslee, Wervik
[E stoeg doa lyk e zantjeplakker] e stoeg doa lyk e tjeutn Yper
[Me ze kliekn en ze klakkn buutn vliegn] buutn vliegn Môoslee, Yper
[Je wit nôois oe dat e koe en oaze vangt] 't kun ossan oardige diengn gebeurn Brugge, Yper
[E kud eetn lyk e dykedelver] e kud e masse eetn Môoslee, Yper
[En e ginne nôdig] en is leeg, 't is leegganger Môoslee, Yper
['t I van lek me liptje] 't is beiregoed Môoslee, Yper
['k Goan me loop oaln] 't go vele vook komn kykn, wuk peis je wel, ... Yper
[Zyn oogn woarn grodder of ze buuk] en et te vele epakt, e krêeg et nie up Môoslee,Yper
['t Fynste is oek zyn oar] 't i gin stievn rappn Môoslee, Yper
[E post pakkn] (vallen) Môoslee, Yper
[Toopn zyn veldmuuzn] Ezeid atter etwien t'oopn zegt Yper
[Neurn ekster wunt oge] z'e lange bêenn Yper
[De bule tegen de blutse] 't ene compenseert 't andere Brugge
[Moagre en toai en geirn'up droai]: Môoslee (als er iemand vraagt hoe het met je is)
[Up de ruttle] : op goed valle het uit?
[Nie weetn wuk of wiene]: nie mi weetn wuk doen Yper
[In dolieng zyn]: nie weetn woa daj zyt (lyk aj juuste wakker zyt of in sloape an't voln) Yper
[Etwoaschn e droai an geevn]: en uutleg probeern te geevn an etwot oloewel daj verkêerd wos Yper
[Nie streke groakn]: nie grêed groakn me je werk Yper
[Goa doamei no'n ôorloge]: uutsproake atter etwien etwot nie kud (voen dermei te lachn) Yper
[Pudemacht en]: nie vele gin macht en en Yper
[J'et 'n in je'n oge]: (iere got er nog e vertoalienge komn) Yper
[E vliege in je'n oge en]: droenke zyn Yper
[Dad is de commercie van Brugge]: tis e commercie da nie vele betekenisse et Brugge
[De zottn zittn nie ol in Brugge]: Zottn vynd je overalst Brugge
[De Potterie zit vol waste]: vele troef ên bie 't koartn Brugge
[Riek je part en zwiegt]: Bemoeid je me jen eign zoakes Brugge
[Kzoen den uutklynkere hoaln]: Wor gezeid tegn etwien dad iet en plein public gezeid et da nie mochte geweetn zien Brugge
[Ot nie woar is magt er B-Brugge ip me rik stoan]: aje vreed overtuugd zyt van je gelyk. Brugge
[Jis de minnoar van 11.000 moagden]: je zit gèèrn achter de wuuvetjes Brugge
[Tis e barge van e vrouwe]: z'et e stevig lyf Brugge
[In e strek volln]: stille volln achter etwot daj edoan et Yper
