Zworte kroaie
From Wikipedia
| Zworte kroaie | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 E kroaie |
|||||||||||||
| Taxonomische indêlienge | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Sorte | |||||||||||||
Corvus Corone
 |
De zworte kroaie (Corvus corone) is e grôotn zangveugel uut de familie van de kroaiachtigen.
Inoud |
[bewerk'n] Uutzicht
Kroain zyn e bitje klinder dan roavn (roavn kun bykan 70 cantmeiter lank komn, kroain mor e grôte 50). Ze trekkn der wel stief up, ze zyn hêlegans zwort en up nunder pluumn zit er e groenn schienk.
[bewerk'n] Verspreidieng en leefgebied
Zworte kroain komn vôorn in hêel West-Europa en in NO-Azië (corvus corone orientalis). Doatusschn komt de boente kroaie vôorn (die oek witte pluumn et, corvus cornix). De twêe sôortn zyn oentstoan deur ander beisn 'n latstn Ystyd verschillnde populoasches anders evolueerd zyn. Ze kunn wel nog leevnde en zest vruchtboare joengn krygn, die wel eki gebeurt an de grenzn va nunder verspreidiengsgebied.
Kroain komn e bitje overol vôorn (up en roend stikkn, mor oek roend bebouwienge en in steejn).
[bewerk'n] Leevnswyze
[bewerk'n] Teetn
Kroain eetn vanolles, mo ze zoekn setoe achter dôo bêestn (lik bêestn die dôod ereen zyn). Z'eet oek wel fruut, zoadn, eiers, overschottn (woadeure dander oek vele up vuuloopn zittn) en klindere bêestn (wormtjes, fernient, muuzn, kuntjes,...).
[bewerk'n] Vôortplantienge
Kroain leggn e stik of 7 eiers in e nest da trekt up dadde van en ekster (in oge boomn mêestol). Achter e klêne 20 doagn komn d'eiers uut en toene geevn de twêe ouders nunder teetn (oltemets nog tope met e joenk van 't joar dervôorn). Achter e goe 35 doagn vliegt z'uut.
[bewerk'n] Doenienge
Kroaien en eksters zyn styve slimme veugels. Ze zyn by de zeldzoame bêesten die de geluudn en stemmn van minsen kunn achterdoene. Ze kenn ôok simple vormen van alloam moakn voe beetr an teetn te groakn.
Voe de nootn te kroaken vliegn ze der mee ôge in de lucht en loatn ze vollen ip nen arten ondergrond. Doadeure zyn der regelmoatig ruutn gebrookn in de chique veranda's en me glas overdekte binnenovekes lik in 't Vlams parlement.
In steejn zyn der ol ezien die nootn loatn voln up zêbrapoadn me luchtn. Ander toene otto's passeern, ryn dedie die nootn in brokkn en at were groene is voe de menschn die te voete zyn, landn ze en kunn ze de binnekant van de note uutoaln en upeetn.
