Motî:disvoyî
Èn årtike di Wikipedia.
disvoyî
I. [v.c.]
1. fé candjî d' voye. On nos a disvoyî so Kano, e Nidjeria. rl a: disforvoyî. F. dérouter, détourner. >> disvoyî ene lete: el revoyî a ene novele adresse. >> disvoyî ene bale: (fotbale) li fé candjî d' direccion po l' ôte ekipe èn nén l' aveur, u po k' ele ni mousse nén e gôl. F. dévier le ballon.
2. fé rexhe del droete voye. I s' a leyî disvoyî pa ene feme marieye. Il a stî disvoyî k' i n' aveut pont d' ådje. Pinsez, dj' aveu leyî m' feme disvoyî on bråve ome di curé (J. Schoovaerts). rl a: dislaxhî. F. dévoyer, débaucher, pervertir, dépraver.
3. (imådjreçmint) rinde målureus. rl a: discatibuler.
II. si disvoyî [v.pr.]
1. piede si voye. I s' a disvoyî dins l' bwès, ayir a l' brune è vlant nd aler a Slinrî. F. s'égarer.
2. rexhe do droet tchmin. Ele ni frecante pus avou Leyon pask' i s' disvoye. F. se méconduire, se dévoyer.
3. taper al diloujhe, piede l' espwer, si rinde målureus. rl a: si disbåtchî, si diloujhî. F. se désespérer.
4. si mete al plouve, tot cåzant do tins. Li tins est ttafwait disvoyî; Dispu des djoûs, i ploût a rlaye (P. Maudoux). F. se gâter.
Disfondowes: disvôyi, dèsvoyî, dèsvoyi, disvoyî, disvoyi, dusvôyî, dësvoûyî, dusvônyer, dusvoyè, disvwèyî, dèvwayî.
| disvoyî, disvoyeye
I. [addj.]
1. ki n' sait pus cwè, tot cåzant d' ene djin. Il est tot disvoyî dispoy k' il a pierdou s' feme. Il esteut disvoyî jamwais, l' efant (E. Gilliard). Li viye matante sayive di tchoûler come i fåt k' on tchoûle dins des pareys cas; elle end esteut tote disvoyeye (L. Hendschel). rl a: disbåtchî (eye), disbeli (eye), dizôrné (êye), disnorté (êye), catibulé, discatibulé. F. découragé(e), dérouté(e), perdu(e), égaré, décontenancé(e).
2. mwais (tot djåzant do tins). F. mauvais, instable, abominable, déplorable.
3. (radoûcixhant mot) k' a li schite. rl a: disrindjî. F. dérangé(e).
4. hodé (êye). Dji so tot disvoyî d' aveur woeyî tote nute. F. fatigué(e).
5. k' a cwité l' droet tchmin. F. dévoyé(e).
II. [o.f.n.] pitit(e) voleu(se), djouweu(se) di mwais toûs. F. petit délinquant.
Disfondowes: disvoyî, -îye, dusvoyé, êye.
| disvoyaedje [o.n.] no d' fijhaedje et no di çou k' est fwait (accion eyet si adierça) pol viebe "disvoyî". F. déviation, détournement, dévoiement, dérivation, perversion. rl a: disforvoyaedje.
Disfondowes: disvoyadje, disvoyèdje, dusvoyèdje, dèsvoyâdje.
| disvoymint [o.n.]
1. disbåtchance. Por zels, gn a pupont d' ovraedje, et pupont d' veye; c' est l' disvoymint (E. Gilliard). Nén ene tombe, nén on monumint A Tchatila; Pont d' aswadje divins l' disvoymint Po ces djins la (L. Mahin). rl a: disbåtchmint, diloujhmint, ralaedje plin. F. désespoir, découragement, égarement, abattement.
2. (radoûcixhant mot) schite. rl a: disvûlmint. F. diarrhée, entérite, dérangement intestinal.
Disfondowes: disvôymint, disvoymint, divwèymint, dèvwamint, dèvôymint, dèvweymint, dèvwêymint.
3. (mot d' fotbalisse) pitaedje-evoye del bale, po les ôtes nel nén aveur. F. déviation.
| disvoye [f.n.]
1. voye di scour, cwand on fwait des travos so ene rote. Il ont fwait ene disvoye, po k' on n' passe nén dvins Hanut. F. déviation, détournement, dérivation, voie provisoire. Esp. desvío.
2. diloujhe. Tchantez bea raskignoû Tchantez so vosse tiyoû Vos avoz l' cour al djoye Mi dji l' a-st al disvoye (tchanson d' efants). rl a: disbåtche. F. désespoir.
Etimolodjeye: sivierba di "disvoyî".
| disvoyance [f.n.]
1. disbåtchance. rl a: diloujhance, discatibulance. F. désespoir.
2. faitindjes des ptits disvoyîs. F. délinquance.
Etimolodjeye: viebe disvoyî, cawete -ance, avou assaetchance di "disseulance", 2002.
| disvoyeu, disvoyeuse u disvoyresse [o.f.n.] li ci (cene) k' endè disvoye èn (ene) ôte. rl a: dibåtcheu. >> disvoyeu d' efants: pedoclasse.
