Fåve di Bietlete
Èn årtike di Wikipedia.
Li fåve di Bietlete est ene rimostrante fåve, k' on dit po critiker les grandiveus k' ont vnou d' rén, et ki fwaiynut do ronflant cwand i sont arivés al copete del schåle. Li rmostrance, c' est k' al fén, i pierdèt tot çou k' il avént ramassé, et ridivni come divant.
Ådvins |
[candjî] Egzimpes del fåve
[candjî] Modêye di Bure (Bietlete)
C' esteut la mo mo lontins, ene kimere ki n' aveut nole måjhon et ki dmoréve dins on trô d' rotche dilé l' Pont des Forneas a Grûpont. Et on bea djoû, la l' Bon Diu ki s' pormoennéve so tere, et Bietlete li va trover.
- Bondjoû, Nosse Signeur, dit-st ele.
- Bondjoû, da, Bietlete ! Et ké noveles après Bure, ô ? Et vos-minme, ça vos va dins vosse pitit trô d' rotche ?
- Oway, mins si dj' åreu ene pitite gadlete, ça ireut co mî.
Et l' Bon Diu, do côp:
- Vos nd åroz ene, Bietlete, vos nd åroz ene.
Et elle ava ene pitite gadlete, hin, dabôrd.
Et kékès samwinnes pus tård, la co l' Bon Diu ki rpasse sol Pont des Forneas. Et la Bietlete kel va trover, don, et lyi dire bondjoû.
- Bondjoû, Nosse Signeur, dit-st ele.
- Bondjoû, da, Bietlete ! Et ké noveles avou vosse pitite gadlete ?
- Ça m' va, mins dj' åreu ene pitite måjhnete, ça ireut co mî, ça, dit-st ele.
- Bén vos nd åroz ene, Bietlete, vos nd åroz ene.
Et elle ava ene pitite måjhnete.
Et sacwants ans pus tård, la co l' Bon Diu ki rpasse sol Pont des Forneas. Et Bietlete el va co rescontrer.
- Et ça va, ô, vos, Bietlete, avou vosse pitite gadlete dins vosse pitite måjhnete ?
- Oyi, savoz, Nosse Signeur, mins dj' åreu on pitit omlet, ça ireut co mî, la, k' ele respond.
- Bén vos nd åroz onk, dabôrd, Bietlete; vos nd åroz onk.
Et l' Bon Diu lyi avoya on ptit omlet, dabôrd.
Et ene dijhinne d' anêyes pus tård, li Bon Diu si vént co rpormoenner so l' Aiwe-di-Lome. Et sol Pont des Forneas, mins: pupont d' Bietlete, et i va tourner Grûpont, et i va tourner Bure, et i va tourner Lesterni, et i n' voet nolu. Al fén, cwandminme, el rescontere dé l' Fontinne Dizotrinne, tot faråde, avou des mousmints d' dimegne. Et l' Bon Diu lyi dit:
- Et cwè Bietlete, on n' dit pus bondjoû ?
- Ci n' est pus Bietlete k' on m' lome, c' est Nosse Dame li mwairesse. Paski, si ome, dabôrd, s' aveut metou so ene lisse, et il aveut passé, et esse lomé mayeur.
- A c' est come ça, dit-st i l' Bon Diu, bén vos è riroz dins vosse pitit trô d' rotche.
Et i lyi a rprin li ptite gadlete, li ptite måjhnete, et li ptit omlet.
(ramexhné pa Maurice Evrard, 1991)
[candjî] Prumire modêye di Lidje (Coufi-Coufou)
Coufi-Coufou, c' esteut ene pôve viye djin ki dmoréve dins on trawé tonea. Et on bea djoû, la on vî bribeu ki passe, et i ploveut a rlaye di bok. Et Coufi-Coufou preye li vî bribeu di s' vini mete al coete dins s' tonea.
- Bén, poy ki vos m' aveut metou al coete, dit-st i l' Bon Diu (paski c' esteut lu), dji vos dinrè ene vatche et on ståve pol mete, et on coshet et on ran pol mete.
Pus tård, li Bon Diu rpasse co, et ele li preye co, et l' Bon Diu lyi dene ene bele måjhon avou on grand corti.
Deus ans après, li Bon Diu rpasse co å fén mitan d' l' ivier, et ele li preye e s' måjhone, et l' Bon Diu lyi dene on bea tchestea avou on grand corti.
Cwand l' Bon Diu rpasse li côp d' après, ele esteut tchesturlinne. Ene tchesturlinne n' atôtche nén les bribeus, dijha-t ele.
Et ç' côp la: li Bon Diu l' revoya dins s' trawé tonea.
(ramexhné pa Djôzef Lessuisse a Lidje, parexhou dins Wallonia, II, 1894, 13).
[candjî] Deujhinme modêye di Lidje (Såriete, li passeuse d' aiwe)
Ele dimane dins on pot å boure.
Ele fwait passer l' aiwe a Djezu-Cri k' esteut rivnou so tere. et i lyi dene ene måjhnete, pu on tchestea.
Divnowe tchesturlinne, ele ni vout pus fé passer l' aiwe å Crisse k' a co rivnou so tere. Et pol pûni, el revoye divins s' pot å boure.
(ramexhné pa Georges Laport, 1932).
[candjî] Clasmint del fåve di Bietlete
Dins l' Rindjmint des fåves da Aarne et Thompson, li fåve da Bietlete si mete avou les fåves rilidjeuses, et dins les rivnaedjes da Djezus-Cri et ses apoisses (å pus sovint sint Pire) so tere.
