Motî:sitouve

Èn årtike di Wikipedia.

sitouve u estouve / stouve [f.n.]

1. meube di scroufier, k' on-z î fwait do feu dvins, po s' tchåfer. Ene sitouve å bwès, å mazoute. Il ont atchté ene novele sitouve. On afyive les tchitches so ene coidlete ådzeu del sitouve (M. Anselme). Vinoz dlé l' estouve, k' avoz dit. Ene djate di cafè ? Nd a co bén (G. Brassens, redjårbé pa J. Beaucarne). rl a: fornea, plate-buze, crapåd. F. poêle, fourneau. >> li cofe; li pot; li batch u: l' ridant; el coviete u: li covieke; li platene; les cekes; li bawete u: li gueuye u: li poite u: l' ouxh; li buze, les pates: pîces del sitouve. Tot bodjant l' covieke del sitouve on pô e coisse, on-z alouméve li coujhene tins des prumirès munutes k' el nute touméve (G. Mottard). >> li baguete, u: li båre del sitouve: båre d' aluminiom metowes sol boird del sitouve po n' si nén broûler. I sôkeye sol baguete di l' estouve (A. Carlier & W. Bal). rl a: meskene. >> li take di li stouve: li grosse plake do dzeu. >> fier di stouve: graweye, grawete. F. tisonnier. >> bwès di stouve: bwès soyî a 20 cm po poleur moussî dins les stouves a pot. >> l' estouve foume, u: ricraetche, u: ragole, u: boûtnêye, u: erboufe, u: rabôgueye: ele ravoye li foumire aviè l' tchambe. Cwand les stouves riboufèt, c' est sene di plouve (M. Anselme). F. refouler la fumée. >> miner li stouve: li passer al mene di plonk. F. enduire de plombagine. >> Vos n' î cnoxhoz rén dins les buzes di stouve: dji n' vos dmande nén vost avis. Franwal: ahåyant po: "tu n'y connais rien". >> Dji n' î cnoxhe rén dins les stouves di bwès: dji n' m' î cnoxhe nén d' trop, dji n' so nén èn espert la ddins. >> vinde li stouve po-z aveur del hoye: vinde çou k' on-z a l' pus dandjî po-z atchter des cacayes. >> ele tchåfe si fier a deus stouves: ele hante avou deus galants a côp. >> fijheu di stouve: ome di mestî u societé ki fabrike des stouves. Les pus rlomés fjheus di stouve, c' est a Cînè. F.(B) poêlier. >> sitouve di Lovin: sôre di stouve. Apus k' les craheas del sitouve di Lovin, i gn aveut pont d' ebertacantès afwaires a s' disfé (J. Schoovaerts).

2. meube del coujhene, k' on fwait a magnî dsu. Dji n' mi såreu adure al sitouve electrike. Metoz l' sope so li stouve. Li djelêye di rodjès gurzales, el fåt fé cure tot doûçmint sol dirî del sitouve (M. Anselme). rl a: coujhnire. F. poêle, cuisinière. >> li for, u: li cofe del sitouve: la k' on mete a cure les pwins, dorêyes. >> ramoner li stouve: saetchî l' soûfe et les craheas k' i gn a ddins foû.

3. pitit tchåfaedje k' on bodje d' ene plaece a l' ôte po tchåfer. C' est riskeus, saiss, di leyî broûler li stouve å gaz dins t' tchambe a coûtchî. F. chauferette. Ny. stoof.

4. (v.m.) bele plaece avou ene sitouve, la k' on s' mete al nute a l' ivier. rl a: pele. F. salon, salle de séjour, chambre commune. Alm. Stube.

5. (v.m.) sistinme di tchåfaedje del bele plaece a pårti del coujhene, pa ene take k' i gn a å fond do feu a l' aisse.

Disfondowes: s(i)toûve, s(i)touve, s(i)tûve, s(u)tûve, s(u)toûve, s(ë)tûve, s(ë)toûve, s(ë)tûve, (e)stouve, (i)stouve, (è)stûve, s(u)teuve, èteuve, ètëve, s(ë)tëve. Gm. chtoûve. Pc. ètûve.

| sitouvêye u estouvêye / stouvêye [f.n.] ratatouye (potêye di verdeures, avou des canadas, et ene cråsse såce dissu). rl a: djote, djotreye, porêye, salåde ås kertons, djårdinêye. >> fé d' l' estouvêye avou ses liårds: furler ses cwårs. F. gaspiller.

Disfondowes: s(i)tuvéye, s(i)tivéye, (è)stuvéye, (è)stuvé (omrin).

A hintche: sitouve di måjhon (plate-buze); on voet bén li cofe (1), li plate buze (2), les båres u baguetes (3), li pot (4), li ridant u batch avou l' pougneye (5), les pates (6), li take (7), li coviete (8): å mitan: sitouve di scole, avou ene longowe buze ki sierveut a tchåfer eto; a droete les cekes d' ene sitouve di coujhene å mitan des cocmwårs et des tchôdrons (tos poirtraits saetchîs pa L. Mahin).