Stantche-boû
Èn årtike di Wikipedia.
Li stantche-boû (on dit eto resse-boû, aresse-boû, spene di Djwif), c' est on pitit bouxhon, come ene pitite djinesse, ki vént so les tchamps et les trîs.
Li buk (pacô avou des spenes) dimane coûtchî a tere, come ene rampe. Les coxhes montèt 40 a 70 cm hôt.
Il î florixh des rôzès fleurs, 1,5 a 2 cm longues, do moes d' djun å moes d' setimbe.
Li foye a onk a troes foyous (avou 3 foyous c' est come ene foye di clåve). Tchaeke foyou a l' cogne d' èn oû, avou des ptis acrins sol boird, et des ptits pwels so le dzo.
No e sincieus latén : Ononis repens
Famile : påwionacêyes
Alez s' vey e splitchant motî po des linwincieusès racsegnes so les mots "aresse-boû", "resse-boû" et "stantche-boû".
[candjî] Esplikêye so les nos e walon
Les nos e walon (stantche-boû, aresse-boû), on lzès rtrove eto dins des ôtes lingaedjes (francès "arrête-boeuf"). Å-z ôre di sacwants, ci sereut paski les vatches k' arivèt djondant tot paxhant, si djokèt. Mins les berbis et les gades nel frént nén.
Des ôtes dijhèt kel no e walon, c' est paski ses raecinêyes sont foites assez po stantchî l' eraire, k' esteut saetcheye pa des boûs. En inglès, c' est çoula l' no : "restharrow".
[candjî] Ecolodjeye
L' arivêye des foitès tcherowes et l' fén do viersaedje des teres ont fwait disparexhe les stantche-boû des coûteures. Joseph Bastin dijheut ddja k' end aveut bråmint moens ki dvant e Payis d' Måmdey sol fén do 19inme sieke.
Foû des tchamps, li stantche-boû crexhe voltî so les tere å såvlon, come les dunes do boird del mer.
