Alemannische Literatur
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Bekannti Lüüt, won uf Alemannisch gschribe händ, gits vili.
- Alemannischi Literatur im ängere Sinn isch d alemannisch Dialäktdichtig un anderi Textarte, wu uf Alemannisch gschriibe sin - do ghere aü d Text in dr Alemannische Wikipedia drzue.
- Alemannischi Literatür im wittere Sinn isch Literatür, wu üs em alemannische Sprochrüüm kunnt un d alemannisch Region un ihre Kültür zum Gegestand het. Zum Deil enthalte diä schriftditsche Text aü alemannischi Dialog, wiä Der Bauernspiegel vum Jeremias Gotthelf.
[ändere] Alemannischi Dialäktdichtig
Dr Begrinder vu dr moderne alemannische Dialäktdichtig isch dr Johann Peter Hebel.
- Us em Züripiet sind öppe de Jakob Sänn und Jakob Stutz im 19. Jahrhundert, de Traugott Vogel, de Ruedi Hägni, d Amalie Halter-Zollinger, d Barbara Egli und d oder de Ruedi Chägi im 20. Jahrhundert oder de Viktor Schobinger wo hüt no schriibt.
- Im Oberbadische het noch em Hebel de Hermann Burte un de Gerhard Jung üs ere beachtlige Zahl vu Dialäktdichter rüsgragt. Witteri oberbadischi Dichter sin: dr Karl Kurrus vum Kaiserschduahl, d Elisabeth Walter un dr Richard Gäng üs em Hotzewald.
- De Bärner Rudolf vo Tavel häd s läbe vo de Bärner Patrizier um d Jaarhundertwändi (Änd 19./ aafangs 20. Jahrhundert) i bluemige Wort beschribe.
- A wichtiga Schwyzer Schriftsteller isch o de Tschudi, wo im Mittuauter umz Jahr 1500 mehreri schwyzer Legändene i de Zürcher Chronik niedergschribe het. Wie zum Bischpüu: Wilhelm Tell, d Sag vom Winkelried u no vüu meh.
- Anderi Schwiizer Schriftsteller won uf alemannisch gschribe händ, sind öppe de Ernst Balzli, de Ernst Burren, de Simon Gfeller, de Carl Albert Loosli, d Elisabeth Müller, de Ernst Nägeli, de Gottfried Straßer un de Georg Thürer.
- Andersch isch es bi de Schwiizer Musiker. Wäns nöd änglisch singed, dänn meischtens uf alemannisch. Die Liedermacher sind bekannt für iri engaschierte Tegscht: Mani Matter, Peter Reber, Tinu Heiniger, Roland Zoss, Patent Ochsner, Züri West. Au großi Ärfolg gha händ de Gölä und de Florian Ast. Iri Tegscht sind zwar populär, aber im Vergliich zu dene us de erschte Lischte weniger aschpruchsvoll. Lueg au: Stiller Has.
- Im Elsass verdrittet dr André Weckmann ender e brogressivi Richtig, dr Nathan Katz un dr Raymond Matzen e draditionälli.
