Gletscher

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

De Artikel Gletscher isch no arg churz un als Erwiitrig useghobe. Mer wenn versueche de Artikel innerhalb vo e paar Wuche z'erwiitre un z'vervollständige. Wenn du mee zue däm Thema weisch no hock di naa un hilf mit e guete Artikel useme z'mache! Versuech debi möglichscht nüt numme z'übersetze.

Technische Yschränkung:
Dr koräkt Titel wär: »Gletscher«

Dialäkt: Bärndütsch

Ä Gletscher (vo lat. glacies = Iisch) isch ä Iischmassä wo us Schnee entstandä isch. S tuet sich dürä Druck vo irem Eigägwicht bewegä.

[ändere] Gletscherentstehig

Wes imänä Gebiet jährlech meh schneit auses ma abtouä u verdunstä chunts zurä Aasamlig vo Schnee und schlussändlich zumä Gletscher. Di Verwandlig vom Schnee zum Gletscher nennt mä o Metamorphose.

Früschä Schnee het no viu Luftrüüm. Dürä neuä Schneefau wärdä mit dr Zyt di Luftrüm zämädrückt und wärdä chliner und es biudet sich Firniisch. Schmeuzprozäss ader Oberflächi ungerstützä dä Vorgang. Us Firniisch wird schlussändlich Gletscheriisch.

Abärä Ischdicki vo 30m faht ds Iisch ah sich ds bewegä, natürlich abwärts, wobis o liechti Stigigä cha überwindä. Ä Gletscher isch geborä. D Eigäheit vom fliessä ghört zur Definition vomä Gletscher. Solang sich ds Iisch no nid bewegt und äm Bodä festgfrorä isch giutets no aus Firn. Ds Fliässä isch äs Resutat vom Druck und dr Schwärchraft. Meistens wird d Gletscherzungä vodä neuerä Ischschichtä regurächt ids Tau gschobä. Wägäm Ungergrund risst di zämähängendi Iischmassä uf und äs biudä sich Gletscherspautä.