Maximilien de Robespierre
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Sälle Artikel oder Abschnitt brucht e Yberarbeitig un sott dorum durgluegt werre. Nächers isch uf dr Diskussionssite agäbe. Hilf bitte mit, ihn z'verbessere un entfern aschliessend die Markierig. |
Maximilien François Marie Isidore de Robespierre [maksimiˈljɛ̃ dəʀɔbɛsˈpjɛːʀ] (* 6. Mai 1758 in Arras; † 28. Juli 1794 Paris), isch ä französischä Politikär und einä vo dä iflusrichschtä Männer wärend dr französischä Revolution.
Am Afang:
är isch ds eltischtä chind vorärä awaltsfamiliä und het no drü jüngäri gschwüschterti. wonär füfi isch gsi isch sini mueter gschtorbä. Drum hetr nid ganz ä liechti chindheit gha. für si vater isch abr klar gsi, das o sis büebli dr maximilian speter ä mal sötti ä awalt wärdä. so hetr also ds berüemtä "Collège Louis le Grand" in paris bsuecht, und nach zwöuf jahr hetr erfolgrich sis examä abgleit. är isch scho immer ä sehr guetä schüeler gsi, einisch ischr sogar als beschtä schüeler vo frankrich uszeichnät wordä.
Robespierre aus verträter vom drittä Stand idr Nationalversammlig:
Am 17. Juni, auso churz vor französischä Revolution isch ä Nationalversammlig gsi, vo aunä Verträter vo dä Burä und Bürger. Die Versammlig het drzue dienet, aui Vorteilä vo dä Adligä abzschaffä, dr Robespierre isch i derä Versammlig vorallem ufgfauä, wil är vili erschreckendi, radikali Fordärigä het güsseret; är het d Pressäfreiheit gforderet, ds augemeinä Waurächt für aui Männer, o fürd Bürä und d Bürger, d Abschaffig vor Sklaverei i dä Koloniä, und d Ufhebig vo dä Todesstrfä.
Sis witärä Läbä bis zum bittärä Ändi:
viär Wuchä nach derä Nationalvesammlig het die französäschi Revolution agfangä, im Jahr 1791, het dr damalig König, Ludwigg 16, probiert us Frankriich z fliä, wüu är die französäschi Revolution vo ussä het wellästoppä. Äs isch im aber nid glückt, är isch ufghautä wordä, het aber sini Chünigschronä därfä phautä. När isch das ganzä chli so witergangä, dr Robespierre het immer meh politischä ifluss gha, zersch ischär i Jakobinerklub biträtä, dennä ischr i Nationalkonvent gwäut wordä und schliässlich ouno däm Woufahrtsusschuss. Dert hetr mit 11 angärnä zäme zimläch viu Feindä vor Revolution chönnä verurteilä, und dür diä berüemti Guillotinä la tötä. Schpeter im Jahr 1794, het dä Wohlfartsusschuss aber hinger sim Rüggä sini ärmordig planet, äs paar si nämlich ifersüchtig gsi uf ihn und hei wellä a Macht cho, angeri hei angscht gha, är chönni si als Verräter la daschtah und ou la umbringä. So ischr am 26. Juli vo däm Jahr verurteilt wordä, und sis Läbä het langsam äs ändi gno. Zwar hetr gli druf nomal chönnä Flüchtä, wonär aber gmerkt het, dassi im uf dr Spur si, hetr säch versuecht ds Läbä z näh..tja.."leider" ischim das nid ganz glückt, är het sich nämlich ids Mu gschossä, är isch aber nid gschtorbä, sondern numä si Chifer isch verletzt gsi. So hei sinä widr chönnä ischperä und doch no la hirichtä, und das alles genau am 28. Juli 1794, wo üsä Maximilien 36 jährig isch gsi.
