Montafon
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Muntafunerdütsch |
Ts Muntavuu isch a taal dz Vôraadlbêrg. Az iş dez züdligşte taal und dez tswêêt grööşte. Im muntavuu giits an huufa bêrg. Ma kaa guat şiivaara und ga waandara gôô. ufm hochjoch z schru gôôts vo november bis mai tsom schifahra. Oftêêlt işd'taalşaft i osserfratti und id innarfratti.
Dez gröşte daarf iş Şruu (Schruns). Az ninnt uuggfôôr da rang vo dar hôpştatt ii.
Gêld bringd dar turismuz und az iş wôôr daz viil lüüt bi dar illwêrki şaffan. ês lit dra, weil mir i da bäarg Stausea henn, und d'illwêrk döt derta gära billig strom machand.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Varkear
Net zum vergessa isch im Muntafu d Muntafunerbah. des isch im winter d schnellschte möglichkeit zum ihi ko, do d'Stroßa im Winter meistens Stau honnd wegat am Schi-Verkehr. Se goht vo Blodaz bis ge Schru, und isch nebat da Büssle wo i di klina Dörfle fahrand s'einzig öffentliche Verkehrsmittel im Muntafu.
[ändere] Tuurizmus
S'Muntafu läabt vom Turismus, vor allam im Winter senn viele Dütsche Gäscht im Muntafu zum Skifahra, mir honnd jo oh d'Bärg dazua. Bekannte Skisportgebiete senn d'Silvretta Nova, dr Golm und s'Hochjoch. Es git noch me Schigebiet, abr dia senn weniger bekannt. Im Summr hommr oh a bitz Tourismus, ned da huffa, abr es konnd allig e paar Lüt um an Summr uf enra Alp zum erleba.
Extreme Beispiel für an Wintertourismus senn, dass in so klina Dörfle wia Sankt Gallakilka, fasch dreimol söfl Bettr stonnd als s'Dorf Iwohner hat, well hald söfl Turischta im Winter konnd ge schifahra.
[ändere] Landschaft
s'Muntafu isch a Tal i dr Hochalpa. Es isch vom Syda bis in Norda mit Alpa umge. Wegat dena hocha Bäarg honnd se ab Sankt Gallakilka ned viel Stund am Tag Sunna. Da allergröschte Teil vom Muntafu isch bewaldat, Grüaflächa gits ned so viel, do eigentlich alles relativ steil isch und nur schwer bewirtschaftat wera kann. Sobalds a bitz ufwärts goht (was dert eigentlich immer da fall isch, wenns ned gad abwärts goht :-) )siascht nur noch bömm. Da gröscht Teil wo ned bewaldat isch, isch der Teil vo da Bärg, wo über da Waldgrenz lit. Do d'Muntafuner Bärg vo 1500 - 3000 Meter honnd, isch dia Fläche ned zum unterschätza. Di meista Berg sind oberhalb vo da Waldgrenz noch bewachsa mit andra Pflanza, wia Büsch odr Berggräser, wittr domma würds meischt fäalsig. Es git oh relativ viel bewirtschaftate Alpa im Muntafu.
Im hintera muntafu (ab tsigallakilka/tsaggallakilka) isch as fascht immer schattig.
[ändere] Volk
D Muntafuunr sen a mischig us waalzer und rêtarromaana. Iari sprôch glichat am Walzeriş, hôt aber nôch bôda viil romaanişi êrbwêrtr, şpedzjell bi da vluarnemma. Unn d muntafuuner sachan sich wellaweeg gêêra alls rêtrromaana. Di meischta Lüt senn fründlig und ma isch eigentlich immer per du mitanand, weil ma sich i da dörfle gegasitig kennt. Da Großteil vo da Dörfle hat wenigr als 1000 Iwohnr.
[ändere] Vôlkszellig ana tswêêtauzadviari (2004)
16 287 | Öşterriicr |
394 | Tüttşi |
334 | Jugo (Eks-Jugozlaava) |
136 | Törgga |
78 | Şwiitsar unn Liactaşteener |
126 | Lüüt vo andara EU-lender |
192 | Nômôl anderi |