Zell im Wiesental
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Zell im Wiisedal (Zell im Wiesental) |
||
---|---|---|
Wappe | Charte | |
|
||
Dialekt: Alemannisch | ||
Hauptvariante: | Hochalemannisch | |
Regionalvariante: | Wiisedälerisch | |
Lokalvariante: | ||
Verbreitig: | ||
Basisdate | ||
Staat: | Dütschland | |
Bundesland: | Bade-Württeberg | |
Regierigsbezirk: | Friburg | |
Kreis: | Lörrch | |
{{{ADUNIT_NAME}}}: | {{{adunit}}} | |
Gmei: | ||
Geographischi Lag: | 47° 42′ N, 07° 51' O | |
Höchi: | 443 m y. NN | |
Flächi: | 36,13 km² | |
Iwohner: | 6044 (31.12.2005) | |
Bevölchrigsdichti: | 167 Iwohner je km² | |
Usländeradeil: | % | |
Postleitzahl: | 79669 | |
Vorwahl: | {{{area_code}}} | |
Nummereschild: | LÖ | |
Gmeischlüssel: | 08 336 103 | |
Gliderig: | ||
Adress vu dr Verwaltig: |
Teichstraße 4 79669 Zell im Wiesental |
|
Internetuftritt: | www.zell-im-wiesental.de | |
E-Mail-Adresse: | ||
Politik | ||
Burgi: | Rudolf M. Rümmele | |
|
||
Topographi | ||
|
||
Luftbild | ||
|
Zell im Wiisedal [tsəl ɪm vizədɑl] isch ä chleis Städtli im Landkreis Lörrach z`Bade-Württebärg in Ditschland. D`Stadt Zell hät 6.149 Iwohner.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Geografie
Zell im Wiisedal bildet s Zentrum vumm Zeller Bergland, wue sich im sydlichschte Teyl vum Schwarzwald uf ere Höchi vo 425 bis 1300 m.ü. NN zwüsche Basel un nm Feldberg im große Wiisedal erstreckt. Nebe de Stadt selber zähle ihri Ortschafte Adelschberg, Atzebach, Gresge, Mambach, Pfaffeberg un Riediche sowie d Gmei Häg-Ehrsberg zue d Region.
[ändere] Nachbargmeinde
Im Uhrzeigersinn (vun Norde ôgfonge): Elbeschwand, Frehnd, Häg-Ehrsberg, Schopfe, Hüse im Wiisedal un Tegernau.
[ändere] Gschicht
Um s Jôhr 1000 rum hen Mönch vum Fridolinschloster in Säckinge uf dr Gmarkig vum hittige Zell e chleini Holzchapelle un e Wohnstätt als Mission gryndet. Die so gnônnt Cella isch dr Usgôngspunkt vun dr Entwicklig gsi, wue den ärschtmôls 1275 erwähnt worre isch un Ursprung vum Nôme.
1409 isch dr Ort zômme mitm Chloschter Säckinge zuem Hous Habsburg kumme. Zell isch bis ins 19. Jôhrhundart ä vorderöschtrriichischi Ortschaft bliibe, wue noch m Friide vun Pressburg die vorderöschterriichischi Bsitztymer ins Lônd Bade iberfyhrt worre sin.
Anno 1810 het Zell duerch dr Grossherzog Karl Friedrich s Stadtrecht verlihe bechumme. Nuer wänige Jôhr später isch d Stadt anno 1818 duerch e Grossbrônd fascht gônz zerstört worre. In e paar Stund sin me wie 64 Hiser s'Opfer vun dr Flamme worre. Dr Wiiderufbou isch nôch grundlegend neije Pläne gmacht worre un het d'Stadt ihr hitige Chern gäbe.
Während dr demokratische Ufstände in dr Jôhr 1848/49 isch Zell öfters Schouplatz vun Usänôndersetzige gsi. Friedrich Hecker, wue mit m Struve die badische Ufstônd gfyhrt het, isch im April 1848 mit 1000 Mann in Zell imarschiert un het e Red ôn s Volch ghalte. Winig später isch dr Freischarfyhrer Franz Sigel mit 2000 Mann igruckt. Bal druf sin württembergischi Truppe im Chômpf gege die Ufständische duerch Zell zoge, gfolgt vum Revolutionsdichter Georg Herwegh mit sinre "Deutschen Demokratischen Legion", wue bal druf in dr Schlacht vun Dossenbach vonichtend gschlage worre isch.
[ändere] Igmeindige
In de Jôhre 1972 bis 1975 sin im Rôhme vun dr Gmeireform d'Ortschafte Adelsberg (1. Jänner 1974), Atzebach (1. Jänner 1975), Gresge (1. Oktobar 1974), Mambach (1. Jänner 1975), Pfaffeberg (1. Jänner 1975) un Riediche (1. März 1972) igmeindet worre.
[ändere] Kultur un Sehenswirdigkeite
[ändere] Musee
S 1996 eröffnet Wiisedäler Textilmuseum informiert yber d'Entwicklig vun dr Textilindustrie, wue sit dr Middi vum 19. Jôhrhundart dr wichtigschte Wirtschaftssektor in dr Region dargstellt het. Zue dr betribsbereite Usstellungsstyck us dr Gschicht vun dr Textilproduktion ghöre mechanischi Webstyhl, Spinnmaschine, Schuss-Spulmaschine un Färbereimaschine. In 'ra Bilddokumentation werre d Entwickligsetappe vun dr Heimarbet yber d Manufakture zuer induschtrielle Produktion dargstellt.
[ändere] Wirtschaft un Infrastruktur
[ändere] Vokähr
D Stadt isch mit dr Bôhnlinie S6 mit Lörrch un Basel vobunde. Driber nus het si einigi lokali un regionali Busverbindige. Si ghört im Regio Verkehrsverbund Lörrach ô.
[ändere] Persönlichkeite
[ändere] Söhn un Döchter vun dr Staadt
- Constanze Mozart, geb. Weber (* 5. Januar 1762), Frau vum Wolfgang Amadeus Mozart
[ändere] Literatur
- W. v. Schönau-Wehr/K. Frings (Hrsg.): Adel an Ober- und Hochrhein. Zur Geschichte der Freiherren von Schönau. 2001, ISBN 3-7930-9282-8
[ändere] Externi Syte
Der Artikel basiert uf ´ra freie Ibersetzung vum Artikel „Zell im Wiesental“ us dr dytsche Wikipedia.