Metafîzîk
Ji Wîkîpediya
Metafîzîk yek ji şaxên fîlozofiyê ye. Di dema Şarezayiya Grek a Kevn de fîlozofan mijarên ku li derê tixûbên fîzîkê diman bi vî navî binavdikirin. Wê demê zanîstî wekî îro nepêşketî bû. Di dema nûjen de wate û mijarên metafîzîkê hatine guhertin. Lewra zanîstî gelek pêşketiye. Metafîzîk pirranî bu mijarên ontolojîk (ango afirandinê) re bilî dibe.
Peyva matafîzîk ji "ta meta ta fîzîka" yê tê. Fîlozofê Grek a Kevn Arîstoteles bi navê "fîzîk" rêzepirtûkan dinivîsîne û mijarên ku tê de zehmetiyê dikişîne dihêle paşê û wan di grûbekê de kom dike. Piştî mirina wî şagirtên Arîstotales wan bi navê "metafîzîk" binavdikin, ango "yên piştî fîzîkê" nivîsiye, "ên ji fîzîkê wê de".
Herçendî zanîstiyên pozîtîv bipêşdikevin mijar û tixûbên metafîzîkê jî teng dibe yan tê guhertin. Niha metafîzîk bi mijarên wekî, hebûn, afirandin, têkilî, dem, Xwedê, kozmoz hwd re bilî dibe.
