AŚ Gdańsk
Z Wikipedii
Areszt Śledczy Gdańsk, tzw. "Kurkowa" - zakład penitencjarny w Gdańsku przy ul.Kurkowej 12, przeznaczony dla mężczyzn tymczasowo aresztowanych pozostających w dyspozycji przede wszystkim organów śledczych Gdańska, Gdyni i Sopotu.
Dyrektor AŚ Gdańsk - ppłk.SW.Jarosław Kardaś
- Z-ca dyrektora - ppłk.SW. Grzegorz Sobol
- Z-ca dyrektora - kpt.SW. Waldemar Kowalski
W jednostce pełni służbę 390 funkconariuszy, ponadto zatrudnionych jest 41 pracowników cywilnych.
AŚ Gdańsk przeznaczony jest dla 1072 osób pozbawionych wolności. Od kilku lat przebywa w nim jednak ponad 1150 osadzonych. Osadzeni w areszcie to głównie tymczasowo aresztowani, pozostający do dyspozycji organów:
- Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
- Sądu Okręgowego w Gdańsku
- Sądu Rejonowego w Gdańsku
- Sądu Rejonowego w Sopocie
- Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku
- Prokuratury Rejonowej w Gdańsku
- Prokuratury Rejonowej w Gdyni
- Prokuratury Rejonowej w Sopocie
Prócz tymczasowo aresztowanych w areszcie przebywają także nieliczni (do 200 osób) skazani, ze względu na toczące się z ich udziałem czynności procesowe w kolejnych sprawach, skazani zatrudnieni na terenie aresztu oraz skazani przebywający na leczeniu w oddziale szpitalnym aresztu. Choć areszt przeznaczony jest dla mężczyzn, incydentalnie przebywają w nim również kobiety, którym udzielane są świadczenia medyczne.
Areszt przeznaczony jest dla wszystkich kategorii tymczasowo aresztowanych i skazanych. Posiada specjalny oddział dla szczególnie niebezpiecznych przestępców. Oddział szpitalny aresztu oraz ambulatorium zapewniają osadzonym całodobową opiekę medyczną na bardzo wysokim poziomie.
[edytuj] Historia aresztu
Pierwsze więzienie w tym miejscu powstałe w pocz.XIXw. liczyło 12 cel. W latach 1854 - 1855 sporządony został projekt zabudowań Sądu Kryminalnego w Gdańsku (niem. Criminal Gericht zu Danzig) z uwzględnieniem osobnych budynków dla sądu, aresztu i zakładu karnego.. Budynek sądu, w stylu klasycystycznym, obecnie zajmowany jest przez Sąd Apelacyjny. Dwa pozostałe budynki ówczesnego kompleksu znajdują się na terenie obecnego aresztu i po przebudowach funkcjonują jako tzw.Pawilon Zachodni (PZ) i Pawilon Północny (PP). W 1904 został oddany do użytku nowy kompleks zabudowań aresztu, zbudowany na planie kwadratu, z przestrzenią przeznaczoną na spacery osadzonych pośrodku, funkcjonujący obecnie pod nazwą Pawilonu Centralnego (PC).
W lipcu 1917 r. w areszcie przebywali kilka tygodni Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski. Była cela Marszałka jest obecnie przekształcona w izbę pamięci.
W czasie II wojny światowej więziono tu wielu działaczy kaszubskich, członków ruchu oporu, antyfaszystów. W areszcie wykonywano wyroki śmierci, m.in. przez ścięcie gilotyną.
Po II wojnie światowej, więzienie, które nie doznało większych zniszczeń poszerzono, wlączając do obiektu większą część ul.Kurkowej.
W pierwszych latach powojennych w areszcie więziono wielu działaczy niepodległościowego podziemia, duchownych, m.in. biskupa Karola Marię Spletta a także Niemców i Volksdeutschów, w tym także gauleitera Alberta Forstera i członków załogi obozu koncentracyjnego Stutthof. Na terenie aresztu wykonywano również wyroki śmierci, m.in. rozstrzelano sanitariuszkę AK Danutę Siedzikównę - "Inkę". Jak wskazują ostatnie badania archeologiczne, zainicjowane przez z-cę dyr.kpt.W.Kowalskiego, funkcjonariusze UB dokonywali również masowych mordów. Niektóre z katowni UB i cel śmierci zostały już odkryte, niektóre są dopiero lokalizowane. Ostatni wyrok śmierci, przez powieszenie, wykonano w gdańskim areszcie 25 maja 1987 r. na seryjnym mordercy Pawle Tuchlinie, osławionym "Skorpionie".
[edytuj] Literatura
- "Przegląd Więziennictwa Polskiego" nr 46, Warszawa - Gdańsk, 2005